Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından sıtma hastalığının kontrol altına alınması için oluşturulan küresel bir çerçeve program çerçevesinde 2007 yılında bu yana her sene 25 Nisan "Dünya Sıtma Günü" olarak kabul edildi.
Sıtma Hastalığı ile ilgili açıklama yapan Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Meltem Öner Karaçay, "Sıtma, insandan insana dişi anofel sineklerinin ısırmasıyla bulaşan paraziter bir enfeksiyondur. Hayatı tehdit eden sıtma, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır" dedi.
Kimler risk altındadır ve buluş yolları
DSÖ'nün 2019 Dünya Sıtma Raporu'na göre, halen dünya nüfusunun yarısının sıtma riski altında olduğunu, sıtma vakalarının ülkemizin de içinde bulunduğu Doğu Akdeniz'de görüldüğünü belirten Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Meltem Öner Karaçay, "Herkes sıtmaya yakalanabilir ancak bazı gruplar, sıtmaya daha sık yakalanma ve daha ağır hastalık geliştirme riski altındadır. Bunlar arasında bebekler, beş yaşın altındaki çocuklar, hamile kadınlar, AIDS'li hastalar ve turistler sayılabilir. Bulaşma, sivrisineklerin sayısını ve hayatta kalmasını etkileyebilecek iklim şartlarına da bağlıdır" şeklinde konuştu.
SITMA BELİRTİLERİ
Sıtma hastalığını akut ateşli bir hastalık olduğunu söyleyen Dr. Meltem Öner Karaçay açıklamalarına şöyle devam etti: "Semptomlar genellikle enfektif sivrisineğin ısırmasından 10-15 gün sonra ortaya çıkar. İlk belirtiler ateş, baş ağrısı ve titremedir. P. falciparum sıtması 24saat içinde tedavi edilmezse, ciddi hastalığa ilerleyebilir ve sıklıkla ölüme yol açabilir.Çocuklarda şiddetli anemi, metabolik asidoz ile ilişkili solunum sıkıntısı veya serebral sıtmabulgularından bir veya daha fazlası görülebilir. Yetişkinlerde, çoklu organ yetmezliği sıkgörülür. Sıtmanın endemik olduğu bölgelerde ise, insanlarda kısmi bağışıklık gelişebilir veasemptomatik enfeksiyonlar izlenebilir."
TEDAVİ VE KORUNMA
Sıtma hastalığı ile ilgili açıklamasında hastalığın tanısı, tedavisi ve korunma yöntemleri hakkında da bilgiler veren Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Meltem Öner Karaçay, "Sıtmanın erken tanı ve tedavisi hastalığı azaltır ve ölümleri önler. DSÖ, tüm sıtma şüphelivakaların tedaviyi uygulamadan önce mikroskopi veya hızlı tanı testi kullanılarakdoğrulanmasını önermektedir. İlaç tedavisi düzenlenir. Sıtmanın sıklıkla görüldüğü bölgelere seyahat ederken hastalığı kapmamak için kullanmanız gereken ilaç için de en az iki hafta önce doktorunuza danışınız.Hasta bireylerin tedavi edilmesi ve vektör kontrolü sıtma iletimini önlemenin ve azaltmanınana yoludur. Hasta olan herkes özenle tedavi edildiğinde bulaş zinciri kırılacağı içinenfeksiyon sayıları azalacaktır. Vektör kontrolünde ise böcek ilacı uygulanmış cibinliklerinkullanılması ve iç mekanların ilaçlanması etkilidir.Riskli bölgelere yolculuk yapanlarda kemoprofilaksi ile sıtma önlenebilir" şeklinde konuştu.
