Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Zeynep Bayındır '18 Kasım Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü' vesilesiyle toplumda giderek artan antibiyotiğin yanlış kullanımı hakkında bilgi vererek önemli uyarılarda bulundu. Tıp tarihinde antibiyotiklerin bulunuşuyla enfeksiyon tedavisinde yeni bir çığır açıldığını ve bu ilaç grubunun modern tıptaki yerinin çok önemli olduğuna değinen Dr. Bayındır, bununla birlikte yanlış kullanılması halinde bu ilaçların insan sağlığını tehdit ettiğini söyledi. Antibiyotiklerin yalnızca bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde etkili olduğunun altını çizen Dr. Bayındır "Bu ilaçlar gereksiz ve kontrolsüz bir şekilde kullanıldığında birçok sağlık sorununa neden olan dirençli bakterilerin ortaya çıkmasına yol açıyor. Dirençli bakteri ise antibiyotiğe direnç göstererek artık o antibiyotiğin bakteriyi öldürme veya çoğalmasını durdurma özelliğini kaybettiğini gösteriyor. Bu da hastalık ve ölüm oranlarını arttırıyor" dedi.
"Antibiyotik bir ateş düşürücü değildir"
Ülkemizdeki kişi başına antibiyotik kullanım rakamlarının Avrupa'da ilk sırada yer aldığına işaret eden Dr. Bayındır, bu duruma bir son vermek için 18 Kasım Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü kapsamında toplumu bilgilendirerek bilinçsiz antibiyotik kullanımını önlemeye çalıştıklarını ifade etti.
Dirençli bakterilerin tüm dünyada hastalık ve ölüm oranlarını arttırdığını vurgulayan Dr. Bayındır, "Ateş, burun akıntısı, hapşırık gibi şikayetleri olunca antibiyotiğe başvuran hastalar oluyor. Ancak antibiyotik ateş düşürücü, ağrı kesici, halsizliği azaltıcı bir ilaç gibi kullanılamaz. Örneğin grip gibi viral enfeksiyonları tedavi etmez, edemez. Sadece bakteriyel enfeksiyonları tedavi edebilir. Onu da hastalar tavsiye üzerine eczaneden almamalı. Doktor reçetesi olmadıkça antibiyotiğe sarılmamak gerekiyor" diye konuştu.
Gereksiz kullanım kadar yanlış kullanımın da sağlığa büyük zarar verdiğini belirten Dr. Bayındır, "Yapılan en büyük yanlışlardan biri kendini iyi hissedince antibiyotik tedavisini kesmektir. Ancak antibiyotiğin vücudumuzda çalışma mantığı farklıdır. Doktorunuz ne kadar süreyle kullanmanızı tavsiye ettiyse ilacınızı o süre boyunca ve tam saatinde alın. Zamanlamaya uymamak da dirençli bakteri oluşumuna neden olabilir" ifadelerini kullandı.
"Yan etkileri ölüme kadar gidebilir"
Gereksiz ve yanlış antibiyotik kullanımının yan etkilerine dikkat çeken Dr. Bayındır, böbreğe toksik etkisi olan antibiyotiklerin böbrek yetmezliğine ve altta yatan karaciğer hastalıklarını tetikleyerek karaciğer fonksiyonlarına neden olabileceğini anlattı. Bebeklik ve çocukluk dönemlerinde daha sık antibiyotik kullananların obeziteye daha yatkın kişiler olabileceğine değinen Dr. Bayındır, yine bu ilaçların alerjik tepkilere de yol açabileceğini, basit kızarıklık ve döküntüden başlayıp ölüme kadar gidebilen geniş bir yelpaze olduğunu belirtti.
Sağlıklı bir kişinin bağırsağında yüzlerce yararlı bakteri bulunduğunu ifade eden Dr. Bayındır, "Ancak yanlış antibiyotik kullanımı bu normal floradaki bakterilerin ölmesini ve böylelikle fırsatçı yani zararlı bakterilerin üremelerini sağlıyor. Bu da kanlı ishale yol açabiliyor" diye konuştu.
