"Saça yanlış uygulanan harici ürünler, şampuanlar, saçı yıpratan işlemler saç dökülmesine neden olabilen sebeplerdir. Dışsal etmenler saç köküne zarar verir, bu şekilde dökülmeye neden olur." diye belirten Dermatolog Gökhan Okan'ın saç dökülmesine dair açıklamaları…
SAÇ DÖKÜLMELERİNE NE GİBİ ETKENLER NEDEN OLUYOR?
Sac dökülmesi farklı şekillerde karşımıza çıkmaktadır. Erkek tipi saç dökülme olarak da adlandırılan androgenik alopesi kadınlarda saçın tüm alanlarında açılma şeklinde kendini gösterirken; erkeklerde alından başlayıp, iki yanda belirginleşir ve başın üst kısmında belirginlik gösterir. Erkek tipi saç dökülmelerinde erkeklik hormonlarının rolü bulunur. Bu tip dökülmelerde kişinin kalıtımsal altyapısı da etkilidir. Androgen miktarı normal olsa bile kişide saç dökülme geni mevcutsa erkek tipi dökülme gelişebilir. Ergenlikle başlar ve yaşla birlikte artar. Bazı erkeklerde ileri yaşlarda da başlayabilir. Kadınlarda hormonal sebeplerden dolayı erkek tipi dökülme gelişebilir.
Telogen efflium diye isimlendirilen genel saç dökülmesi dinlenme safhasında olan kıl sayısında artıştan kaynaklanır. Telogen efflium, besinsel eksiklikler, sıkı diyet, hormonal sorunlar, yüksek ateşli hastalıklar, akut kan kaybı, kullanılan ilaçlar ve kronik hastalıklara bağlı olarak gelişebilir.
Saça yanlış uygulanan harici ürünler, şampuanlar, saçı yıpratan işlemler saç dökülmesine neden olabilen diğer sebeplerdir. Dışsal etmenler saç köküne zarar verir, bu şekilde dökülmeye neden olur. Saç dökülmesi ile başvuran hastalarda, etyolojik nedenler araştırılmalı, dökülmenin içsel ya da dışsal sebebe mi bağlı olarak geliştiği belirlenmeli, buna uygun araştırmalar yapılmalıdır.
SAÇ DÖKÜLME BELİRTİLERİ NELERDİR?
Saç büyümesinin üç ana evresi vardır; anagen, katagen ve telogen evre. Anagen evre, saçın aktif büyüdüğü evredir. Bu evrede saçın çoğalma, olgunlaşma ve farklılaşması gerçekleşir. Saç kökünde pigment yapımı olur. Saç kökünün en uzun evresidir. Kılların yüzde 90'ı anagen fazdadır. Bu evre ortalama 6-10 yıl sürer. Anagen evreyi katagen evre takip eder. Bu evre kıl köklerinin kontrollü gerileme evresidir. Ortalama 14-21 gün sürer. Son aşama telogen evredir. Kılların dinlenme safhasıdır. Bu evrenin sonunda kıllar dökülür. Telogen evre ortalama 30-90 gün sürer Günde yaklaşık 100 kıl telogen evreye girdiğinden günde 100 kıl kökü dökülmesi normal bir durum olarak kabul edilir. Saç dökülmesinden söz edebilmek için en az 100'ün üzerinde saçın dökülmesi gerekmektedir.
TERLEMEK SAÇ DÖKÜLMESİNE NEDEN OLUR MU?
Terlemek saç dökülmesine neden olmaz. Aşırı ter saçların sık yıkanmasına neden olur. Saçların daha fazla şampuanla teması dökülmeye neden olabilir.
SAÇ DÖKÜLMELERİ BİR HASTALIĞIN BELİRTİSİ OLABİLİR Mİ?
Andogenik alopesi bulunan kadınlarda hormonal bozukluk olup olmadığı incelenmelidir. Özellikle erkeklik hormonu, böbrek üstü bezi hormonu, tiroid hormonu, süt hormonu ile ilgili araştırmalar yapılmalıdır Telogen efflium dediğimiz genel saç dökülmeleri besinsel eksiklikler (özellikle demir, vitamin B12, folik asit, çinko, biotin, D vitamini, E vitamini), sıkı diyet, yüksek ateşli hastalıklar, akut kan kaybı, kullanılan ilaçlar, tiroid hormonu bozuklukları, romatizmal hastalıklar ve kronik hastalıklara bağlı olarak gelişebilir.
SAÇ DÖKÜLMESİNİ ÖNLEMEK İÇİN TÜKETİLMESİ GEREKEN BESİNLER VAR MI?
Demir açısından deniz tarağı, istiridye, yumurta, kırmızı et ve mercimek; biotin için süt, karaciğer, ceviz, tahıllar, soya fasulyesi ve yumurta; çinko için istiridye, karides, kırmızı et, ıspanak, buğday, kabak çekirdeği ve mercimek; E vitamini için ay çekirdeği, badem, ıspanak; D vitamini için yağlı balıklar, morina karaciğeri yağı; B12 vitamini için hayvansal ürünler, et, balık, tavuk, yumurta ve süt ürünleri önemli kaynaklardır.
Düşük kalorili diyetler ve proteinden fakir beslenme tarzı saç dökülmesini tetikleyen faktörlerdir. Bu yüzden kemik suyu, yumurta, somon, tavuk eti gibi protein içeren gıdaların saç dökülmesini azaltıcı etkileri vardır.
MEVSİMLER SAÇ DÖKÜLMESİNİ NASIL ETKİLER?
İlkbahar ve sonbahar aylarında saç dökülmesi sık karşılaşılan bir durumdur. Mayıs ve Haziran ayları daha yoğun olmakla birlikte, mevsim geçişlerinde yaşanılan bu problemin pek çok farklı nedeni vardır. Bahar aylarında hormon salgısının değişmesi, testosteron hormonunun daha yüksek olması mevsimsel saç dökülmesi ile hormonlar arasında bağlantıyı göstermektedir. Ayrıca mevsim geçişlerinde daha çok güneşe maruz kalmak ve nemli hava saç köklerine zarar verip, dökülmeyi tetikleyebilir. Saçların anagen dönemlerini takip eden telogen evresinin yaklaşık 2-3 ay kadar sürmesi ve telogen evresini tamamlayan saç köklerinin artık dökülmeye başlaması da genellikle mevsim geçişlerine denk gelebilir. Fakat yine de mevsimsel dökülmelerin kesin nedeni netlik kazanmamıştır.
HANGİ VİTAMİN SAÇ DÖKÜLMESİNDE ETKİLİ OLMAKTADIR?
Demir, çinko, biotin, B12 vitamini, folik asit, D vitamini, E vitamini, C vitamini eksikliğinde saç dökülmesi ortaya çıkar.
