Aileler, fotoğrafçılar hatta okuldaki öğretmenler çocuklar ile güzel bir hatıra bırakmak için fotoğraf çekiyor ve bunu sosyal medyada paylaşıyor. İşte o paylaşım birileri tarafından art niyetle kullanılabiliyor. +18 sitelerin yanı sıra akla gelmeyecek konulara dahi alet ediliyor ve bu durum zamanla içinden çıkılmayacak bir hal alıyor. Yapılan her paylaşım ile aileler aslında çocuklarının kişilik haklarını çiğnemiş oluyor. Avukat Esranur Efşan Koçak ve Bilişim Uzmanı Orhan Toker, dijital ortamda çocuk fotoğraflarının paylaşıldığı zaman ne gibi risklere yol açtığını SABAH Pazar'a anlattı.
MÜSTEHCEN SİTELERDE KULLANILIYOR
Ailelerin masum duygularla paylaştığı fotoğraflar müstehcen sitelerde kullanılabiliyor. Siber suçlar bürosuna her gün bu tür sayısız suç düşüyor. Aileler fark etmeden bir suçlunun önüne kendi çocuklarını atıyor olabilir. Bu sebeple uyanık olmak, paylaşım yaparken çocuklarımızın başına gelebilecek her şeyi hesap etmek gerekiyor. Bilişim Uzmanı Orhan Toker, sanal tehlikeler ile ilgili aileleri uyarıyor: "Dijital riskleri var, en başta bu çocuk fotoğraflarını paylaşarak pedofili olan insanlara eşsiz bir katalog sunulmuş oluyor. Herkese açık hesabımızda kendimize ait olsun ya da başkasına ait olsun bir çocuk fotoğrafı paylaştığınızda pedofili olanlar fotoğrafları alarak kendi sapık amaçları için kullanabiliyorlar ve hatta çocuk porno videoları üreten şahıslar bu görselleri kullanarak artık çocukların yüzlerini sanki başka bir çocuğun gövdesinde gibi monte ederek çocuk pornografisinde kullanabiliyorlar" diyor.
SORUMLUSU KULLANICILAR
Sosyal medyada paylaşılan her fotoğrafın sorumluluğunun kullanıcılarda olduğunu ve bunun birçok kişi tarafından bilinmediğini ifade eden Toker, şöyle ifade etti: "Çocuk fotoğrafı paylaştınız, kötü niyetli bir şahıs bu çocuk fotoğrafını ekran görüntüsü ya da indirme programlarını kullanarak o görüntüyü ele geçirdiğinde suçlu o olmuyor. Ben oluyorum çünkü sorumlusu benim, ben o veriyi kendi hesabımda paylaşmış ve işlemiş oluyorum. Bu verinin korunması ile ilgili sorumluluk da bende. Kötü niyetli kişinin bunu çalıp çalmaması onun ayrı suçu ama o veriyi korumadığım için ben suçluyum aslında. Çocuk fotoğrafçıları ben profesyonelim benim yaptığım bir iş, paylaşım yapmam lazım diyor ama hayır paylaşamazsın çünkü o çocuğun fotoğrafı çalınabiliyor. Çocukların kişilik haklarını çiğnememek gerekir".
OKULDA PAYLAŞILMASI YASAK
Bilişim Uzmanı Orhan Toker şunları söyledi: "Okullar sene başı velilere rıza belgesi ve bilgilendirme metni veriyorlar yani bunu biz paylaşacağız diye ama rıza belgesi alsa bile paylaşması aslında çocuk haklarına aykırı. Milli Eğitim Bakanlığı 2017/12 genelgesi var ve o genelgeye göre yasak, paylaşmaması lazım. Öğretmenler yapıyor, öğretmenler okulun aldığı izne dayanarak yapıyor ama okulun aldığı izin öğretmenlere çocukların fotoğrafını paylaşım izni vermez sadece toplu alanlardaki fotoğraflar olabilir diyor. Onda da o toplu fotoğraf içine bir tane çocuk mesela koruma altında olabilir, anne veya babasından saklanıyor olabilir ya da başka tehlikeli bir şahıstan ki paylaşıldığı anda açığa çıkabilir. İşte bu yüzden paylaşmak her türlü yanlış ve aslında çocuk haklarına aykırı".
BEBEĞİNİZ BİR SİLİKON BEBEĞE MODELLİK YAPMIŞ OLABİLİR!
Son zamanlarda gerçeğe yakın üretilen silikon bebeklerin iyice çoğaldığını ifade eden Bilişim Uzmanı Orhan Toker şunları ifade etti: "Satıcılara sorulan soruların arasında: "Teni bebek tenine ne kadar benziyor?", "Vücut ısına getirmek mümkün mü?", "Yumuşak mı?", "Dudak kısmını istediğimiz gibi yapabiliyor musunuz?" gibileri çok fazla. Sağ olsun satıcılar bu sorulara hep olumlu yanıtalar veriyor. "Evet, teni gerçek bebek teni gibidir!", "Evet radyatörde ısıtırsanız sıcaklığını bir süre korur.", "Evet dudaklarını istediğiniz gibi üretebiliriz!" Elbette üreticilerin hepsi böyle değildir. Ancak şunu anlıyorum ki bazı üreticiler bu konuda etik düşünmenin kendilerine ait değil alıcıya ait olduğunu sanıyor. Soruları pedofililerin sorduğu çok bariz. Artık kâr çağında yaşıyoruz değil mi? Kimin alacağı bizi ilgilendirmez! Geçelim... Bebeklerin yüzleri kime ait diye soruyorum. "Genelde yurt dışı sitelerden alıyoruz. Instagramda sayfa var ona da bakıyoruz" diyorlar. O sayfanın 1 milyon takipçisi var. Dünyanın her yerinden kendilerine gönderilen "güzel" bebek fotoğraflarını paylaşıyorlar. Gönderenin bebeğin "gerçek anne babası olup olmadığını doğrulayamayacaklarını!" söylüyorlar. Yani biri sizin bebeğinizin fotoğrafını alıp o sayfaya gönderebilir. Çocuklarınızın fotoğraflarını paylaşmayın! Bir gün bir silikon bebeğe modellik yapmış olabilir. Ve o silikon bebeği alan şahıs vücut ısısına gelsin diye radyatörün üstüne koymuş olabilir. Ben daha nasıl anlatayım? Çocuklarınızın fotoğrafını paylaşmayın!
İLERİDE DAVA KONUSU OLABİLİR
Avukat Esranur Efşan Koçak, çocuk 18 yaşına girdiğinde herhangi bir zaman aşımına uğramadan, ihlal edilen hakkı için Medeni Kanun'un kendisine tanıdığı hakları kullanıp, ebeveynlerine karşı dava açabilecektir dedi ve sözlerine şöyle devam etti: "Çocuğumuzun yüksek menfaatini düşünerek ve ebeveyn olarak en çok korumamız gereken varlığın çocuklarımız olduğunu da hatırlayarak; özellikle sosyal medya başta olmak üzere, ilgili platformlarda çocuklarımızın fotoğraf ve videolarını yayınlamaktan kaçınalım. Aksi halde çocuk 18 yaşına geldiğinde özel hayatının ihlal edildiğini belirterek ebeveynlerine karşı dava açabilir. Bu davanın esasını teşkil eden husus ise çocuğunun şeref ve haysiyeti başta olmak üzere Anayasal haklarıdır. Ebeveynler, yaptıkları paylaşımları 'güldük geçti, takipçim arttı' gibi ifadelerle basite indirgemektedir. Ancak kanunlar çocukları da en az yetişkinler kadar korumaktadır. Çeşitli bahanelerle çocukların özel hayatının açık bir şekilde paylaşılması, çocuk için bugün ve yarınlarında ciddi bir tehdit ve tehlike oluşturmaktadır. Yarınlarımızın sahibi çocuklarımızın özel hayatlarını en başta aileleri korumalıdır."
İNTİKAM İÇİN ÇOCUKLARI KULLANDI
Yaşanan bir örnek ile aileleri uyaran Toker, 18 yaş altı çocukların fotoğraflarının ailelerinin haberi olmadan alındığını ve müstehcen sitelerde kullanıldığını ifade ederek yaşanan bir olayı şöyle anlattı: "Geçenlerde bir olay yaşandı, akli dengesi çok iyi olmayan bir kadın, bir doktorun eşinin gizli hesabını kırarak içindeki çocuk fotoğraflarını aldı ve genç kızların -bunlar, biri 13 diğeri 16 yaşında- fotoğrafları ile bir profil oluşturdu: 'Bu kızlar 18 yaşın altında, bakire kızlar ile cinsel ilişkiye girmek istiyorsanız bunlar satılıktır işte adresleri şurasıdır, telefon numaraları budur' şeklinde. Bir eskort hesabıymış gibi çocukların fotoğraflarını kullandı ve bunun hala mahkemesi devam ediyor ve aile zor durumda kaldı. Ailelerin şuna dikkat etmesi lazım 18 yaşından küçük çocuğun fotoğrafını hesap gizli de olsa paylaşmaması gerekiyor çünkü Instagram'da çok basit uygulamalar var gizli hesapların bile içini rahatlıkla görebiliyorlar ve bu bir saniyelik bir iş. Dijital paylaşılmış her şey bir kere internete düştüğü anda geri almak mümkün değil, herkes her amaçla suiistimal edilebilir".
