Dijital platformda yayınlanan dizide, dinozorların insanları yediği sahneler gösterilmedi ancak son sezonda yaşanılan arkadaşlıklar başka seviyeye çıkarılıyor. Çocukları hedef alan dizideki Sammy ve Yaz karakterleri birbirlerine aşık oluyor. 5. Sezon 18. Bölümde ise çocuklara açık bir şekilde öpüşme sahnesi gösteriliyor. Her ne kadar Netflix konuyla ilgili açıklama yapmasa da, RTÜK yayına dair inceleme başlattı. Çocukları hedef alan bu görüntülerle ilgili ayrıntılı bilgileri, Uzman Psikolog Dr. Rukiye Karaköse, sorulan sorulara çarpıcı yanıtlar verdi. İşte o cevaplar…
Netflix'de yer alan bu sahneler, çocuklar üzerinde nasıl bir etki bırakır?Çocuklar henüz cinsel gelişimini tamamlamamışken maruz kalacakları görüntüler, onların cinsel gelişimini ve kimlik gelişimini olumsuz etkiler. Erkenden uyarılma sonucu günümüzde pek çok çocuk erken ergenliğe girmekte. Heteroseksüel olsun eşcinsel olsun bu tarz görüntülere bir çocuk filminde yer verilmesi pedagojik açıdan yanlıştır. Ayrıca aile ve toplumsal değerlerin aksine eşcinselliği olumlayan bir propagandaya maruz kalan çocuk bu bilgi ile ne yapacak? Nasıl bir iç çatışma ve değerler karmaşası yaşayacak? Bu görüntüler neye hizmet ediyor? Bunu, bu ürünleri hazırlayıp sunanlara sormak gerekiyor.
İlerleyen dönemlerde çocuklar üzerinde farklı psikolojik travma sebebi haline gelebilir mi?
Travma geniş bir kavram. Duygusal olarak sarsıcı bir olay yaşama ve tepkisini ifade edememe durumunda oluşur. Bu konuda hiç bir şey bilmeyen ve hazırlıksız iken aniden böyle bir görüntüye maruz kalan çocuğun zihninde "aşk, erkek, kadın, anne, baba, cinsiyet, aile" gibi tüm kalıplar ters yüz olabilir. Kimde nasıl bir etki yapacağını kestirmek güçtür…
Çocuklarda bir istismar anlayışının gelişmesine neden olabilir mi? (Öpüşmek gibi fazla yakınlaşma eylemleri...)
Çocuklar arasında erotik ve homoerotik oyunlar, denemeler yapılmasına zemin hazırlayabilir. Çünkü çocuklar model alma ve taklit yoluyla öğrenirler.
Çocukların yetişkinlerin anlayabileceği cinsel eylemleri içerisine yerleştirmek, nasıl sonuçlara yol açabilir?
Bu düpedüz çocuğu istismar etmektir. İstismar mutlaka çocuğun vücuduna dokunarak olmaz. Yaşına uygun olmayan cinsel içerikli söz ve görüntülere maruz bırakmak da istismar kapsamında değerlendirilir.
Aileler çocukları bu içeriklere dair nasıl bir koruma yöntemi izlemeli?
Aileler kendileri izlemeden hiç bir yapımı çocuklarına izletmemeli. İnternet kullanırken de evde aile filtresi olmalı. Ve ebeveynler çocuklarla birlikte film, dizi, çizgi film izlemeliler.
Bunu yaparken çocukta medya okuryazarlığını geliştirecek şekilde eleştirel izleme yöntemi kullanılmalıdır. Tüm sahneleri bize uygun bir içerik bulamayabiliriz belki ancak içerikteki yanlışlara mutlaka dikkat çekmeliyiz. Mesela argo bir söz geçince "arkadaşına böyle söylemesi kaba oldu, daha nazik konuşabilirdi" demek gibi….
Bu tarz değerlendirmeleri yaparak çocuğu medya karşısında pasif alıcı olmaktan çıkarıp eleştirel izleyebilen bir konuma taşırız, medya okuryazarlığı becerisini geliştirebiliriz.
Konuyla ilgili Sabah.com.tr'ye konuşan RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin ise şunları söyledi;
KIRMIZI ÇİZGİMİZ BELLİDİR
Netflix'te yayınlanan Jurassic World Kretase Kampı adlı dizideki LGBT propagandası içeren sahneleri değerlendiren Ebubekir Şahin, "Başından beri söylüyoruz. Kırmızı çizgilerimiz bellidir. Ülke güvenliğimizi tehdit eden, ahlaki, milli ve manevi değerlerimize aykırı yayınlara asla ve asla müsaade etmeyiz. Yayıncılık alanında düzenleme ve denetleme faaliyetlerimizi yaparken çocukları, gençleri, kadınları, yaşlılarımızı ve engellileri, dezavantajlı tüm grupları titizlikle gözetiyoruz. Dijital platformlar ülkemize geldiklerinde lisans süreçlerinde bu hassasiyetlerimizi altını kalın çizgilerle çizerek kendilerine anlattık. Bugüne kadar da özel durumlarda uyarılarımızı dikkate aldılar. Herhangi bir yasal yaptırıma gerek kalmadan sorunları çözebildik." dedi.
"YASADAN GELEN YAPTIRIM GÜCÜMÜZÜ KULLANMAKTAN ÇEKİNMEYİZ"
Sözlerini sürdüren Şahin şu ifadeleri kullandı:
Yetişkin içeriklerine çocukların kolayca ulaşamaması için PIN uygulaması talep ettik, gereği yapıldı. Benzer durumlarda ikazlarımız oluyor. Yayıncı platformlar karşılıklı anlayış çerçevesinde davranırsa sorun olmuyor. Ancak az önce saydığım kırmızı çizgilerimizin ihlali durumunda yasadan gelen yaptırım gücümüzü kullanmaktan çekinmeyiz.
"TALİMATIMI VERDİM"
Şahin, dünyayı ayağa kaldıran sahnelerin olduğu dizi Minnoşlar'ı da hatırlattı, Jurassic World Kretase Kampı adlı dizi için de talimatını verdiğini ifade etti.
Şahin, "Bunun örneğini Fransız yapımı Türkçeye "Minnoşlar" olarak çevrilen yapımda gördük. Küçük kız çocuklarının uygunsuz şekilde yer aldığı filme karşı koyduğumuz tepki ile yapım Türkiye'de yayınlanmadı. Son örnekte de Üst Kurul Uzmanı arkadaşlarımız bahse konu yapımı inceliyor. Talimatımı verdim. 6112 sayılı yasaya aykırı durumlar varsa gereği yapılacaktır. Kanunun 8. maddesinde yayıncılık ilkeleri açıkça sayılıyor. Bu ilkelerin ihlali durumunda gerekli müeyyidelerin uygulanması kaçınılmazdır. Bu durum bütün yapımlar için geçerli." dedi.
"KİMSE KUSURA BAKMASIN"
RTÜK gibi kurumlardaki yöneticilerin doğrudan yayıncıyı hedef almasını doğru bulmadığını ifade eden Şahin, "Direkt bir yayıncıyı hedef almak bizim gibi görevlerde olanlara yakışmaz. Yayıncılık otoritesi olarak tüm radyo ve televizyonlara eşit mesafedeyiz. Hiçbir yayıncıyı hedef tahtasına koymayız. Söylediklerim tüm yerli ve yabancı dijital yayıncılarımız için geçerlidir. Yasa ihlali yapan yayıncılar düşünsün. İddialı bir cümle kurduğumun farkındayım ama milli ve manevi değerlerimizi koruma görevimiz bana böyle konuşmayı zorunlu kılıyor. Kimse kusura bakmasın." ifadelerini kullandı.
"HEDEF İNSANİ DEĞERLERİ VE İSLAM AHLAKINI YIPRATMAK"
İnsani değerlerin ve İslam ahlakının kasıtlı bir şekilde yıpratılmak istendiğini söyleyen Şahin sözlerini şöyle sürdürdü:
Global düzende özellikle müslüman toplumları tehdit eden oluşumlar malumdur. Güçlenmesinden endişe duyulan ülkelere saldırılar ya da dini değerleri yok etmeye veya zayıflatmaya yönelik operasyonlar, ırkçı yaklaşımlar maalesef son dönemde çok daha dikkat çekici. Benzeri yıkıcı ve yıpratıcı faaliyetleri çeşitli terör örgütleri yapabildiği gibi farklı hesapları olan başkaca örgütler de planlarını uygulayabilmektedir. Hedef insani değerleri yıpratmak, İslam ahlakını sekteye uğratmak, Türkiye gibi artık dünyada fark yaratan, dünya beşten büyüktür diyen bir ülkenin manevi ve kültürel değerlerini yok ederek acizleştirmektir. Sayın cumhurbaşkanımız başta olmak üzere devlet büyüklerimiz bu konuda çok boyutlu mücadele veriyor. Ekonomik operasyonlarla, kültürel yıkım çalışmalarıyla, terör olaylarıyla, sosyal medya ve sanal alemin algı operasyonlarıyla kıyasıya mücadele ediliyor. Bis de rtük olarak kendi görev alanımıza giren konularda bu dik duruşu gösteriyoruz. Hiç kimsenin bizim çocuk ve gençlerimizin milli ve manevi değerlerine saldırmasına göz yumamayız.
