Braille alfabesinden önce görme engelliler, büyük dezavantajları olan karmaşık sistemleri öğrenmekte zorlanıyordu. Ta ki 19. yüzyılda Louis Braille adında bir Fransız genç herşeyi değiştirene kadar…
BRAİLLE SİSTEMİNİ İCAT EDEN LOUİS BRAİLLE'NİN HİKAYESİ
Doğuştan görme yeteneği ile doğan Louis Braille, 3 yaşında kör oldu. Ve bir genç olarak, görme engelliler için devrim niteliğinde olacak bir okuma ve yazma sistemi keşfetti.
Ancak Louis Braille'in savaşı, Braille alfabesini bulmasıyla da bitmedi. İlk olarak, Paris Kraliyet Kör Çocuklar Enstitüsü'nü kendi sistemini benimsemeye ikna etmesi gerekiyordu ve bunu da başardı…
LOUİS BRAİLLE KİMDİR?
1809'da Paris'in dışında, küçük bir köyde doğan Louis Braille, üç kardeşi, annesi ve babasıyla birlikte yaşıyordu.
3 yaşındayken, ailenin atölyesinde meydana gelen bir kazada görme yetisini kaybetti. Oyun oynadığı esnada aletlerden birinin gözüne batması sonucu kaptığı bir enfeksiyon her iki gözüne de sıçrayarak görüşünü kaybetmesine neden oldu.
10 yaşında Braille, Paris'teki Kraliyet Kör Gençlik Enstitüsü'ne gitmek için evden ayrıldı. Cebir becerileri üzerinde çalışırken Yunanca ve Latince öğrendiği okulda okumak için burs aldı. Ancak enstitünün öğrencileri için çok az kaynağı vardı. Burada kalan öğrenciler dal kullanarak harflerin şeklini öğrendiler ve hatta bazı geceler aç uyudular.
Ancak Louis Braille enstitüde başarılı oldu. Hatta çello ve org çalmada mükemmel olduğu okul orkestrasına bile katıldı. Orada aldığı eğitim, Braille alfabesinin görme engelliler için devrim niteliğinde bir iletişim sistemi icat etmesine yardımcı oldu.
GECE YAZISIYLA BAŞLAYAN KÖRLER ALFABESİ
Braille, körler için ilk yazı sistemi değildi. Aslında Louis Braille, sistemini "gece yazısı" denen bir eski bir yönteme dayandırdı.
Charles Barbier tarafından geliştirilen gece yazısı, savaşta Fransa'nın geceleri bile haberleşmesi için kullanılıyordu.
Barbier'in sisteminin de öncülleri vardı. 1600'lerde kör öğrenciler harfleri dokunarak öğrendiler. Eğitimciler alfabeyi tahtaya oydular ve öğrenciler alfabeyi çizmeyi öğrendiler. Ancak o dönemde bu sistem okumaya yardımcı olmadı.
SİSTEMİN BULUNUŞU
1821'de Charles Barbier Kraliyet Kör Gençlik Enstitüsü'nü ziyaret etti. Öğrencilerle 12 nokta kullanan gece yazısı hakkında konuştu. Louis Braille de seyirciler arasındaydı. Barbier ile tanıştıktan sonra Braille kendi sistemini geliştirmeye karar verdi.
İlk olarak genç, Barbier'in sisteminde bir sorun tespit etti: Çok karmaşıktı. Farklı nokta kombinasyonları, harfleri değil sesleri temsil ediyordu; bu, noktaların konumuyla değil, iki sütunun her birindeki sayıyla belirlenen 36 benzersiz şekil gerektiriyordu. Ayrıca noktalama işaretleri yoktu. Daha da kötüsü, 12 noktadan oluşan bu alan tek parmakla okunamayacak kadar büyüktü.
Louis Braille, 13 yaşından itibaren kendi noktalı yazı sistemini yarattı. 12 nokta yerine, altı tane nokta kullandı. Her altı noktalı hücre, üç noktadan oluşan iki sıra içeriyordu. Braille, harfleri, sayıları ve noktalama işaretlerini temsil etmek için farklı kombinasyonlar kullandı.
15 yaşında Braille, sistemini enstitü müdürü Dr. Alexandre Pignier'e gösterdi. Dr. Pignier, diğer öğrencileri yeni sistemi benimsemeye teşvik eden temel bir destekçi oldu.
Louis Braille, Enstitü'den mezun oldu ve 1826'da öğretmen oldu. 1829'da sistem üzerine bir kitap yayınlayarak kendini Braille alfabesine adadı. Onlar için kitap, kör müzisyenler için talimatlar içeriyordu. Ardından, Enstitü'nün bir başka mezunu olan Pierre Foucault, 1841'de körler için ilk daktiloyu icat etti.
Ancak Dr. Pignier istifa ettiğinde, bir sonraki müdür Louis Braille sistemini yasakladı. Görme engelli öğrencilerin Braille alfabesiyle okuyabilmeleri durumunda gören öğretmenlere ihtiyaç duymayacaklarından endişeleniyordu.
LOUİS BRAİLLE'NİN SİSTEMİ
Louis Braille, sistemin yaygınlaştığını göremeden Ocak 1852'de hayatını kaybetti. Ancak ölümünden önce Braille, enstitünün 1844'te bir gösteri düzenleyerek kendi sistemini benimsediğini gördü. Bir ziyaretçi bir şiiri yüksek sesle okurken, bir çocuk şiiri Braille alfabesiyle yazıya döktü. Daha sonra şiiri duymamış ikinci bir çocuk Braille versiyonunu okudu. Gösteri, sistemin kullanışlılığını kanıtladı ve 1854'te enstitü bunu resmen kabul etti.
Yine de, Louis Braille'in yarattığı sistem yavaş yavaş Paris'in dışına yayıldı ve birçok ülkedeki görme engelli öğrenciler bu yöntemi benimsedi ve sonunda eğitimcileri bunun alternatiflerinden daha iyi olduğuna ikna etti.
