Salmonella bakterisi bir tür gıda zehirlenmesi, tifo ve paratifo hastalığına yol açabilen bir bakteri türüdür. Sindirim sistemi içerisinde enfeksiyonlar oluşturarak ishal veya dizanteri sebebi olarak da bilinirler. Salmonella enfeksiyonlarının oluşturduğu tabloya salmonello denir. İnsanlarda 2500'den fazla alt tipi vardır ancak, 1400 civarında alt tip insanda hastalık yapabilir.
Salmonella insandan insana bulaşabilen çok bulaşıcı bir hastalık türüdür. Tifo, paratifo ve gıda zehirlenmesine yol açabilir. Çubuk şeklinde bir bakteri türüdür.
"SİNDİRİM YOLLARINDAN SORUMLU EN YAYGIN 2. BAKTERİ "
Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi'nin bildirisine göre Avrupa Birliği'nde görülen gıda kaynaklı her 3 salgından 1'inin sebebi salmonella bakterisidir. Salmonella, özellikle sindirim yollarından sorumlu en yaygın 2. bakteri olarak tespit edilmiştir ve her yıl Avrupa Birliği'nde salmonella kaynaklı 100 bin civarında vaka rapor edilmekte.
SALMONELLA NEREDEN BULAŞIR?
Salmonella insanların ve hayvanların bağırsaklarında zaten doğal olarak yaşayan bir bakteri türüdür. Yaygın olarak en çok tavuk ve yumurtasında bulunmaktadır. Ayrıca dışkı ile bulaş olduktan sonra, sular ve bu sularla işlem görmüş tüm gıdalar risk altındadır. Kantin, yurt, hastane yemekhaneleri, restoranlar gibi toplu yemek üretilen ve tüketilen yerlerden bu hastalığın bulaştığı bilinmektedir.
Salmonella bakterileriyle bir şekilde temas etmiş olan herhangi bir suyu veya sıvıyı içmek, yemeği yemek salmonella gıda zehirlenmesine neden olur. İnsanlar genellikle çiğ yiyecekler ya da başkaları tarafından ele alınan hazır yiyecekler yiyerek rahatlıkla maruz kalır ve insandan insana bulaşabilir.
İnsanlar tuvaleti kullandıktan sonra ellerini yıkamayınca ya da yanlış yıkadığında salmonella çok çabuk yayılabilir. Sürüngenlere, kuşlara ya da evcil hayvanlara dokunmak da bakterinin yayılmasının başka bir nedenidir. Yemekleri yüksek ateşte pişirmek veya sütün pastörize edilmesi salmonella bakterisini öldürür. Çiğ, az pişmiş veya pastörize edilmemiş besinleri tüketmemiz durumunda risk altında olabiliriz.
BU BULAŞ YERLERİNE DİKKAT!
Kırmızı et ve et ürünleri, pastacılık ürünleri, krema, dondurma ve kabuklu deniz ürünleri insanları bu bakterilerle bulaş olmasına neden olan en önemli kaynaklardır. Yaz aylarının gelmesiyle özellikle bu ürünlere dikkat edilmelidir. Hayvan gübresi kullanılarak veya dışkı içerikli suyla yetiştirilen ve temizlenmeyen birçok bitkisel gıdalar da enfeksiyona neden olabilir.
SALMONELLA BAKTERİSİ KAÇ DERECEDE ÖLÜR?
Isıya dirençsizdir. 55 derecelik bir ısıda yaklaşık 20 dakikada ölürler. Kuruluğa dayanıksızdırlar. Bu nedenle nemli yerleri ve 35- 45 aralığındaki sıcaklıktaki nemli ortamlarda rahatlıkla insandan insana bulaşabilirler. Vücutta çok rahatlıkla üreyebilir.
BELİRTİLERİ
Vücuda alınmasından yaklaşık 12-36 saat sonra çıkan;
Yüksek risk grubundaki kişiler;
BULAŞTIKTAN SONRA HASTALIK NASIL SEYREDİYOR?
12-36 saat bakteri alımından sonra başlıyor ve ortalama 4 ile 7 gün aralığında sürebiliyor. Çoğu kişi tedavi olmadan kendi kendine iyileşebilir. Sıvı takviyesi mutlaka verilmelidir. Yaşlılar, bebekler ve bağışıklık sistemi düşük olanlarda ciddi seyredebilir.
SALMONELLA ENFEKSİYONU OLANLAR BU YİYECEKLERDEN UZAK DURUN!
Sıvı takviyesi mutlaka yapılmalıdır. Mide ve bağırsakları rahatlatıcı besinler tüketilmeli ya da diyet uygulanmalıdır. Özellikle haşlanmış patates, pirinç lapası, günde bir adetten fazla olmayacak şekilde muz yenmeli, haşlanmış patatesten bir saat sonra yoğurt, ayran veya kefir verilebilir. Kızartma, baharat türü yiyecekler tüketilmemelidir.
Salmonella bakterisi, suların iyi klorlanması, kaynatılması, gıdaların iyi pişirilmesini gerektirir. Bakterizasyona dayanıksız olması nedeniyle pastörizasyon yapılıp yapılmadığına dikkat edilmelidir. Bu nedenle güvenilir su kaynakları ve gıdaların tüketilmesi gerekir.
SADECE TUTMA VE SARILMA BİLE BULAŞA NEDEN OLABİLİR
Güvenilir gıda tüketimi yapmak oldukça önemli. İçme ve kullanma suyu olarak klorlanmış su tercih edilmeli. Kaynağı bilinmeyen ve klorlanmamış sulardan uzak durulmalı. Zorunlu durumlarda su 10 dakika kaynatıldıktan sonra kullanılmalı. Yemekten önce ve sonra mutlaka eller yıkanmalı. Civciv ve ördek yavrularının bağırsaklarında taşınan salmonella bakterisi, hayvanın çevresi ve tüm vücut yüzeyinde bulunabilir. Sadece tutma ve sarılma bile bulaşa neden olabilir. Bu nedenle evcil de olsa hayvanlarla temastan sonra ellerin yıkanması önemlidir.
BU BAKTERİNİN BİR TEDAVİSİ VAR MI?
Salmonella bakterisinin tedavisi; genellikle nedene yönelik tedavidir. Sıvı kaybında damardan sıvı verilebilir. Risk altındaki kişiler için antibiyotik ile destek verilebilir. Çocuklar için mutlaka hekime başvurulması gerekiyor. Ortalama 4 ila 7 gün aralığında bu süreç devam eder.
Salmonella bakterileri için aşı bulunuyor. Fakat koruyuculuğu çok yüksek olmadığı için rutin kullanımı bulunmamaktadır.
