13 Mart Dünya Böbrek Günü'nün bu yılki sloganı, toplumu böbreklerini kontrol etmeye yönlendirebilmek amacıyla "Böbrekleriniz iyi mi?"oldu. Peki sizin böbrekleriniz iyi mi? Böbreklerinize nasıl bakıyorsunuz? İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Gülçin Kantarcı, böbrek sağlığı hakkında tüm bu soruların yanıtlarını verdi. Prof. Dr. Kantarcı, böbreklerin vücudun genel işleyişi için kritik bir öneme sahip olmasına karşın yeterli özenin gösterilmediğini de söyledi.
10 KİŞİDEN BİRİ BÖBREK HASTASI
Toplumlara göre değişmekle birlikte, her 10 kişiden 1'inde böbrek hastalığının görüldüğünü söyleyen Prof. Dr. Kantarcı, ülkemizde de diyabetteki artışa paralel olarak böbrek hastalıklarının yaygınlaştığını söyledi.
DİYABET EN YAYGIN SEBEBİ
Böbrek hastalıklarının her yaşta ortaya çıkabileceğini ancak yaş ilerledikçe riskin arttığını belirten Prof. Dr. Kantarcı, hastalıkla ilgili risk faktörlerini ise şöyle sıraladı: "İnsülin direnci ve fazla kilo ile yakın ilişki içinde olan tip 2 diyabet en yaygın sebeplerden. Ayrıca, böbrek yetmezliğine yol açan bazı genetik hastalıklar da risk oluşturabiliyor. Özellikle genetik kaynaklı hastalıklar, yeni doğan döneminden itibaren ortaya çıkabilir. Sigara kullanımı ise bu faktörlerle birleşerek, böbrek hastalığını tetikler ve idrarla protein kaybına neden olur. Ayrıca zamanında fark edilmemiş veya yeterince tedavi edilmemiş böbrek taşları da hastalığın önemli nedenlerinden biridir. Böbreklerin süzme gücü yaşla birlikte azaldığı için böbrek yetmezliği riski de artar."
TESADÜFEN FARK EDİLİYOR
Böbrek hastalıklarının genellikle belirti vermeden ilerlediğini ve ileri evreye gelene kadar fark edilmediğini belirten Prof. Dr. Kantarcı, "Diğer organ yetmezliklerinden farklı olarak, böbrek yetmezliği genellikle ileri evreye gelene kadar fark edilmez. Böbrek hastalığı genellikle başka bir sağlık sorunu araştırılırken tesadüfen tespit edilir" dedi.
SIVI TÜKETİMİ BÖBREK SAĞLIĞI İÇİN ÖNEMLİ
Böbrek sağlığını korumanın en önemli yollarından birinin yeterli sıvı tüketmek olduğunu belirten Prof. Dr. Kantarcı, "Vücudumuzdaki toksinleri atabilmek ve obeziteyi engellemek için sıvı tüketmemiz gerekir. Obezite, böbrek sağlığını olumsuz etkileyen önemli bir faktördür. Ayrıca, ilaç kullanan kişilerde ilacın atılması gereken atıklarının vücuttan atılması için sıvı tüketmek gereklidir. İdeal olarak, kilo başına 30 ml su tüketilmesi önerilir" dedi.
YILDA BİR KEZ DÜZENLİ KONTROL ŞART
Düzenli kontrolün önemli olduğunu belirten Prof. Dr. Kantarcı, "Diyabet, yüksek tansiyon, kalp yetmezliği veya kanser tedavisi gören kişilerin yılda en az bir kez böbrek taraması yaptırması gerekir. Tam idrar tahlili ve serum kreatinin ölçümü gibi basit testlerle böbrek sağlığı takip edilebilir. Bu testler, aile sağlığı merkezlerinde kolayca yapılabilir" dedi.
DİYALİZ HAYAT KURTARICI
İleri evre böbrek yetmezliği tedavisinde diyaliz ve böbrek naklinin başlıca seçenekler olduğunu belirten Prof. Dr. Kantarcı, şöyle dedi: "Hemodiyaliz ve periton diyalizi, böbrek fonksiyonlarının bir kısmını yerine getirirken, böbrek nakli tüm fonksiyonları geri kazandırır. Ancak uygun donör bulunana kadar diyaliz hayat kurtarıcı bir rol oynar. Türkiye'de kadavra bağışının artırılması gerekir. Nakil için canlı donörlerden veya kadavra bağışından alınan böbrekler kullanılabilir. Ülkemizde de kadavra bağışı artırılmalı. Organ bağışı konusunda toplumsal bilinçlenmeye daha fazla önem verilmelidir."
