Onlar, çevrelerinden sürekli "Bu yaşa geldin, hâlâ nelerle uğraşıyorsun" sözünü işitenler. Onlar 30'unda, 40'ında ve dahi 50'sinde bile ergenlik tutkularından, zevklerinden vazgeçmeyip bunu hayat felsefesi haline getirenler... Kendi ifadeleriyle 'İçinde neşe olmayan hiçbir ideoloji ve cemiyet'e dahil olmak istemeyenler! Onlar kendilerine 'kronik ergen' diyor. Oyuncaklar, kaykaylar, çizgiromanlar, enstrümanlar, bisikletler onlar için hobi ya da koleksiyon değil, hayatın anlamı... Toplumun dayattığı haliyle 'adam', 'yetişkin' olmaya itirazları var... Ergenliğe demir atıp, büyümeye direnen erkekler, hayat manifestolarını SABAH Pazar'a anlattı....
Ergen asidir... İnişli çıkışlıdır ruh hali. Çocuklukla yetişkinlik arasında bir kesişim kümesinde takılır. Ne çocuktur ne yetişkin. Yaşamın kurallarının alt üst edildiği bir dönemdir. Ergen düştüğü yerden kalkmasını bilir. 'Acımadı ki, acımadı ki!' diye... Toplumun dayattığı normlara başkaldırı zamanıdır ergenlik... Cemiyetin ona biçtiği 'öğrenci', 'erkek', 'kadın', 'anne', 'baba', 'adam' rollerine dil çıkartır ergen... Hobileri, tutkuları yaşamını belirler...İşte özellikle kimi erkekler ergenliğini hayatlarına yayıyor. Resmen, ergenlik çağına demir atıp orada kalmayı tercih ediyorlar. 50'sinde kaykaya binen, ergenlikte sevdiği müziklerden, çizgi romanlardan, o dönem kurduğu hayallerden vazgeçmeyen +40 kronik ergenler var. Hayata bakışları, klasik anlamda 'adam olmamak' ve büyümeye direnmek üzerine kurulu. Niye özellikle erkekler diyoruz peki? Çünkü tüm araştırmalar, erkeklerin kadınlardan 10-15 yıl daha geç olgunlaştığını söylüyor. Psikoloji uzmanları ise kronik ergenlerde 'sorumluluk alma' duygusunun çok gelişmediğini söylüyor ama bunu bir felsefe olarak yaşayanlara onların da saygısı var. "Kimse toplumdaki şablonlara göre yaşamak zorunda değil" diyorlar... Kronik ergen olduğunu itiraf eden isimler hem ruh hallerini, hem yaşamlarını hem de manifestolarını SABAH Pazar'a anlattı.
ONLARI 'YETİŞKİN' YAŞITLARINDAN AYIRAN ÖZELLİKLER!
Ergenlikte görülen en sık davranışlardan biri toplum normlarına itiraz etme, kendi benliğini çevresine kabul ettirmeye çalışma olarak gözlemleyebiliyoruz. Kronik ergenler ise toplumun dayattığı kavramlara karşı çıkarak kendi istek ve arzularına uygun bir şekilde yaşamaya çalışmaktadırlar. Bu bireyler toplum içerisinde bazen farklı bakışlara, farklı sözlere maruz kalabilmektedirler. Çünkü toplum olarak alışılmışın dışında davranışlar sergileyebilmektedirler. Örneğin kendi yaşıtları olan iş arkadaşları iş çıkışında eve gidip dinlenme veya ailesiyle film izleme hayali kurarken bu bireyler akşam olduğunda sahilde bisiklete binerek yarış yapma, kaykaya binme gibi hayaller kurabilmektedirler. Bu isteklerini çevresindeki bireylerle paylaştıkların ise 'sen ne zaman büyüyeceksin' gibi sorulara maruz kalmaktadırlar. Toplum normlarında bisiklete veya kaykaya binmek ancak çocuk ve ergenlere özgü bir davranışmış gibi algılanmaktadır. Yetişkin bireylerde bu tarz davranışlar gözlemlendiğinde 'adam gibi davran! Kaç yaşına geldin hâlâ nelerle uğraşıyorsun?' gibi sözlerle karşılaşıp, kişinin istek arzularını yok sayan cümlelere maruz kalabilmektedirler. Bu bireyler bir süre sonra kendileri gibi davranan arkadaş çevresi edinerek, eleştirel topluma karşı daha güçlü bir başkaldırma eylemi gerçekleştirebilmektedir." (Aktaran: Psikolog Tuğçe Betül Şenel)
Kimisi sorumluluktan kaçıyor, kimisi için hayat felsefesi!
TUĞÇE BETÜL ŞENEL (PSİKOLOG)
- Erkekler neden kadınlardan daha geç büyür psikolojik olarak?
- İngiltere'de yapılan bir araştırma erkek ve kadın beyinlerinin olgunlaşma süreçlerini inceledi. Bu araştırma sonucunda erkek ve kadın arasında olgunlaşma açısından 11 yıl fark olduğunu fark ettiler. Bu araştırma bizlere kadın beyninin 32 yaşında olgunlaştığını ortaya koyarken bu rakamın erkekler için 43 yaşına kadar çıktığını gösterdi.
- Bir psikolojik olarak büyümeye direnç gösteren bir de hayat felsefesi olarak 'kronik ergenlik'te karar kılmış insanlar var. Bu ikisini birbirinden ayırarak nasıl tarif edersiniz?
- Büyümeye direnç olarak nitelendirdiğimiz durum belki de sorumluluklardan kaçma veya başarısız olma korkusudur. Toplumumuzun bize dayattığı 'adam ol' kavramı altında birçok anlam yatmaktadır. Burada bireyin gerçekte istediği şey o oyuncaklar, çizgi filmler olmayabilir. Birey burada 'mutlu ben' kavramını aramaktadır. Huzurlu olduğu günlerde yaptıklarını tekrarlayarak büyümenin sorumluluklardan farkında olmadan kaçma çabası içerisinde olabilir.
- Sizce her erkek toplumun dayattığı şekilde bir 'adam' bir yetişkin olmak zorunda mı sizce? Bir 'adam ol' baskısı var üzerimizde.
Ne dersiniz bu konuda?
- Çok küçük yaştan itibaren erkeklere 'adam ol' sözü çok ciddi bir sorumluluk vermektedir. Bu sorumluluklar karşısında birey kendini yeterli güçte hissetmeyebilir. Bu yetersizlik duygusuyla baş etmekte zorlanan bireyler kendilerini suçlu, başarısız veya problemli olarak etiketlemeler yapabilmektedir. Bu durum aslında bize toplum tarafından baskılanan normların insanlara psikolojik olarak ciddi zararlar verebileceğinin bir kanıtı niteliğinde olabilmektedir.
Adam olmak istemiyorum!
ORKUN TUNÇ (MÜZİSYEN-YAPIMCI)
Orkun Tunç'u rock camiası, ünlü punk grubu Rashit'in davulcusu olarak tanınıyor. Ama kendisi aynı zamanda uluslararası başarılara imza atan bir prodüktör... 45 yaşında. Rashit'le, tam da mevzumuz olan kronik ergenliğe selam çakan Adam Olmak İstemiyorum diye bir albümleri de var.
- Punk bir geçmişten geliyorsun... Toplumun dayattığı bir yetişkin, 'adam olmuş' erkek tanımı var. Bu tanımlar farklı yaş dönemlerinde sana ne hissettirdi, bugün ne hissettiriyor. Ne kadar yakınsın, ya da uzaksın bu tanımlara? Örneklerle, hayat felsefenle, hayata katılma biçiminle anlatabilir misin?
- Çok küçük yaştan itibaren normal bir hayat yaşamayacağıma, sistemin dışında bir çocuk olduğuma kendimi inandırmıştım. Okulda öğretmenlerim için klasik bir öğrenci değildim, arkadaş gruplarımda hep kenarda oturan, izleyen, gözlemleyen biri oldum. Annem ilkokul öğretmeni, babam da inşaat mühendisi idi. Hayallerindeki ders çalışan, eğitim ile arası iyi olan çocuk hiç olmadım. Şu anda onlar iyi ki kafamın dikine gittiğimi söylüyorlar. (Gülüyor) 45 yaşındayım, 12 yaşında davul çalmaya yeni başlamış, punk çocuktan çok uzakta değilim. Hâlâ 'yabancıyım' çoğu insana göre ama artık internetin de sayesinde ben normal kaldım. (Gülüyor) Ama 20li yaşlarındaki çocuklarla iyi anlaşıyorum.. Dayatılan erkek imajının hep dışındaydım ve hâlâ da öyleyim. Öte yandan mahalle kültürü gördüğümden, hayata bakış açım hep 1-0 önde oldu, çoğu benim gibi kolejli, 80ler çocuğuna nazaran...
- Kendi 'Kronik Ergen' manifeston nedir diye sorsam... Seni bilindik anlamda 'büyümeye' uzak tutan hisler, durumlar neler?
- Hâlâ oyuncak görünce heyecanlanıyorum. Action figürleri, veya benzer şeyler. Biriktirmeyi çocuksu bulanlar var ama ben çok seviyorum.
Moda anlayışım hâlâ 80li, 90lı yıllar estetiğimin bir devamı. Vans giymeyi seviyorum yanda belime bir ekose gömlek bağlamayı.
Yırtık kot giymeyi... Nostaljik biri hiçbir zaman olmadım, hep ileriye bakarım. Geçmişle çok ilgilenmem ama beslenirim ara ara. Arkadaşım Teoman (rockçı olan evet) ile en son konuştuğumuzda "Büyümeyi istemeyen çocuklar gibiyiz müzikle ilgilenirken" demişti. Gerçekten öyle, reddediyorum. Tabii ki sorumluluklarımız var ama genel olarak çevremdeki erkeklerin aşırı sıkıcı hayatları var. Buna tahammül edemiyorum. Sanırım normal olan şeylere karşı hep mesafeliydim. Futbol, spor, arabalar vs, hep bana uzaktı. Bana sıradanlığı yitirten her şey hoşuma gidiyor. Saçma sapan amaçsızca sokaklarda gezmek veya eskiden sevdiğim bir filmi 58. kez izlemek. O ilk andaki hazzı belki yaşatırsa diye.
KAYKAY VAZGEÇİLMEZİM!
- Uğraşların, hobilerin seni hayata bağlayan zevklerin ergenlikte de sevdiğin şeyler miydi? Benim genelde öyle mesela, ergenlik zevklerim, uğraşlarım hayatımı belirledi ve pek çok çoğu hala benimle? Bir nevi o zevklere, o döneme demir atmış gibi hissediyorum. Sen ne söylersin bu konuda?
- Hâlâ benzer şeyler var. Plak toplamak çok eski bir hobimdi, sonra profesyonelliğe dönüştü. Bisiklet özellikle BMX çok severdim ve kaykay, bu yaz gene güzel bir bisiklet almak istiyorum... Bir araba almayı hiçbir zaman hayal etmedim. Ehliyetim de yok zaten. 80 sonlarında Galleria açılmıştı, en sevdiğim şey harçlıklarımla kendime ziyafet çekmekti. Hâlâ bunu rituel gibi yaparım. Dünya yok olacaksa, 'N'olacak boşver' tavrım hep var.
- Grubun Rashit'le Adam Olmak İstemiyorum diye şahane ötesi bir albüm yapmıştınız. Bu ismin ilhamını ve fikrini nasıl açıklar, anlatırsın?
- Adam Olmak İstemiyorum ikinci albümümüz. Bahsettiğin ergenlikten koca adam(!) olmaya geçişi simgelemesi gerekirken, reddettiğimiz bir albüm oldu. Naif, çocuksu duygularla yaptığımız bu albümün kapağına da sapanlı bir çocuk koymamız da bundandı. Dinleyiciye taş atmak üzere olup kendine getirmek isteyen bir punk çocuk! Kendi adıma, o çocuk hâlâ içimde bir yerlerde olmasa bugünlere gelemezdim.
