Brezilya'nın kuzeydoğusunda, okyanusun ortasında yer alan Santa Bárbara Adası'nda bilim insanlarını şaşkına çeviren bir sır çözülemeyi bekliyor: 250 yıldan uzun süredir, hiçbir tatlı su kaynağı bulunmayan bu izole adada, bir keçi sürüsü hem hayatta kalmayı başardı hem de çoğalarak adaya hâkim oldu. Peki nasıl?
Santa Bárbara, Bahia kıyılarından yaklaşık 70 kilometre uzaklıkta bulunan volkanik kökenli Abrolhos takımadalarının en büyüğü. Ada, resmi kayıtlara göre 250 yılı aşkın bir süredir keçilere ev sahipliği yapıyor. Keçilerin adaya nasıl getirildiği net olarak bilinmese de bilim insanları, koloniciler tarafından yiyecek stoğu olarak getirildiklerini ve koloni başarısız olunca adada bırakıldıklarını düşünüyor.
Bu hikâyenin asıl ilginç yanı ise adada hiçbir tatlı su kaynağının bulunmaması. Yine de keçiler, yüzyıllar boyunca burada yaşamlarını sürdürmekle kalmamış, adeta çoğalarak ekolojik dengeyi tehdit edecek seviyeye ulaşmışlar.
Geçtiğimiz ay, Brezilya Çevre Bakanlığı'na bağlı Biyoçeşitlilik Koruma Enstitüsü (ICMBio) tarafından yürütülen bir operasyonla adadaki son 27 keçi de tahliye edildi. Çünkü araştırmalar, bu hayvanların adada üreyen ve çoğu yalnızca bu bölgede görülen 7 deniz kuşu türünü tehlikeye attığını ortaya koydu.
Ancak bu tahliye bir "yok etme" operasyonu değildi. Bilim insanları, bu keçileri inceleyerek onların olağanüstü direnç mekanizmalarını çözmek istiyor. Abrolhos Ulusal Deniz Parkı Başkanı Erismar Rocha, "Hayatta kalmakla kalmadılar, adayı ele geçirdiler. Popülasyonları kontrol altına alınmasaydı hem adayı hem kendilerini yok edeceklerdi" diyerek durumu özetledi.
Şimdiye kadar yapılan gözlemlerde en şaşırtıcı bulgu, keçilerin hiçbir zaman su içerken görülmemiş olmaları. Bu, bilim insanlarının aklında büyük bir soru işareti oluşturuyor: Bu keçiler nasıl susuz hayatta kaldı?
Bazı araştırmacılar, keçilerin zamanla deniz suyu içmeye adapte olduklarını ve bu alışkanlığın nesiller boyu aktarıldığını düşünüyor. Diğerleri ise adada bolca bulunan ve yüksek oranda su içeren beldroega isimli bir bitkinin, keçilerin su ihtiyacını karşıladığını savunuyor.
Dahası, araştırmalar keçilerin yalnızca hayatta kalmadığını, aynı zamanda sağlıklı ve verimli bir şekilde ürediklerini de gösteriyor. Doğumların büyük çoğunluğunun ikiz olması, besin ve su ihtiyaçlarının karşılandığına işaret ediyor.
Brezilyalı bilim insanları, Santa Bárbara keçilerinin genetik ve fizyolojik yapılarını inceleyerek, gelecekte kuraklıkla mücadelede rol oynayabilecek yeni keçi türleri geliştirmeyi hedefliyor.
Özellikle iklim krizinin etkilerini daha çok hisseden Brezilya'nın kuzeydoğusu gibi kurak bölgelerde, bu tür çalışmalar hayati önemde.
Santa Bárbara'nın susuz keçileri, doğanın dayanıklılıkla yazdığı bir destan ve insanlık için umut vaat eden bir gizem olmaya devam ediyor.
