İnsanın alyuvarları hariç her hücresinde mitokondri bulunur. Mitokondri, vücudumuzdaki hücreler için gerekli olan enerjinin üretildiği yerdir. Mitokondriyi sağlıklı tutmak uzun bir yaşam için olmazsa olmazdır. İşte mitokondri sağlığı için beslenme tavsiyeleri...
Günümüzde kronik hastalıkların birçoğunun temel nedeni hücresel ve mitokondriyal olarak ele alınmaktadır. Son yıllarda yaygınlaşan sağlık sorunlarımızın pek çoğunun mitokondrilerimizin tembelleşmeleri ve iş yapamaz hale gelmeleri olarak değerlendirilmektedir. İnsanın alyuvarları hariç her hücresinde mitokondri bulunur. Kalp, beyin, kas, karaciğer ve böbrek hücreleri en çok enerji ihtiyacı olan hücreler olup her hücrede 100-2000 adet mitokondri bulunmaktadır. Mitokondri, vücudumuzdaki hücreler için gerekli olan enerjinin yani ATP'nin (Adenosin Trifosfat) üretildiği yerdir. Mitokondri, besinlerin oksijen ile metabolize edildiği doku, organ ve sistemlerimiz için gerekli olan enerjinin yüzde 95'inin üretilmesinden sorumlu hücre içi organeldir.
Ancak bu üretim sürekli devam etmek zorundadır. Bunun nedeni ATP'nin vücutta depolanamamasından kaynaklanır. ATP sentezi devam etmediğinde vücuttaki işlev gören hücrelerimiz kullanılamaz ve hücre kayıpları meydana gelir. Bu durum ise kronik dejeneratif hastalıkların görülme riskini arttırarak erken yaşlanma ile sonuçlanır. Kronik hastalıkların ortaya çıkmasından 5-10 yıl öncesinde mitokondride hasarlar meydana gelmektedir. Bu ise kanser ve diğer hastalıkların erken habercisi olarak sayılabilmektedir.
HASTALIKLARIN HABERCİSİ
Hücrelerimizde mitokondri sayımız azaldığında hücresel fonksiyonlarda azalma görülmekte ve bunun sonucunda birçok hastalık ortaya çıkmaktadır. Mitokondri sayısı azalan bireylerde, büyüme bozukluğu, kas zayıflığı ve kuvvetli egzersiz yapmada düşük yetenek, görme ve duyma bozukluğu, öğrenme bozukluğu ve bozulmuş akciğer fonksiyonu görülmektedir. Bu fiziksel sınırlamaların yanı sıra, anksiyete, depresyon ve diğer zihinsel sağlık sorunları da mitokondriyal hastalıkların belirtileri arasındadır.
Mitokondri, hücresel enerji üretiminde önemli rol oynamaktadır. Bu nedenle mitokondride meydana gelen hasar kronik halsizlik ve yorgunluğa neden olmaktadır. Sıklıkla gözüken sağlık sorunları arasında ise; kalbin zayıflaması, insülin direnci ve Tip2 diyabet, hafızanın zayıflaması ve beyin hasarı, duyu organlarının zayıflaması yer almaktadır.
MİTOKONDRİMİZİ KORUMANIN YOLLARI
KALORİ KISITLAMASI YAPILMALIDIR: Kalori kısıtlaması, enerji alımının normal vücut ölçülerine göre hesaplanan normal değerden daha az alınmasıdır. Burada yaşamımız için önemli olan temel besin ögeleri seviyeleri korunurken sadece enerji kısıtlaması yapılmaktadır. Kalori kısıtlaması, bugüne kadar yaşlanmayı ve ayrıca yaşa bağlı kronik hastalıkların ilerlemesini geciktirebilen en başarılı müdahale olarak sayılmaktadır. Bunun nedeni uzun ömür etkisini tüm organizmaların neredeyse tamamında göstermesine dayanmaktadır. Bu teoriye göre kalori kısıtlaması vücudun strese tepki verme kapasitesini artırmakta ve mitokondriyal fonksiyonu sağlayan biyokimyasal mekanizmaları aktif hale getirmektedir. Ayrıca otofaji gibi onarım mekanizmaları ile yaşlanmada yaygın olan inflamatuar süreçlerin azalmasını sağlamaktadır. Kalori kısıtlaması yapılırken diyetteki proteinlerin miktarı hatta sadece bazı aminoasitler kısıtlanmaktadır.
