Metabolizma gerçeğinin altında yatan konu büyük ölçüde genetik değil yaşam şeklidir. Yaşam şeklini düzene koyduğunuzda metabolizmanızın düşmesini de önlersiniz. İnsanın dinlenme esnasında; hiçbir hareket yapmadan, vücudunun normal fonksiyonları görebilmesi için (nefes almak, iç organların çalışması vs. gibi) gerekli olan enerji düzeyine bazal metabolizma denir.
Diğer bir deyişle dinlenme durumundaki bir kimsenin 24 saatlik dilim içinde harcadığı enerji miktarıdır. Bu enerji miktarı bireyin normal yaşamını sürerken yağlanıp yağlanmaması için de en önemli faktörlerdendir. Kadınların menopoz dönemine girerken yaşadığı metabolizma düşüklüğü bel çevresinde yağlanma yaşamasının tek sebebidir. Metabolizmanın sürekli canlı olması bireyin yaşam boyu zayıf ve ince kalmasının da önemli anahtarıdır.
Tıbbi olarak bazal metabolizma ölçümü yapılabilmektedir. Bu hız, bireyin tükettiği oksijen miktarı belirlenerek hesaplanan enerji birimidir. Ayrıca bireyin boyu, kilosu, yaşı ve aktivite düzeylerine göre hesaplama ile de tahmin edilebilir. Diğer yöntemde kanda proteine bağlı iyot miktarını ölçerek bazal metabolizma hızını görebilmekteyiz.
Metabolizmamızı bazı hastalıklar düşürürken bazılarında tersi yükselebilir. Metabolizmamızı yükselten durumların başında korku ve öfke gibi sinirsel durumlar gelir. Ayrıca hipertiroidi, hipofiz ve böbrek üstü bezi hastalıkları, gebeliğin son üç ayında ve bazı ilaçlar bazal metabolizmayı yükseltir.
Bazal metabolizmayı düşüren durumlar ise; beslenme yetersizlikleri, uyku anı, anemi (kansızlık), bazı psikiyatrik ve genetik hastalıklarda, hipotiroidi (tiroid bezinin az çalışması durumu) ve bazı ilaç kullanımıdır. Ve sağlıksız diyetler metabolizmanın düşmesinde etkilidir.
