Yazın ortasına geldik. Çoğumuz deniz ve havuz kenarlarında tatil yapıyoruz. Ya da işten güçten zaman buldukça hafta sonları çocukları yüzmeye götürüyoruz. Burada karşılaştığımız bazı görüntüler oluyor. Mesela; mayosuz yüzdürülen çocuklar, sadece alt mayosu ile kumsalda gezen çocuklar, şezlongda altı değiştirilenler ya da iç çamaşırı ile ortalıkta dolaşanlar...
"Bunda ne var, onlar sadece çocuk" diyenler olabilir ama çocukların mahremiyet duygusu yok mudur? Tamamen masum düşünen ebeveynler aslında çocuklarının mahremiyetini ihlal etmiş oluyor mu? Peki, çocuklara bakım verenler onların mahremiyetini nasıl korumalı? İşte tüm bunları uzman klinik psikolog Aslı Karasaç Özkaya ile konuştuk.
"Çocuklarda mahremiyet eğitiminin temelleri bebeklik döneminde atılmalı ve ebeveynler tarafından 0-6 yaş arasında, önce anne ve babanın ev içerisindeki tutum ve davranışlarıyla bu eğitim verilmeye başlanmalı, sonrasında yabancı kişilere karşı sınırlar öğretilmelidir. Belki pek çoğumuz bebeklikte mahremiyetin erken olduğunu ya da bebeğe mahremiyetin nasıl öğretileceği konusunda endişe yaşasa da, çocuğun özellikle kendini ifade edemediği bu dönemde daha hassas davranılmalıdır. Bunun en önemli sebebi mahremiyet eğitiminin bu dönemde verilmesi çocuğu hem ruhsal hem de fiziksel anlamda korumaktadır. Yeni doğan bir bebeğe tabi ki bu eğitimi vermek imkânsızdır. Fakat 0-3 yaş arası bir bebeğe, ebeveynleri onun bakımı ile ilgili saygı duyarsa erken dönemde bu bilinç oluşmaya başlar.
Örneğin bir alışveriş merkezinde üzeri kirlenen veya ıslanan ufak bir çocuğun kıyafet değişimini 'Şurada hemen köşede değiştiririm üzerini gel' diyen bir ebeveyn aslında çocuğun kaç yaşında olursa olsun mahrem alanını ihlal etmiş olur. Bu sebeple anne babanın çok küçük yaşlarda çocuğun bakımı ile ilgili konularda bedenine ve mahremine saygı göstermesi gerekmektedir. Ayrıca alt değiştirme, tuvalet alışkanlığı gibi gelişim dönemi süreçleri çocuklara bu eğitimi vermek için fırsat olarak değerlendirilmelidir.
Mahremiyet eğitiminin özellikle çocuğa bakım veren kişiler yani ebeveynler tarafından verilmesi önemlidir. Fakat bu eğitimi anne babanın doğru bir şekilde verebilmesi için yeterli bilgi ve donanıma sahip olması gerekmektedir."
EBEVEYNLER İYİ NİYETLİ
"Özellikle yaz döneminde sahil, plaj ve deniz kenarlarında çocukların çıplak olması ya da çok sık karşılaştığımız küçük kız çocuklarının sadece bikini altıyla denize girmeleri, annelerin şezlong üstünde alt değiştirmesi ve buna benzer sahnelerle çok sık karşılaşmaktayız. Ebeveynler bu konuda zeminde iyi niyetle 'Ne var canım o daha küçük' gibi laflarla bu tutumları sergilemiş olsalar bile aslında farkında olmadan çocuklarının mahrem alanlarını ihlal etmiş olmaktadırlar ve en önemlisi bu durumu normalleştirmektedirler. Mahremiyet eğitimini doğru zamanda ve bilinçli bir şekilde veren ebeveynlerde az önce bahsi geçen sahnelere çok fazla rastlanmaz çünkü çocuk mahrem bölgesini bir başkasının görmesinden rahatsızlık duyacağı için insanların yanında bu şekilde dolaşmaktan huzursuzluk duyar ve ebeveyni onu özgür bıraksa dahi bu duruma itiraz eder. Böylece en önemli konulardan biri olan çocuk istismarını önlemek içinde anne baba büyük bir önlem almış olur."
DIŞ TEHLİKELERDEN KORUMALIYIZ
"Bir çocuk yetiştirirken biz ebeveynler olarak en önemli görevimiz onların yaşamsal ihtiyaçlarını karşılamak (yeme- içme- barınma, sevgi-ilgi şefkat) ve onları dış dünyanın tehlikelerinden korumak olmalıdır. Buradan yola çıkacak olursak henüz dış dünyadaki tehlikelerin farkına varamayacak kadar küçük olan çocuklarımızı istismar, taciz, pedofili gibi tehlikelere karşı korumanın en önemli yolu mahremiyeti onlara defalarca kez, belli dönemlerde sürekli olarak vermekten geçmektedir. Ayrıca ruhsal gelişimleri ve ileriki yaş dönemlerinde, farkındalıklarının arttığı zaman diliminde çocukların bu durumdan kalıcı hasar almamaları adına ebeveynler ya da çocuğa bakım veren kişiler bu konularla ilgili daha hassas ve bilinçli davranmalıdırlar. Bu konu hakkında yeteri düzeyde bilgi birikimine sahip olmayan ya da bu konuları konuşmaya çekinen ve kaygılanan anne babalar konunun uzmanları tarafından destek almalılar."
