Bitki bazlı diyetler, vücuttaki kolesterol düzeyleri, kalp hastalığı riskinde düşüş ve genel sağlığın iyileşmesi gibi etkileriyle sıklıkla tercih ediliyor. Her ne kadar bu gerçekleri destekleyen birçok veri olsa da, bazı beslenme sistemleri bu etkileri ortaya çıkarmak için denedikleri yöntemlerle durumu aşırıya kaçan bir diyete dönüştürebiliyor.
Bazı insanlar, çiğ bitkisel gıdalar tüketmeyi tercih ederken yalnızca badem ve yulaf sütü gibi besinler tüketerek de yaşayabiliyor. Uzmanlar tarafından "aşırı" olarak nitelendirilen bu durum, pişirme işleminin bazı önemli besin maddelerini ve enzimlerini kaybetmesine neden olduğunu iddia ederek bu beslenme sistemine devam ediyor.
Çiğ besinler yiyerek diyetin enerji seviyelerini artıracağına, hastalıkları önleyeceğine, hatta hastalıkları ortadan kaldıracağına ve genel sağlığı artıracağına inanıyorlar.
Tüm bu iddiaların aksine The Conversation'a göre araştırmalar; çiğ vegan diyetinin aslından yarardan çok zarar verebileceğini gösteriyor.
YETERLİ BESİN ALIMINI ENGELLEYEBİLİR
Araştırmalar bazı çiğ gıdaların pişmiş gıdalardan daha sağlıklı olabileceğini gösteriyor. Kırmızı lahana ve Brüksel lahanasını pişirmenin, sinir sistemini sağlıklı tutmaya yardımcı olan bir B1 vitamini türü olan tiamin'in yüzde 22'sini kaybetmelerine neden olduğunu biliyor muydunuz?
Ancak tüm sebzelerin en iyi çiğ yenmesi gerektiğini söylemek yanlış olur. Bazı besinler pişirildiğinde aslında daha fazla besin oranlarında artış gösterir. Bunun sebebi ise; sebzenin gerçek hücre duvarlarına bağlıdır ve pişirmek duvarları parçalayarak besinleri serbest bırakır. Vücut tarafından daha kolay emilimini sağlar.
Bir diğer örnek ise; kalsiyum içeriğini daha emilebilir bir şekilde salınımını sağlayan ıspanak pişirilirken açığa çıkar. Araştırmalar, domatesleri pişirmenin C vitamini içeriğini %28 oranında azalttığını, likopen içeriğini ise %50 oranında artırdığını gösteriyor.
Birçok gıdada bulunan doğal bir bileşik olan likopen, kanser, kardiyovasküler hastalık ve kalp hastalığı dahil olmak üzere bir dizi kronik hastalık riskinin daha düşük olmasıyla bağlantılıdır. Lahana, mantar, brokoli, kuşkonmaz, havuç ve karnabahar, pişirildiğinde daha besleyici olan sebzelerin diğer örnekleridir.
Pişmiş sebzeler, ayrıca vücuda daha fazla antioksidan sağlayabileceğini de bilmek önemlidir. Mantar, ıspanak, kuşkonmaz, domates ve brokoli gibi bazı sebzeler, aslında antioksidanlardan beta-karoten (vücutta A vitaminine dönüşür), lutein ve likopenin pişirildiğinde çiğ olduklarından daha yüksek seviyelerine sahiptir.
VİTAMİN VE MİNERALLER YÖNÜNDEN EKSİKLİK ORTAYA ÇIKAR
Çiğ beslenme tarzı, B12 ve D vitaminleri, çinko, selenyum, demir ve iki omega-3 yağ asidinin azalacağı anlamına gelir. B12 vitamini eksikliği, katı çiğ gıda diyetlerine uyan insanların yüzde 38'inin B12'de eksik olduğunu tespit eden araştırmacılar için özellikle endişe vericidir.
B12 vitamini eksikliği ağız ülseri, sarılık, görme sorunları, depresyon ve diğer ruh hali değişiklikleri gibi bir dizi sağlık sorunuyla bağlantılı olduğundan, bu özellikle endişe vericidir.
ADET DÜZENSİZLİKLERİNE NEDEN OLABİLİR
Doğru şekilde planlanmadığında kasıtsız kilo kaybına yol açabileceğinden çiğ vegan bir diyette dikkatli olmanız gerekiyor. Özellikle genç kadınlar için rahatsız edici olan, çalışmak için gereken kaloriyi alamamalarına neden olabilir. Araştırmacılar, üç yıldan fazla bir süredir katı bir çiğ gıda diyeti uygulayan 45 yaşın altındaki kadınların yüzde 30'unun kısmi amenore (menstrüasyon yokluğu) olduğunu keşfettiler. Bir çalışma, bunun muhtemelen çiğ vegan diyetinin neden olduğu kilo kaybından kaynaklandığı sonucuna varmıştır.Amenore, azalmış kemik mineral yoğunluğu, osteoporoz ve hatta kısırlık gibi bir dizi soruna yol açabilir.
The Conversation, bitki temelli bir diyetin faydaları olmasına rağmen, daha aşırı çiğ vegan diyetinin 'potansiyel olarak işleri biraz fazla ileri götürebileceğini ve dikkatli bir şekilde takip edilmezse daha da büyük risklerle karşı karşıya kalabileceğini' söylüyor. Bu nedenle, böyle bir yaşam tarzı seçimine dalmayı düşünüyorsanız, optimal sağlık için ihtiyacınız olan tüm besinleri gerekli miktarlarda aldığınızdan kesinlikle emin olmak için bunu dikkatlice planlamanız hayati önem taşır. Uzmanlar, sahip olabileceği birçok risk nedeniyle diyeti uzun süre izlemenin akıllıca olmayacağı konusunda hemfikir.
