Yöresel mutfağımızın temsilcilerinden tarhana yaz mevsiminde yapılır, kışa hazırlık deyince ilk akla gelen besinlerdendir. Kış mevsiminde içimizi ısıtır, yazın ise hafif bir alternatif olarak sofralarımızda yerini alır.
Tarhana protein, B grubu vitaminler, kalsiyum, demir, sodyum, potasyum, magnezyum, çinko ve bakır gibi minerallerden oldukça zengindir. Bu nedenle çocukların kemik gelişimi ve boy uzamasında yarar sağlar. Besin tüketiminde güçlük yaşayan yaşlılar için de adeta şifa çorbasıdır.
TARHANANIN HAZIRLANMASI
Tarhana hazırlanırken öncelikle kırmızı biber, yeşil biber gibi çeşitli sebzeler yıkanıp temizlenir, az suda haşlanır ve küçük parçalar halinde doğranır. Sonra küp küp doğranmış soğan ve rendelenmiş domates ile birlikte pişirilir. Karışım suyunu çektikten sonra soğumaya bırakılır.
Soğuduktan sonra buğday unu, yoğurt, tuz ve baharatlar ilave edilerek orta sertlikte bir hamur elde edilir. Yoğurt ve buğday ununun oranı genellikle bire bir olarak ayarlanır.
Fermantasyonu desteklemek için genellikle ekmek mayası da eklenir. Sonrasında hazırlanan hamur karıştırılır ve yoğrulur. Karışım 30-35 derece sıcaklıkta 1-5 gün arasında fermantasyona bırakılır.
Bu fermantasyon sonucunda tarhananın kendine has asidik ve ekşimsi o mükemmel lezzeti oluşur. Ayrıca fermantasyon tarhananın besin değerini artırır.
Bilimsel çalışmalar tarhanada fermantasyon sonucu birçok vücut fonksiyonunda görev alan B grup vitaminlerden folik asit, ribofilavin, niasin ve pantotenik asit düzeyinin arttığını göstermektedir. Ayrıca fermantasyonda yapısındaki karbonhidrat, protein ve yağ parçalandığı için sindirimi kolaylaşır. Böylece özellikle şişkinlik, gaz gibi problemlerin giderilmesinde yarar sağlar.
Fermantasyon sonrası tarhana ya güneşin altında ya da sıcak hava kurutucu ile endüstriyel olarak kurutulur. Evde yapılan tarhana güneşte kurutularak hazırlandığı için özellikle B grubu vitaminlerin düzeyi azalır. Bu nedenle tarhanayı kurutma işlemi gölge ve havadar yerde, üstü bezle kapalı olarak yapılmalıdır.
Tarhana kuruduktan sonra evlerde bez torbalarda, fıçılarda ve kavanozlarda saklanabilir. Tarhanayı depoladığınız ortamın serin, ışık almayan, rutubetsiz olması gereklidir.
Tarhananın bileşenlerinden un dışarıdan besinlerle vücuda sağlanması gereken elzem aminoasitler olan lizin ve treoninden fakirken yoğurtta bu aminoasitler bol miktarda yer almaktadır.
Tarhana yapımında kullanılan domates pişirildiğinden yüksek likopen içeriği antioksidan etki gösterir; kalp rahatsızlıklarına, deri ve göz hastalıklarına, kansere karşı koruyucu etki oluşturur.
Bununla birlikte tarhana iyi bir vitamin ve mineral kaynağıdır. Özellikle vitaminlerden tiamin ve piridoksinden zengindir, vücut metabolizmasının düzenlenmesini sağlar ve kilo kaybını destekler.
Minerallerden kalsiyum, demir, potasyum, magnezyum içeriği ile kemik ve kasla ilintili rahatsızlıklara ve sinir sistemi hastalıklarına karşı korur, deri ve saçların güçlü olmasını sağlar.
KİLO KONTROLÜ SAĞLAR
Tarhana yüksek miktarda lif içeriği sayesinde vücutta kilo kontrolünü ve bağırsakların düzenli çalışmasını sağlar, kolon kanserinden korur. Diyet lifi kan kolesterol seviyesinin dengede tutulmasına da yardımcı olur.
Tarhana içerdiği sağlığa dost bakteriler sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirir. Bundan dolayı grip ve soğuk algınlığını kısa sürede atlatmaya yardımcı olur. Ayrıca glisemik indeksi düşük bir besin olduğundan kan şekerinin hızla yükselmesini de önler.
Tarhana diyeti
SABAH AÇ KARNINA: 1 su bardağı ılık suya, 1 tatlı kaşığı elma sirkesi ve 1 tatlı kaşığı bal karıştırarak güne metabolizmayı hızlandırarak başlıyoruz.
KAHVALTI: Tarçınlı yulaf lapası
Malzemeler:
2 yemek kaşığı yulaf
1 çay bardağı süt
1 çay kaşığı tarçın
1 tatlı kaşığı vanilya
4 ceviz
Yapılışı: Yulafı rondoda ince çektikten sonra tavaya tarçın ve vanilya ile birlikte koyun. Yulaf yanmadan ısınan karışım üzerine sütü ekleyerek pişirin. Pişen yulaf karışımını bir kaseye alın, üzerini cevizle süsleyin.
ÖĞLE YEMEĞİ
1 kase tarhana çorbası
1 kase tok tutan kırmızı lahana salatası
Malzemeler:
1 kase rendelenmiş kırmızı lahana
1 çay kaşığı köri
1 tatlı kaşığı hardal
1 tatlı kaşığı nar ekşisi
1 yemek kaşığı zeytinyağı
Çekilmiş tane karabiber
Kimyon
Yapılışı: Köri, hardal, nar ekşisi ve zeytinyağına baharatları da ekleyerek karıştırın ve rendelenmiş kırmızı lahananın üzerine ekleyip iyice harmanlayın.
İKİNDİ
Ayvalı yoğurt
Yapılışı: Dört yemek kaşığı tam yağlı iyice çırpılmış yoğurdun üzerine çeyrek ayvayı küpler halinde doğrayın, üzerine tarçın serpin.
AKŞAM YEMEĞİ
100 gram ev yapımı köfte, derisiz tavuk but, lüfer veya hindi göğüs
1 kase yağ yakan pancar salatası Malzemeler:
1 orta boy pancar
1 yemek kaşığı taze lor peyniri
4 ceviz
2 yemek kaşığı portakal suyu
1 yemek kaşığı limon suyu
1 yemek kaşığı zeytinyağı
1 tatlı kaşığı balzamik sirke
Çekilmiş tane karabiber
Yapılışı: Pancarı iki parçaya bölüp 170 derece fırında 15 dakika pişirin. Cevizleri iri iri doğrayın. Portakal suyu, zeytinyağı, sirke ve karabiberi karıştırarak salata sosunu hazırlayın. Pişen pancarları fırından alıp kabuğunu soyun ve küp şeklinde kesin, üzerine sosu, cevizleri ve peyniri ekleyip karıştırın.
GECE
Detoks kefir
Yapılışı: 200 ml sade kefir içerisine 1 küçük boy salatalık, 1 avuç içi kıyılmış dereotu, 1 avuç içi kıyılmış taze nane ekleyip rondodan geçirin ve afiyetle için.
Bol su tüketin çay için
Bu diyeti uygularken tokluk hissini artırarak yağ yakımını hızlandırmak için günlük olarak altı kuralı özenle uygulayın.
Yorgun ve halsiz hissettiğinizde 2 fincan adaçayı için.
5 çay bardağı siyah çay açlığınızı bastırmaya destek olur.
2 fincan Türk kahvesi, Americano veya filtre kahve içerek vücut metabolizmanızı ateşleyin.
Cilt ve saç sağlığı için en az 8 su bardağı su tüketin.
2 şişe sade maden suyunu içerisine dilim limon ekleyerek için.
1 tablet multivitamini kahvaltıdan sonra bol su ile tüketin.