Otizm spektrum bozukluğu, kısıtlı ve tekrarlayıcı davranışlar, toplumsal ve duygusal etkileşimde farklılıklarla giden bir nörogelişimsel bozukluktur.
Hafif, orta ve ağır olarak tanımlanan otistik bozukluk tanısı klinik değerlendirme ile konur. Genel olarak sosyal ve duygusal alanda, sözel becerilerde kısıtlılık vardır.
Bulguların çocuk 30 aylık olmadan önce kendini göstermesi gerekir. Aslında bebek doğduğu andan itibaren farklıdır. Eğer ailenin daha önce bir çocuğu olduysa onunla kıyaslayabilir. Ağlayıp sızlamayan, tepkisiz, fazla uslu bebeklerdir. Aile bebeğin onlara gereksinim duymadığı kanısına bile kapılabilir. Otizm tedavisinde eğitim çok önemlidir. Bu nedenle ne kadar erken tanı konursa gelişim o kadar çok olur.
Bir ailenin çocuğunun farklı olduğunu kabul etmesi zordur. Ama geç kalınırsa zaman çocuğun aleyhine işler. Çünkü tedavide en önemli nokta, erken başlanan özel eğitimdir. Bulgular fark edilince bir çocuk psikiyatristine başvurmak gerekir. Bulgular yaşa göre değişiklik gösterir.
Bebeklik dönemi: 0-1 yaş otistik bebeklerin gülümseme ve seslere yanıtları kısıtlıdır. Göz teması kurmada sıkıntı vardır. İsimleri çağrıldığında bakmayan, yalnız kalmaktan mutlu görünen çocuklardır. Bebeklerde görülen agulama gibi tepkilerin yokluğu, yabancılara gitmede kaygısız oluşu dikkat çeker. Taklite dayalı bu yaşa özgü oyunlarda taklit edememe, ismi söylendiğinde bakmama, yalnız oynamayı ve kalmayı yeğleme dikkat çeker. Dönen nesnelere özel ilgi gösterirler. Dil gelişimleri geridir.
Komut almazlar. Tekrarlayan hareketler görülür. Özellikle kanat çırpma, dönme, sallanma, parmak ucunda yürüme bu tür davranışlara örnektir.
Okul öncesi dönemi: Garip sesler çıkarabilir ya da anlaşılmayan bir dille konuşarak iletişim kurabilirler. Tekrarlayan davranışlar artar. Belli ve tekrarlayan oyunlar görülür. Yaşıtlarına ilgisizlik ve onlarla oyun oynamayı tercih etmeme dikkat çeker. Oyuncaklar yerine elektronik eşyalar, başka nesnelerle oynama gözlenir.
Okul dönemi: Hafif düzeyde olanlar bazı alanlarda sıkıntı çekseler de okul içinde iletişim kurma, kurallara uyma konusunda başarılı olabilirler.
Kendi bakımlarını yapabilirler. İletişim kurma, oyuna katılma gibi aktivitelerde yaşıtlarından geri kalırlar. Dil gelişimi bazı otistik çocuklarda bu yaşta olmakla birlikte geride olan ya da hiç konuşmayan çocuklar da olabilir. Bazı kelimelerin tekrar tekrar söylenmesi, kişi zamirlerinde yanlış kullanım (kendisinden sen ya da o diye bahsetmek), kelime uydurma diğer bulgulardır.
