Dünyada yazılı basının artık bittiği, teknolojinin medya sektörünü yeniden düzenlediği ileri sürülüyor. Peki bu görüş doğru mu? Doğru değil. Gazetelerin öldüğü görüşü bir abartma. Gelişmiş ülkelerde gazete satışları gerileyebilir ama gelişmekte olan ülkelerde para ödeyerek okunan gazetelerin tirajı hızla artıyor.
OECD'nin yaptığı araştırmaya göre, 2000- 2008 yılları arasında gelişmekte olan ülkelerde gazete satışları yüzde 35 oranında yükseldi. Gazete satışlarında artışta ilk sırayı yüzde 45 artışla Hindistan alıyor. Ardından Güney Afrika Cumhuriyeti yüzde 34'le ikinci, Çin yüzde 29 artışla üçüncü olarak sıralamaya giriyorlar.
Gelişmiş ülkelerin gazete satışlarına gelince… ABD'de 2010'da gazete satışları nisan-eylül döneminde bir önceki döneme göre yüzde 5 oranında geriledi. Hatta 2007-2009 döneminde ABD'de gazete satışlarının yüzde 30 gerilediği tahmin ediliyor. Ama gene de bazı Amerikan gazetelerinin satışlarında yükselişler oldu.
The Wall Street Journal, 2010'un nisan- mayıs döneminde Amerika satışlarını yüzde 1.8 oranında arttırdı. Ayrıca adı geçen gazete 1990'da 1 milyon 750 bin adet olan satışını 2010'un eylül ayında 2 milyon 100 bin seviyesine yükseltti. Böylece gazete satışlarında gerilemenin gelişmiş ülkelerde de genel bir eğilim olmadığını bize gösteriyor. Farklı olan gazetelerin satışlarını arttırdığını dikkatlerden kaçırmamak gerekiyor. Ayrıca gazetelerin paralı web sitesi üyelikleri de artık satış olarak değerlendiriliyor. The Wall Street Journal'ın bir milyonu aşan paralı web sitesi okuyucusu var.
Gelelim teknoloji ve gazete arasındaki bağlantıya… Financial Times'ın değerlendirmesine göre, Facebook ve Twitter gibi sosyal paylaşım sitelerinin bazı pazarlarda gazete satışlarını azalttığı düşünülüyor. Oysa iPad ve Samsung'un Galaxy gibi interaktif tablet aygıtları gazete okuyucusunu çoğaltıyor. Gazetelerin ilk sayfalarının bu tablet aygıtlarda verilmesi diğer haberlere merak uyandırıyor. Ayrıca tablet gazete baskısı okumayı kolaylaştırıyor.
Peki Türkiye'de gazete satışları nasıl gelişiyor? Türkiye'de de gazete satışlarında son yıllarda artış var. Son sekiz yılda gazetelerin satışları promosyon olmadan günlük 3 milyon seviyesinden 4 milyonun üzerine çıktı. 1990'lı yıllarda yoğun promosyon günlük gazete satışlarını 5 milyon seviyesine kadar yükseltmişti. Ama şimdi promosyonsuz günlük 4 milyonun üzerindeki toplam gazete satışı olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebilir.
Peki bundan sonra ne olacak? Gelişmekte olan önemli yedi ülke arasında sayılan Türkiye'de de gazete satışları artacak. Ayrıca teknolojinin getirdiği olanaklar Türkiye'de okuyucu sayısını çoğaltacak. Çünkü internet kullanımının yaygınlaşması, paralı gazete web sitesi okuyucusunu da beraberinde getiriyor.
Anlayacağınız bazılarının ileri sürdüğü gibi gazeteler yok olmuyor. Aksine ileri teknoloji sayesinde farklı okuma kanallarının devreye girmesiyle, bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde gazeteler yeni yeni çok okunur hale geliyor.
