Geçen hafta pazar öğleye doğru, NTV'yi açtım. Alt yazıları okuyorum.. "Genelkurmay Başkanı Orgeneral Işık Koşaner ve 3 kuvvet komutanı emekliliğini istedi nokta."
Dört komutan, cuma günü öğleden sonra emekliliklerini istediler. Ondan sonra neler oldu?.
Talepler kabul, kendilerine teşekkür edildi. Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na yeni atama yapıldı. Yeni komutan cumartesi günü Genekurmay Başkan Vekilliğine getirildi.
Pazar 12'de, bu ülkenin 1 no'lu haber kanalı, hâlâ cuma akşamının haberini alt yazı diye geçiyor.
Bir voleybol maçı alt yazıda.. Altı set sonucu yazılı.. Yahu voleybol maçları beş set üzerinden oynanır. Altı saat sonra, gece yarısı eve geldiğimde merak edip baktım. Hala altı set dönüyor..
Akşam üzeri okuyorum. "Başladı" kelimesi "Bakladı" diye yazılmış.. Ertesi sabah ayni haber dönüyor.. Hâlâ yanlış..
Açtım, bir haberin sonunu yakaladım. Ekranda dönen yazıların tur atlamasını bekledim, merakımı gidermek için.. 14 dakika sürdü. Tam o haber gelirken bu defa reklam bindi, alt yazının üstüne. Reklam sonunda alt yazı kaldığı yerden devam etmedi. Reklam oynarken, yazı alttan devam ediyor çünkü. Onu durduran yok.. Haydi bir 14 dakika daha.. İki satır haberi almam 28 dakika sürdü.
Şimdi..
1. Bu alt yazılar, laf olsun, dostlar alışverişte görsün diye geçiyor. Alt yazının hayati önemini bilen yok. 300 lira maaşlı bir stajyer çocuğa "Sen yaz" demişler sanki.. O da yazıyor.
2. Onun yazdıklarını, okuyan, denetleyen, yanlışları gören, anında düzelten bir sorumlu da yok. Yanlış yazılmış haber saatler, eskimiş haber günlerce dönüyor..
3. Dünya üzerinde gazeteler, haberleri TV'den alır, izlerler. Bizde haber TV'lerinin kaynağı gazeteler. Sabah açtınız mı, bir gün önceki alt yazılarla, o sabah çıkmış gazetelerden alınmış haberleri okuyorsunuz ekranda..
O haber, o gazeteye 24 saat önce gelmiş, basıldığına göre.. Televizyoncuda utanma olur.. Yeni tek haber öğleye kadar, bazen akşama kadar yok.
4. Alt yazı, vakti az olan insanlar içindir. Çalışan, dinamik kesim için. Yani tüketici tipi insan için. Yani reklam tüketicisi için. Bu insanı ekran başında tutarsan, reklamcılar sana koşar. Ne var ki, çalışan adamın vakti kısadır. 15 dakika süren turu beklemez. Bu haberler, çok seçme ve çok kısa olmalıdır. Telgraf çeker gibi..
NTV tam tersini yapıyor.. Ünal Aysal konuşmuş mesela.. 3 cümlesini almışlar.
Alt yazı şöyle.. "Galatasaray Başkanı Ünal Aysal (Birinci cümle) dedi."
"Galatasaray Başkanı Ünal Aysal (İkinci cümle) dedi." "Galatasaray Başkanı Ünal Aysal (Üçüncü cümle) dedi."
Bir başka örnek.. Wimbledon sonuçlarını merak ediyorsunuz mesela..
Alt yazı şöyle..
"Wimbledon Tenis Turnuvası erkekler birinci tur. (Birinci maç sonucu..)
"Wimbledon Tenis Turnuvası erkekler birinci tur. (İkinci maç sonucu..)
"Wimbledon Tenis Turnuvası erkekler birinci tur. (Üçüncü maç sonucu..)
"Wimbledon Tenis Turnuvası erkekler birinci tur. (Dördüncü sonucu..)
Daha kaç maç vereceklerse.. Sonra sıra kadın maçlarına geliyor, o da öyle..
Bir tek haberi 20 tekrarla verirsen, tur 15 dakika sürüyor tabii.. Ve bu, kurumda kimseyi rahatsız etmiyor.
Çünkü kimse, alt yazı nedir, işlevi nedir, televizyona neler kazandırır bilmiyor.
Alt yazı, zamanı çok kıymetli, yani en öndeki reklam müşterisi insana üç, bilemedin beş dakika içinde, o gün o saate kadar "Yeni" neler olmuş, onu en hızlı, en kolay anlatma sistemidir. Bunu başaran haber televizyonu, tüm haber TV'leri içinde sivrilir. Öne geçer. Kendisinden söz ettirmeye başlar..
İşte bu yüzden, haber televizyonları, en kıymetli, en pahalı elemanlarını, alt yazı olacak haberleri seçmek ve yazmakla görevlendirmelidir. Çünkü haber seçmek ve kısa yazmak, büyük ustalık, büyük deneyim ve büyük heyecan ister.
Onun yardımcısı durumundaki kişi de alt yazıları devamlı izlemek, denetlemek, hataları düzeltmekle görevlendirilir.
Yanlış yazılmış, ya da eski haberin 24 saat alt yazı diye döndüğü televizyonun doğru ve çabuk haber verdiğine seyirciyi inandırmak mümkün mü?..
Alt yazılar, televizyonun, kimliği, güvenirliği ve hepsinden önemlisi, cazibesidir.
Bunun farkında olan bir tek haber müdürü var mı, herhangi bir televizyonda?.