Eğitim camiası ayaklandı. Nedeni; Dünya Bankası'nın ezberleri bozan bir iddia ortaya atması.
Dünya Bankası Türkiye Direktörü Ulrich Zachau'nun dediği şu: "Öğretmene çok para veriyorsunuz. Maaşları Türkiye'nin Gayri Safi Yurt İçi Hasılası göz önünde bulundurulursa, OECD standartlarına göre yüksek kalıyor. Bu durum düzeltilmeli." (Hatırlayacaksınız; Dünya Bankası dört yıl önce 60 yaşın altındaki 1.6 milyon emekliye ödenen aylığın vergilendirilmesini ve aylık bağlama oranının düşürülmesini önerince özellikle genç emekliler kıyameti koparmışlardı. Banka'nın "Asgari ücreti düşürün" tavsiyesi de sendikaları kızdırmıştı.)
Sen misin; yaygın kabul gören "Öğretmenler yoksulluk sınırı altında maaşla geçinmeye çalışıyor" klişesini delmeye kalkan! Eğitim camiasını temsil eden sendikaların sözcüleri, Dünya Bankası'na da, onun en parlak uzmanları arasında gösterilen Zachau'ya da demediklerini bırakmadılar:
"Cahilliğin göstergesi. Dünya Bankası, öğretmenin maaşından elini çeksin." (Türk EğitimSen Genel Başkanı Şuayip Özcan)
Zachau, Osmanlı'daki Düyunu Umumiye memurlarına benziyor. Yaptığı, içişlerimize karışmaktan başka bir şey değil." (Eğitimİş Genel Başkanı Yüksel Adıbelli)
"Öğretmenlerin güçleşen yaşam koşulları karşısında daha da sefalete mahkûm edildiği bir döneme denk gelen bu açıklama ne istatistiklerle, ne de gerçeklerle uyuşuyor." (EğitimSen Genel Başkanı Alaattin Dinçer)
Sendikacılar öfkelenmekte haklılar. Çünkü her 24 Kasım Öğretmenler Günü'nde eğitimcilerin durumlarıyla ilgili açıkladıkları raporlarda ve araştırmalarda çok farklı bir tablo çiziyorlar.
"Bir öğretmenin maaşı 1923'te 20 adet Cumhuriyet altınına denk geliyordu, 2006'da bu rakam 4'e düştü" gibi. (Türk EğitimSen) "Şubat 2000'de bir öğretmen aldığı 263.5 milyon liranın 151.1 milyonuyla aylık beslenme ihtiyaçlarını karşılıyordu. Yani gıda harcamaları maaşının yüzde 57'sini oluşturuyordu. Ekim 2007'de ise 910 lira maaş alan bir öğretmen bunun 657 lirasını aynı gıda maddelerini alabilmek için harcıyor. Bu da maaşının yüzde 72'si anlamına geliyor. Özetle geçen 6 yılda öğretmenin maaşı eridi" gibi. (Eğitim-İş)
OECD garantili veriler
Dün de uluslararası veriler eşliğinde bu görüşlerini tekrarladılar: " Türkiye'de göreve yeni başlayan bir öğretmen yılda 10.082 dolar, en yüksek derecedeki öğretmen ise 12.196 dolar kazanıyor. Bu rakamlar Lüksemburg için 49.219 dolar ve 100.314 dolar, Almanya için 40.125 dolar ve 52.062 dolar, Avusturya için 27.094 dolar ve 53.938 dolar." ( Not: OECD'ye göre Türkiye'de yeni başlayan bir öğretmen yılda 17.909 dolar alıyor. Sendikacıların verdikleri rakamın yüzde 70 üstünde. )
"İstatistik bikini gibidir; bir fikir verir ama asıl önemli olanı gizler" denir. Eğitimcilerimizin istatistikleri tam da bu deyişe uyuyor. Biz de aynı verilerle bir tablo çizelim:
- Lüksemburg : Yeni başlayan öğretmenin yıllık maaşı 49.219 dolar, kişi başına milli geliri 36.400 dolar. Öğretmenin maaşının milli gelire oranı yüzde 135 .
- Almanya : Yeni başlayan öğretmenin yıllık maaşı 40.125 dolar, kişi başına milli geliri 28.700 dolar. Öğretmenin maaşının milli gelire oranı yüzde 140 .
- Avusturya : Yeni başlayan öğretmenin yıllık maaşı 27.094 dolar, kişi başına milli geliri 25.000 dolar. Öğretmenin maaşının milli gelire oranı yüzde 108 .
- Türkiye : Haydi OECD rakamından vazgeçip, eğitim sendikalarının hesabını doğru kabul edelim. Bu durumda, yeni başlayan öğretmenin yıllık maaşı 10.082 dolar, kişi başına milli geliri 6.000 dolar. Öğretmenin maaşının milli gelire oranı yüzde 166. Üstelik diğer ülkelerdeki eğitimcilerin sahip olmadıkları öğretmenevi, lokal, tatil kampı, eğitimöğretim yılı başında verilen hazırlık ödeneği gibi imkânlar hesaba dahil değil.
Dünya Bankası da işte bunu anlatmak istiyor. Öğretmenlerin maaşının yüksek olduğunu söylemiyor, "Milli gelire göre yüksek" diyor.
Gelin uzlaşalım: Tamam öğretmenlerin maaşı Avrupa ortalamasının altında ama son dönemde bir hayli iyileşti. Zaten 2008 bütçesinde de kıdeme göre yüzde 10.1-11.6 arası maaş artışıyla en çok zam gören kamu görevlileri arasına girdiler.
Zaten OECD istatistiklerinde ve raporlarında da, Türkiye son 5 yılda öğretmen maaşlarını en çok artıran ülkeler arasında gösteriliyor. Fena mı...
