Televizyon ve sinema sektöründe çalışanların aşina olduğu bir kelime: 'spoiler'... Türkçeye 'sürpriz bozan' olarak çevirmek mümkün. İzlemediğiniz bir filmin sonunun pat diye söylenmesi gibi.
Hafta sonu ekleri editörümüz Olkan Özyurt, 14.12.2013 tarihli Orta Dünya'da Bir Ara Durak yazısında Hobbit: Smaug'un Çorak Toprakları filmini anlatmış.
Okurlardan bazıları Özyurt'un filmdeki olay örgüsüyle ilgili bazı ayrıntıları açıklamasından rahatsız olmuş. Yazının filmin sürprizini bozduğunu iddia etmişler. Eleştirileri aktarıp yazarının görüşünü sordum. Şöyle dedi:

'Sürpriz yok' "
Hobbit, 1937'de yayımlanan, dünyada ve ülkemizde oldukça popüler olan bir kitap. Başı, ortası, sonu belli. Bu tür kitapların sinema uyarlamasında merak edilen, filmde ne anlatıldığı değil eserin nasıl yorumlandığıdır. Ben de yazımda kitabın bilinirliğini göz önünde bulundurarak, Hobbit'in sinematografik olarak nasıl yorumladığını ele almaya çalıştım. Ayrıca eleştiri yapılırken eserin bütününü dikkate almak bir mecburiyettir. Eleştirilerde genelde çok önemli sürprizler açık edilmemeye çalışılır, edilirse de yazının başına bir uyarı yazılır. Ama 76 yılda milyonlarca insanın okuduğu Hobbit'in olay örgüsünde sürprizlik bir şeyin kaldığını söylemek de aşırı derecede iyi niyetlilik olur."
Bendeniz yazıda bir sorun olduğunu düşünmüyorum.
Eleştiri bir bilgi ve yorum bileşkesidir; yeri geldiğinde her ikisinin de paylaşılmasını gerektirir. Eleştirmenin görevi, bilgi saklayıp söz oyunları yaparak bir yapıtı daha ilgi çekici ve sürprizli hale getirmek; okunurluğunu ya da izlenirliğini artırmaya çalışmak değildir.
Ancak, Özyurt sinema yazarlığı teamüllerine uygun davranmak isteyebilir; kitabı okumayan çok sayıda insanı da hesaba katarak yazının başına bir uyarı koyabilir; bu sayede okurlarımızın şikâyetini önleyebilirdi. Takdir kendisinin.