'Özel haber'... Meslektaşlarım alınmasın; bu sunum tarzı bende genellikle 'öz haber', 'hakiki haber' çağrışımları yapıyor.
Nedir bir haberi özel kılan? Genel olmaması mıdır? Önemli olması mıdır? Başka hiçbir gazetede yer almaması mıdır?
Genelde bu sonuncusu ima edilir. Yani, o haberin o gazetenin okurlarına 'özel' olduğu, başka hiçbir yerde bulunmadığı.
Günlük gazetelerdeki ajans kaynaklı haberlerin oranı ve yaygın sosyal medya kullanımı düşünüldüğünde bu da bir şeydir. Argo tabirlerle söyleyecek olursak 'pişti olmamak', 'tongaya basmamak' kaydıyla kabul edilebilir.
Haber çalıntı mı?
Ajans demişken... Anadolu Ajansı (AA) muhabiri Murat Kaya, SABAH'ta Özel İstihbarat muhabiri Gizem Kaşifoğlu imzasıyla çıkan Zoru Görünce Adliyeye Koştu (12.12.2013) haberi hakkında "AA özel haberini kendi muhabiri yapmış gibi haberleştiren Sabah Özel İstihbarat!" demiş. Bir okurumuz Kaya'nın bu 'tweet'ini bizimle paylaşıp görüşümüzü sordu.
Öncelikle şunu belirtelim: Gazetelerin, ajanslardan aldıkları haberlere kendi muhabirlerinin imzasını atması ya da bir muhabirin ajansta gördüğü haberi biraz değiştirerek kendi haberiymiş gibi sunması telif mevzuatına ve gazetecilik etiğine aykırıdır.
Ama bu olayda durum farklı. Öncelikle; haberin konusu, görülmekte olan bir dava... Dolayısıyla kimseye özel değil; herkes görebilir. Nitekim, Sabah Özel İstihbarat ekibi de davayı takip etmiş. Bana gösterdikleri kayıtların ortaya koyduğu gibi AA'nın haberi geçtiği tarih ve saatten (11.12.2013; 11.37) bir saat önce kendi metinlerini gazeteye gönderip birimin editörü Ferhat Ünlü ile paylaşmışlar. Bu durumda Kaya'nın ithamı haksız.
Öz,hakiki, yeni
Özel İstihbarat ekibinin kendisine ulaştığı Kaya, bir yanlış anlama olduğunu kabul etmiş ve notunu silmiş. Burada gazetecilerin sosyal medya kullanımı konusundaki tartışmalar ve Bulutsuzluk Özlemi'nin 'Sözlerimi Geri Alamam / Yazdığımı Yeniden Yazamam' şarkısı geliyor aklıma.
Davaya dönersek... İlk kez karşılaşılan, ilk örnek olan, görülmemiş büyüklükte meblağların konuşulduğu, toplumu yakından ilgilendiren, içtihat oluşturması muhtemel bir 'özel'liği yok. 'Özel' bir araştırma ve sorgulama gerektirmiyor. Herkese açık. Bu tür haberlere 'özel' sıfatını eklersek bir sonraki aşama 'öz hakiki yeni' olabilir.
Özel Haber logosuna pek çok gazetede olduğu gibi gazetemizde de rastlıyoruz. Gerçekçi olmak gerekirse, son tahlilde bir haberi özel kılan, okurun inhisarında uyandırdığı yankı ve okurun ona atfedeceği değerdir. Bence 'özel haber' lafını kullanmak gereksiz bir gösteriş ama ille de kullanılacak ise maharet bu tabir ve logo ile okur tepkisini örtüştürmektir.