Türkiye'nin en büyük ihracat kalemi turizm. 2005 yılında Türkiye'ye 21 milyon ziyaretçi geldi. 18 milyar dolar turizm geliri elde edildi. Turizmde, Almanya ve Rusya, Türkiye için çok önemli iki ülke. Ama komşumuz İran'da çok önemli.
Çünkü 2005 yılında tam 1 milyon İranlı ziyaretçi Türkiye'de konakladı.
Az şey mi?

Siyaset baskısı
Antalya, Bodrum ve Bursa, İranlılar için vazgeçilmez.
İranlılar kum, güneş ve tarih için geliyorlar. Kabul edelim, tarihi ve kültürel bağların yanı sıra İran ile çok ciddi bir ekonomik işbirliği içindeyiz.
Ancak, gelin görün ki, 5 yıldır İran pazarını oya gibi işleyen ve çok büyük çaba harcayan turizmciler, ciddi bir sıkıntı içindeler.
Çünkü; İran, Tahran'dan yapılan Antalya ve Bodrum uçuşlarını kaldırdı.

Ahlak bozuluyor
Peki, ne oldu da İran, Türk turizm pazarına yönelik stratejisini değiştirdi?
İddialara göre; İran Cumhurbaşkanı'nın Türkiye'yi ziyaret etme isteğinin iki kere nazik biçimde geri çevrilmesi İran açısından ipleri kopardı! İranlılar, kendi kamuoylarında Türkiye ile ilgili olarak iki tezi savunmaya başladı:
Dediler ki, "Türkiye'ye gidenlerin ahlâki bozuluyor."
Sonra da, "Uçak sayımız yetersiz. O yüzden Tahran-Antalya, Tahran-Bodrum uçuşlarını iptal ediyoruz"
Başka açıklama yapılmayınca Türk turizmciler endişeye kapıldı.

Bol para harcıyorlar
Endişe yersiz değil, iyi irdelenmeli. İranlı turistin özelliği var. Çok değil 10 yıl önce, İranlılar, Türkiye'yi sadece batıya ulaşmak için bir atlama taşı olarak görüyorlardı.
Son 5 yılda ise tatil için vazgeçilmez ülke olarak değerlendiriyorlar. İranlı turist para harcamayı seviyor.
Türkiye'de kişi başına harcama 680 dolar iken, İranlılar, 1000 dolar harcıyor.
Önemli.

Büyük çıkarma
Üstelik, İran pazarı ilginç. Turizm tanıtımlarında havuz, mayo, içki reklamları yasak. O yüzden 11 Türk otel yatırımcısı ve işletmecisi şehir değil, otel tanıtarak İran pazarına girdiler. 2003 yılından itibaren Tahran'dan Antalya ve Bodrum'a haftada 5 uçak inerken Bursa'ya da İstanbul üzerinden uçuş yapıldı.
İran pazarı ile ilgili sıkıntı, ilk sinyalini 2005 yılında vermeye başladı. 2006 yılı başında ise uçuşlar durduruldu. Turizmci "Yahu bunun arkasından ne gelir?" stresine girdi. Sıkıntı geçen hafta Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'a iletildi.

Şimdilik sessizlik sürüyor.
Yaklaşık 6 aydır İran'a gitmeye çalışan ama ziyaret programı İran tarafından sürekli ertelenen Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB), kalabalık bir işadamı grubu ile haziran başında Tahran ve Tebriz'e gidiyor. İranlı acentelerin görüşünü alacak, siyasetçilerin nabzını yoklayacak. Türkiye, turizmde İran pazarını kaybetmeme sınavı verecek.