Mimarisini, yörenin küresel değeri peri bacalarıyla şekillendiren Nevşehir Üniversitesi'ndeyim. 5 bin yıl öncesinde bilgeliğin odaklarından Kapadokya'nın bu bilgi merkezini, Rektör Prof. Dr. Filiz Kılıç ile inceliyoruz. 8 bin öğrencili bu yeni Anadolu üniversitesi, kendisini, tarihi kültürel miras, doğal kaynaklar ve yerel kabiliyetler üzerinden ayrıştırma gayretinde. Turizmde; gastronomi, mutfak sanatlarından animasyona dek çok katmanlı anlayışla uzmanlaştırıyor. Ayrıca Japon dili ve edebiyatı yanı sıra Ermeni, Kore dili ve edebiyatları üzerine de eğer hoca bulunabilirse eğitime başlama gayretleri var. Amaç, güzel atlar ülkesi Kapadokya merkezli bir cazibe alanını, bilgi üzerinden var etmek... Yörenin doğal mirasını bir uzmanlık merkezine dönüştürme gayretleri, sayıları 200'e yaklaşan üniversitelerimiz için ilham verici dinamik taşıyor. Adını Kapadokya Araştırma ve Uygulama Merkezi (NEVKAM) koymuşlar. Müdürü Doç. Dr. Adem Öger, yöreye ve töreye dair ne varsa, önce tarama, ardından derleme ve nihayetinde uygulama süreciyle burayı var ettiklerini söylüyor.
NEVKAM, aslında son derece kıt olan bir kaynağı oluşturmaya soyunduğu için dikkat çekici. Sanılanın aksine bizdeki kurumlar, yerel bilgi üretmiyor. Çoğu ile gidin, odası ya da STK'sı, şirket sayısını dahi bilmez. Hele ki kültür müdürlükleri, o şehre gelmiş turistten daha az bilgi sahibidir. Oysa Unesco'nun insanlık mirası olarak tanımladığı yerde, Hitit Testisi görüyoruz ama ne Hititçe adını ne de onun etrafına örülmüş mitleri; bil-mi-yo-ruz!
Peki, biz bilmezsek bunu kim bilecek? Tam da bu amaçla kurulmuş NEVKAM'ın özkaynaklarla gidebileceği yer belli. Şükür ki hayırseveri bol Nevşehir'de yaptırdığı binalara adını verenlerin isimlerini hayırla andım. Ama NEVKAM Modelinin de en az 10 bina kadar değerli olduğunu düşünüyorum.