Futbolun bir endüstri haline geldiği günümüzde son Dünya Kupası, bu sektörün ulaştığı şaşırtıcı büyüklüğü ortaya koyuyor. Ev sahibi Güney Afrika 2.5 milyar $ harcadı, 12 milyar $ kazandı. Finallere katılamadığımızdan ötürü bizim kaybımız ise 450 milyon $.
Deloitte&Touche'un araştırmasına göre, Avrupa takımlarının son 10 yıllık geliri %7 arttı, ülke ve kent ekonomileri üzerinde "olumlu" etkileri oldu.
Peki Türkiye'de durum nedir?
Sport und Markt şirketi araştırması, 15-69 yaş aralığında 22.6 milyon insanın Türkiye'de futbolla ilgilendiğini söylüyor. Yalnızca Süper Lig'i izleyenlerin oranı %87.
Süper Lig bir yana futbol; Anadolu'da "kentin ekonomik performansını" etkileyecek düzeyde bir işlev görüyor.
Galibiyetle biten maç sonrası kentte cirolar artıyor, moraller yükseliyor, ekonomik canlanma "anında" fark ediliyor.
Mağlubiyet ise bazı kentlerde neredeyse "siftahsızlık" etkisi yaratıyor.
Futbolun kent ekonomisine katkısı yalnızca ciro artışı değil; oteller, restoranlar doluyor, kente işadamları geliyor, yatırım fırsatı doğuyor. Kentte 5 yıldızlı otel sayısı ve modern stadyum talebi yükseliyor, sponsorların etkinlikleri de cabası...
Futbolun mu ekonomiyi tetiklediği, ekonominin mi futbolu iyileştirdiği, "yumurtatavuk" hikâyesi gibi. İllere göre gelir rakamlarından yola çıkılarak yapılan araştırmalar, doğru cevabın; "ikisi de" şeklinde olabileceğini gösteriyor.
Ekonominin dinamizmini tetikleyen futbol coşkusu, yalnızca kent takımının Süper Lig'e taşınmasını değil fakat aynı zamanda kentin de gelişmişlik sıralamasında lig atlamasını sağlıyor.
Tersi de doğrudur. Mesela çeyrek asır öncesinde İzmir, ülkenin yıldız kentiydi ve o devrin liginde; Altay, Altınordu, Göztepe, İzmirspor, Karşıyaka vardı ve 3 büyükleri zorlayan ekiplerdi. Bugün Süper Lig'de İzmir'den yalnızca Buca var.
İşin ilginç yanı, Türkiye'de Anadolu Kaplanları, kent ekonomileriyle birlikte futbolda da tırmanışta iken, "3. kuşağı geriye giden tek ilin" İzmir olmasıdır.
Spor ve Yerel Ekonomik Gelişme kitabında İngiliz yazar Prof. Roger Penn, yalnızca stadın çevresinde dahi ilginç değişime dikkat çekiyor: "Müze, otel, restoran, eğlence ekonomisi patlıyor."
Franko için; "İspanya'yı 3F ile yönetiyor" denirdi; futbol, fiesta, fado...
Bugün bu söylem artık çok eskidi. Zira futbol, kitleleri uyuşturan değil, aksine ekonomileri tetikleyen endüstriye dönüştü.
Anadolu Kaplanları'nın son başarılarında futbol etkisine şaşırmamak gerekir.