Bir süredir Dünya Bankası ve IMF aracılığıyla, Türkiye için "esnek istihdam" modeli tasarlanıyor. IMF, asgari ücretin rekabetçiliği engelleyecek kadar yüksek olduğunu düşünüyor. İş güvencesinin katı uygulandığını savunuyor. Bölgesel asgari ücreti destekliyor. "İşten çıkarmayı caydıran hükümler yüzünden piyasaya yeni giren nitelikli iş gücüne fırsat verilmiyor. Bu adaletsizliktir" diyor. Kapsamlı sosyal güvenlik reformunun ardından yasaların uygulanması için hazırlık yapan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu, "Hükümetin işsizlikle mücadele reçetesini, IMF'nin esnek çalışma önerisine bakışını" bizimle paylaştı. Kabinede, sağduyunun sesi olarak algılanan Başesgioğlu, "İstihdam üzerindeki vergi ve sigorta prim oranının yüksek olduğunu kabul ediyorum" dedi ama bir cümle daha ekledi:
"Sosyal güvenlik primini 10 puan düşürmeyi ben de isterim. O zaman en popüler bakan olurum. Peki, bu kararın ardından 5 milyar YTL kaynağı kim bulacak? Tabii ki Hazine. Hazine ne yapacak? Borçlanma. Fatura kime çıkacak? Tüm topluma!"
Başesgioğlu, tıpkı Dünya Bankası gibi mevcut ekonomik büyümenin, Türkiye'nin gerçek istihdam potansiyelini yansıtmadığı kanaatinde. Hatta hesaplamalara göre, ekonominin ilave 500 bin kişiye iş verecek gücü var. Ama işveren kılı kırk yarıyor. Yeni istihdam yerine mevcut kadroyu daha fazla çalıştırıyor. Öyle ki haftada 45 saat olan çalışma süresi bankalarda 50 saati aşıyor.
Çalışma Bakanı, iş piyasasına ilişkin talepleri şöyle karşılıyor.
* Bölgesel asgari ücret haklı yanları bulunsa da sosyal tarafların uzlaşması olmadan hayata geçemez.
* IMF ve Dünya Bankası'nın, "İş güvencesi ve İşsizlik Sigortası var. Kıdem tazminatını kaldırın" yaklaşımı Türkiye'ye uymaz.
* Kıdem tazminatı için fon kurulabilir. İşsizlik Sigortası kesintisinin 1 puanı buraya aktarılabilir. Sigorta primlerinin bir bölümü de Kıdem Tazminatı Fonu'na kanalize edilebilir. Birikmiş kıdem tazminatları için ödeme planı oluşturulabilir.
* Zorunlu istihdama ilişkin kriterler gözden geçirilebilir. "Eski hükümlü, sakat istihdamı şartı" işçi sayısına endeksli olduğu için çalıştırılan yönüyle limit artırılabilir.
