Meşhur lafımı tekrarlayarak başlayayım: elbette dünyada tesadüf diye bir şey yok. Bin Ladin'in ölümü bu gerçeği bir daha kanıtladığı gibi işin neden bu kadar spekülasyonla algılandığını ayan beyan ortaya koyuyor. Öldürülmüştür öldürülmesine ama tam da OD'da olaylar birbiri ardınca gelişirken, ortaya yepyeni bir düzen çıkarken, Obama ve Amerikan rejimi bu tablo karşısında ne yapacağını bilemezken Ladin'in "gösterişli" bir biçimde ortadan kaldırılması akıllara getirebildiği kadar çok kuşku getirmiştir ki, bu sağlıklı bir durumdur. Şimdi buradan başlayarak yeniden çözmeye çalışalım söz konusu katliamın manasını ve OD'daki değişimin ne anlama geldiğini...
Mısır'da patlayan olaylar ve Mübarek'in "gidişi" bölgede yer alan otokratik, diktatoryal rejimlerin sonu olduğu kadar Arap Baharı'nın bir demokrasi arayışı için(de) olduğunun da göstergesidir. Buna bildiğimiz manasında devrim demenin hiçbir sakıncası yok. 1979 İran devriminden bile farklıdır olayların meydana geliş biçimi. Orada hiç değilse Humeyni diye bir önder vardı; bu defa kimsesiz, sahipsiz kitleler yeri yerinden oynattı. Müslüman Kardeşler gibi örgütlerin mevcudiyeti tamam, ama onlar demokratik taleplerin belirleyicisi olmaktan çok, haydi sonucu demeyeyim, uzantısıdır.
Böylesi bir bilinç dünyasında Soğuk Savaş döneminden kalma bir stratejiyle İslami radikalizm, ekstremizm, terörizm üstünden bir sistem kurucu unsur haline getirmeye çalışan Bin Ladin'e, varsın bundan sonra mitolojik bir boyut kazansın, artık ihtiyaç yok. Bu, artık cihatçı bir anlayışa yer verilmeyecek demektir. O kadar böyle ki, Mübarek ve diğer liderler El Kaide'nin ölüm listesinde baş sırada yer alıyordu. Büyük devletin her türden aracı kendisi için ve eşzamanda ve birbirine karşı kullanmak için elinde tutan devlet olduğunu söyleyeyim de bu bilginin ne anlama geldiği ortaya çıksın. Ladin sonrası dünya OD'nun hakikaten baharı yani demokrasisi demektir. Araplar açısından durum bu.
Değindiğim mantığı pekiştiren ikinci bir unsur El Fetih-Hamas arasında ortaya çıkan barış anlaşması. Aralarında 2007'de baş göstermiş bir iktidar mücadelesinin bulunduğu bu iki örgüt şimdi bir araya geliyor. Bu başlı başına bir olaydır. Hamas mı Fetih'i radikalleştirecektir yoksa Fetih mi Hamas'ı daha ılımlı hale getirecektir sorusunun cevabını bilmiyoruz ama şurası muhakkak ki, bu "yenilik" OD'da Arap-İsrail ilişkilerine yepyeni bir çehre verecektir. Netanyahu istediği kadar bunu "demokrasiye indirilmiş bir darbe" olarak nitelendirsin atı alan Üsküdar'a geçmiştir. Ne olacaktı yani bu iki örgüt birbiriyle didişecek, İsrail bildiğini okumaya devam mı edecekti?
Buraya kadar Araplar açısından ele aldığımız durumu bir de ABD yönünden izleyelim.
Ortaya çok daha karmaşık bir denklemin çıktığı muhakkak, öyle bakınca. Öncelikle, Amerika-İsrail hattında 1948 sonrası biçimlendirilen politika yerle yeksan oluyor. 1970'lerde dünyanın başka bölgelerinde de uyguladığı darbe-diktatör politikasıyla kendisine dikensiz gül bahçesi yaratıp iktidarını sürdüren ABD şimdi Arap Baharı içinde ve sonrasında bakalım ne türden manevralar geliştirecek.
Onu bilmesek bile şunu düşünebiliyoruz: böyle bir dönemde Ladin kontrolündeki Kaideci radikalizme ve şiddete daha fazla gerek yok. Amerika'nın ihtiyacı kalmamış olabilir, ona. Çünkü Ladin-ABD ilişkisinin içyüzünü hâlâ ve hâlâ bilmiyoruz. Nasıl Hizbullah-devlet ilişkisi bir yerlerden sızdıysa Ladin-Kaide-ABD ilişkisi ondan beş beter bir hızla yıllardır saçılıyor ortaya ve işte, böyle bir dönemde de Ladin, "gitti". Böylece neredeyse çökme noktasına gelen ABD politikasını canlandırmak için Obama kişisel prestiji üstünden yeni bir rüzgâr estirme gayretine girecek, dünyaya Ladin'i yok ederek, "biz henüz ölmedik" mesajı verecektir. Maksat budur, mana budur.
Şu hiç sevmediğim tabirle söyleyeyim, "ABD Arap Baharı'nı satın aldı." Umarız ucuza satmaz.
