Sol tarafta "Çıldır Gölü." Kışları "bir metre kalınlığında" bir buz tabakası, gölü kaplıyor. Üzerinde "otomobille" dolaşılıyor. İnat Hikayeleri" filmi, burada çekildi. Az ötede, sağda" Aktaş Gölü. Onun ilerisi "Gürcistan." "Az beriye" gelince, Ermenistan. Çıldır İlçesi "işte böyle bir coğrafyada." Arazi şartları "çetin mi, çetin." "Çıldır", Oğuz Han'ın Çavuldur boyunun adından geliyor. "Çavuldur", Oğuz'un Gökhan'dan olma, ikinci torunu. Yıllar boyunca söylene, söylene "Çavuldur" Çıldır olmuş. 14 Temmuz 1878'de Berlin Anlaşması ile Ruslar'a savaş borcu olarak ödenecek 245 milyon Osmanlı altınının "200 milyonuna karşılık" Kars, Çıldır ve Batum sancakları "Ruslar'a teslim edilmiş." Çıldır "çok acı çekmiş." Ve 25 Şubat 1921'de "düşman işgalinden kurtulup", Türk bayrağına kavuşmuş.

***
Çıldır'ın girişinde bir "kapı" var. Üzerinde "Hudut Kapısı-Er Meydanı" diye
yazıyor. Sonra bir başka yazı: "Bütün dünya bilsin, işitsin ki..." Bütün dünyanın bilip, işitmesi istenen şey "yörenin ünlü halk şairi" Aşık Şenlik'in "Kurtuluş Savaşı yıllarında" yazdığı şiirin bir mısrası. Şiir oldukça uzun: Ehli İslam olan eşitsin bilsin Can sağ iken yurt vermeyiz düşmana İsterse uruset neki var gelsin Can sağ iken yurt vermeyiz düşmana. Hani "yiğidin harman olduğu yer" diye bir deyim var ya... Çıldır "işte öyle bir yer."