İnsanların özel yaşamına ilişkin temel haklarına saygılı mıyız? Çoğu kez bu soruya "evet" demek mümkün.
Dikkatli yayıncılık ve habercilik, doğruluk ve dürüstlük esasları kadar elde edilen bilgileri çarpıtmadan, yanıltıcı olmadan aktarmakla bağlantılı.
Sadede gelelim. Konumuz, 15 Aralık tarihli gazetede TBMM'de Antetli Fuhuş İhbarı manşetiyle verilen ve şikâyetlere yol açan haber.
Uğur Becerikli'nin haberine göre AK Parti Samsun milletvekili Cemal Yılmaz Demir, TBMM antetli kağıtla bir yazı yazarak, Samsun'da görev yapan bir kadın memurun 'eşi tarafından uygunsuz vaziyette basıldığı' gerekçesiyle görevden alınmasını istemiş.
Başlık ve haber
Haberde kadın memurun inşaat şirketinde çalışan M.A. ile 'gayrimeşru ilişkisi olduğu' ve M.A.'nın eşi tarafından 'basıldığı" iddiasına yer verilmiş.
Sonra bu iddialara ilişkin tartışma ve yalanlamalar da habere eklenmiş. Buraya kadar gayet iyi.
Haberde bir sorun yok.
Peki, diye soruyor bazı okurlar, acaba manşet ve iç sayfadaki Vekilden TBMM Antetli Fuhuş İhbarı ifadeleri haberle örtüşüyor, haberin anlatığını yansıtıyor mu? Okurların hemen tümü "bunun fuhuşla ilgisi nedir? Bizi aydınlatın?" diye soru sormakta.
TDK sözlüğü "fuhuş"u şöyle tanımlıyor: "Toplumun kurallarına uymayan bir biçimde bir veya birkaç kişiyle para karşılığında cinsel ilişkide bulunma..."
"Zina" ise şöyle: "Aralarında evlilik bağı olmayan kişiler arasındaki cinsel ilişki."
Okurlardan bazılarının işaret ettiği gibi haberde 'fuhuş' tanımına uygun düşecek bir suçlama veya bilgi yok. Milletvekilinin mektubuna yansıyan iddia, olsa olsa, 'zina' olarak tanımlanabilir.
Yanıltıcı tanımlama
TGC Hak ve Sorumluluk Bildirgesi'nden birkaç madde:
"Halkın bilgi edinme hakkı uyarınca, gazeteci, kendi açısından sonuçları ne olursa olsun, gerçeklere ve doğrulara saygı duymak ve uymak zorundadır."
"Gazeteci; temel bilgileri yok edemez, görmezlikten gelemez, metinlerle belgeleri değiştiremez, tahrif edemez."
"Gazeteci, çalıntı, iftira, hakaret, lekeleme, saptırma, manipülasyon, söylenti, dedikodu ve dayanaksız suçlamalardan kesinlikle uzak durur."
Dolayısıyla bu başlıklarda amacını aşan, iddia düzeyinde bile kalsa rencide edici bir ifade var.
Birinci sayfayı hazırlayan arkadaşların kavramları yerli yerinde kullanmalarını çok önemli buluyorum.
