Geçenlerde değinmiştim: Londra'daki Ulusal Ordu Müzesi'nin sitesi bir anket düzenledi.
Soru şöyleydi: "Britanya'nın En Büyük Düşman Komutanı Kimdir?"
Amaç Britanya'ya en çok zarar vermiş olan komutanı belirlemekti.
Listedeki 20 komutandan 5'i finale kaldı: Türkiye'den Mustafa Kemal, Fransa'dan Napolyon, Almanya'da Rommel, Amerika'dan George Washington, İrlanda'dan Michael Collins...
Geçen gün sonuç açıklandı:
En büyük düşman komutan olarak George Washington seçilmişti.
Çünkü İngilizlerin, Yeni Dünya'yı kaybetmelerine yol açan Amerikan Bağımsızlık Savaşı'na (1775-
1783) damgasını o vurmuştu.
Bu arada aklıma düşüverdi: Atatürk, bir keresinde İsmet İnönü ile tartışırken, "İngilizler beni sever" demişti.
Acaba niye? Geçenlerde İngiliz tarihçi James Barr'ın "A Line in the Sand" adlı kitabını okuyordum. (Bu tabir, basitçe "Kumda bir çizgi" diye de çevrilebilir, ötesine geçilmeyen sınır anlamında "Kırmızı çizgi" diye de...)
James Barr, 1915'ten 1949'a, İngiltere ile Fransa'nın, Ortadoğu'yu bölüşmek için nasıl kapıştığını anlatıyor. Apaçık görüyorsunuz: Petrolün önemini kavramış olan İngilizler, Şubat 1924'e kadar fevkalade tedirginler. Halife'nin kendilerine karşı "cihat" ilan etmesinde korkuyorlar.
Derken şubat sonunda, Türkiye'nin Halifeliği kaldıracağını öğreniyorlar.
Nitekim aldıkları duyum, 3 Mart 1924'te gerçekleşiyor.
Kendinizi dönemin İngiliz yöneticilerinin yerine koyun: Sizi bir karabasandan kurtaran Mustafa Kemal'i sevmez misiniz?