Bizde abuk sabuk bir eğitim sistemi vardır. Olmadık şeyler öğrenirsiniz: "ABD'nin buğday rekoltesi"... "Nil nehrinin debisi"... "Kurbağanın sindirim organlarının nasıl çalıştığı" gibi...
Ancak bu sistem, insana hayatta gerekli olacak şeyleri öğretmez. Örneğin 'pazarlık etmek'... Dünyanın her yerinde insanlar pazarlık eder.
- Bu mal kaça?
- 10 lira.
- 8'e olmaz mı?
Hadi bakalım: 8'e olur mu, olmaz mı? Bir çekişmedir gider. Öyleydi, böyleydi derken taraflar 9'da anlaşırlar.
Öte yandan bir de pazarlık yapmayı beceremeyenler (benim gibi) vardır. Bu kişiler bir malı ya etiket fiyatına alır ya da hiç almaz. Eğer alırsa kazık yemiş olur. Çünkü esnaf malı 9'a satmaya razıdır ama pazarlık payı olarak etikete 10 yazar. Söz konusu kişiler, malı satın almazsa bu kez de tüccar kaybetmiş olur. Öyle ya: Etikete 9 yazsa satacak. Ama 10 yazdığı için malı elinde kalıyor.
Halbuki adamımız pazarlık yapsa; hem kendisi kazanacak, hem de tüccar.
Demek ki neymiş: Pazarlık önemli bir konu. Gel gör ki okullarda bunun dersi verilmez.
Aynı şekilde, genel olarak faizleri, özel olarak da kredi kartı faizini hesaplama dersi de verilmez. "Biz öğrenciye biraz matematik öğretelim, gerisini kendisi halleder" diye düşünür sistem. Halbuki kazın ayağı öyle değildir. Birçok kişi bu hesabı yaparken yanılgıya düşer. 100 lira faiz binmesini beklerken, 750 lira faizle karşılaşır. Bu durumda afallar. Feleğini şaşırır. Halbuki okulda bu faiz maiz hesaplarını öğretseler ne güzel olur. Değil mi?
Not: İngiliz hükümeti konuya el atmış. Artık derslerde bu ve benzeri "güncel finans" ('bireysel emeklilik için hangi firmayı tercih etmeliyim' gibi) meseleleri yer alacakmış.