Anne-babalardan ama özellikle annelerden çok sık benzer sorular geliyor. "Çocuğa nasıl oyuncak seçeceğiz?", "Kendi kendine oynamıyor, sadece bir oyuncakla ya da oyunla ilgileniyor, bu bir sorun mu?" diye sürüp giden bu soruların içinde en sık sorulan ve en çok endişe içeren soru ise "Oğlum kız oyuncakları ile oynamak istiyor, ne yapalım?" oluyor. Bu sorular nedeni ile oyun, oyuncak konularına biraz bakalım istedim. Çocuğun duygusal, motor, sosyal ve zihinsel gelişimi için oyun çok önemlidir. Oyun çocuğun kurduğu bir dünyadır. Çocuğun seçtiği oyuncaklar gelişimi ve sorunları hakkında bilgi verebilir. Bu nedenle hangi oyuncakların ne zaman alınacağı, oyuncaklarla oynama şekli, oyuncaklar yerine başka nesneleri oyuncak gibi kullanmasının anlamı önemlidir. Bir çok anne-baba oyuncak almanın sadece maddi yönüyle ilgilenir.
SAĞLIKLI OYUNCAKLAR
Oysa oyuncakların çoğunun üstünde yaş aralıkları yazar. Bunun anlamı oyuncağın o yaş grubunun ilgisini çekeceği ve becerebileceği, ayrıca becerilerini geliştirmesine yardımcı olabileceği anlamına gelir. Bunlara dikkat edilmeden seçilen oyuncaklar çocuğun ilgisini çekmeyecek, çabuk tüketecek, gelişimine katkıda bulunmayacak ve gelecekte olması gereken seçenekleri tüketecektir. Bu nedenle oyuncak seçmekte, oyun kadar ciddi bir iştir. Aileler sağlıklı oyuncak denildiği zaman daha çok fiziksel zararlarını düşünür. Oysa, sağlıksız oyuncak denildiği zaman fiziksel ve ruhsal olarak olarak ayırt edilmeli. Ruhsal olarak sağlıksız oyuncak çocuğun yaşına ve gelişim dönemine uygun olmayan, çocuğun yanlış gelişimine neden olabilecek oyuncaklar kast edilir. Bu kapsamda silahlar, çocuğu gerçeklikten koparan bazı oyunlar sayılabilir. Oyuncakların bir kısmının cinsiyeti yoktur. Top gibi, lego gibi oyuncaklar her iki cinsin birlikte oynayabildiği cinsiyetsiz oyuncaklardır. Bebekler, ev eşyaları kızlara, arabalar, trenler erkeklere özgü oyuncaklar olarak kabul edilir. Ancak bu oyuncaklarla diğer cinsin oynayamayacağı anlaşılmamalıdır. Erkek çocuklar bebekle, kız çocuklar da arabalarla oynayabilir. Bir çocuğun sadece tek bir cins oyuncağı seçmesi, oyuncakla amacına ya da kendi gelişimine uygun oynamaması araştırılması gereken konudur. Gelelim anne-babalara. Çocuğu ile iletişim kurma yolları arayan aile için oyun bulunmaz bir ortamdır. Çünkü, oyun çocuğun kendini ifade etmesi için doğal bir ortamdır. Çocuğun kendisini yenilemesi, yapıcılığını geliştirmesi için uygun bir ortamdır. Oyun içinde kontrol edebildiği için sıkıntı duyduğu şeyleri tekrarlayarak, değiştirerek baş etmesini sağlar. Oyun sırasında, erişkinler çocuğu gözleyerek onu daha iyi anlayabilir, onunla daha rahat iletişim kurar.
AİLELER VE OYUN
Çocukla oynamak yalnızca onun için değil, bizim için de önemlidir. Çocuk oyun oynamak, erişkinin kontrolü ele alıp oyunu idare etmesi demek değildir. Çocuklar oyunlarına karışılmasına, yönlendirilmesine kızarlar. Çocuklar onlarla oyun oynayan erişkinin bunu istekli mi yoksa baştan savma mı yaptığını algılarlar. Çocuğa doğru oyuncakları seçmek, onunla oyun oynamayı becerebilmek yetmez. Her erişkin ne yaparsa yapsın bir çocuk gibi oyun oynaması zordur. Bu nedenle kendi yaşıtı çocuklarla birlikte olmaya ve oynamaya ihtiyacı vardır. Bir kez daha vurgulamak istiyorum ki çocuğun gelişiminde oyun ve oyuncağın önemi çok büyük. Ama doğru oyuncağı, doğru zamanda seçmeyi becerebilmek, çocuğumuzun oyununa katılıp, onu değerlendirebilmek daha da önemlidir.