Faizleri istedikleri gibi belirleyip dünyayı yüksek faiz oranlarıyla soyan faiz lobisinin ardından kredi derecelendirme kuruluşları olan "notçular" da manipülasyon yaparken yakalandı.
Nasıl mı? Geçen cumartesi günü The Guardian gazetesi, Moody's'in nasıl ısmarlama derecelendirme yaptığını açıkladı. Habere göre, Morgan Stanley, pazarladığı konut kredilerine dayalı menkul kıymetleri olduğundan daha iyi derecelendirmesi için Moody's'e rapor düzenletmişti.
Hikâye şöyle gelişmişti. Cheyne Finance isimli Londra'da çalışan bir kuruluş, düşük gelir gruplarının kullandığı 3.4 milyar dolarlık konut kredilerine dayalı olarak menkul kıymet çıkartıyor. Bu menkul kıymetleri pazarlayan Morgan Stanley'in isteği üzerine notçular, hak etmediği halde bu kâğıtlara "yatırım yapılabilir" notu veriyorlar.
Sonra bu derecelendirmeye bakarak menkul kıymetleri satın alanlar da senetlerinin bedelleri ödenmeyince tabii mahkemeye gidiyor. Yapılan araştırmalar sonunda, söz konusu menkul kıymetleri pazarlayan Morgan Stanley'in analistinin, menkul kıymetlerin yatırım yapılabilir olduğuna ilişkin Moody's'in düzenlediği raporu yatırımcılara gönderdiği elektronik postalar mahkemenin eline geçiyor. Dava bu ay içinde görülecek. Bakalım notçulara ne olacak, bekleyip göreceğiz.
Tabii Moody's sadece bu davayla ilgili olarak değil, genel olarak da sorgulanıyor. Moody's'in Avrupa Başkanı Frederic Drevon, Londra'da Hazine komitesinin önüne üç defa çıktı. Ve her sorgusunda 2008 krizinde Moody's'in rolü nedeniyle özür diledi.
Ayrıca Drevon şunları söylüyor sorgusunda "Çok zor bir dönemde yaşıyoruz, Avrupa'nın çektiği sıkıntıyı anlıyoruz, bizi suçlamayın. Bizim rolümüz kredi riskini yorumlamaktır. Kamu borçlarının derecelendirmesini yaparken biz bu kamu kuruluşlarını spesifik olarak incelemiyoruz, genel olarak çevreye bakıyoruz. Dolayısıyla bizim derecelendirme notumuzu yatırımcı nasıl isterse öyle kullanır" diyor.
Yatırımcılar ise Moody's'in Avrupa Başkanı'yla aynı fikirde değil. Ashmore finansal kuruluşunun 64 milyar dolarlık fonunu yöneten yatırım araştırma bölümü başkanı Jerome Booth, "evet, onlar kredibilite ölçüyor ama düşük gelirlilere verilen konut kredilerine dayalı olarak çıkartılan menkul kıymetlere verdikleri yatırım yapılabilir notlarını nasıl unutacağız?" diyor.
Bir de Moody's Avrupa Başkanı Drevon'a bugünü ilgilendiren bir soru soruluyor. Soru şu: Moody's 20 personelle Avrupa Para Bölgesi ülkelerinin derecelendirmesini yapıyor. Bu eleman sayısı yeterli mi? Drevon, "evet yeterli, nihai değerlendirmelere biz katılıyoruz" diyor. Tabii bu cevap kimseyi tatmin etmiyor.
Kısacası, notçular Avrupa'da suç delilleriyle birlikte yakalandı ve yargılanmaya başlıyor. Bizdeki faiz lobisinin elemanları ise hâlâ bu notçuların bilimsel çalıştığını savunmakla meşgul. Çünkü notçuların Türkiye'ye verdikleri kasıtlı düşük notlar, yüksek faize dönüşerek, kolay kazanç olarak faiz lobisinin cebine girmeye devam ediyor.