Hikâye çok ilginç... Tam bir suçüstü yakalanma hikâyesi... Amerikan MF Global isimli aracı kurum, 24 Ekim'de battı. Tabii müşterilerin 1.2 milyar doları da, beraberinde yok oldu.
Peki MF Global hakkında, "bu kuruluş güvenilir. Paranızı ona emanet edin" diyen, ona iyi not veren derecelendirme kuruluşu kim? Bu, bizim de yakından bildiğimiz bir kuruluş, Fitcht!
Anlayacağınız Fitch derecelendirme kuruluşu almış parayı, vermiş en yüksek notu. Sonra da MF Global'in batış sürecini bir türlü görememiş! Aynı Yunanistan, Portekiz ve İrlanda'yı batıncaya dek en yüksek not olan AAA derecesinde tutması ve battıktan sonra durumu görmesi gibi.
MF Global 24 Ekim 2011'de iflastan korunma başvurusu yapmadan ancak birkaç gün önce Fitch şirketin notunu düşürmüş. Tabii iş işten geçmiş. Diğer reyting kuruluşları, Moody's de aynı Fitch gibi batıştan birkaç gün önce olayı duyup not düşürmüş, Standart&Poor's ise MF Global battıktan ancak bir hafta sonra olayın farkına varmış.
Kısacası şirket batana dek, müşterilere "durum çok iyi" diyerek rapor vermişler. Battıktan sonra notu çöp seviyesine indirip, "biz dememiş miydik" demişler.
Neyse ki ABD Kongresi sahtekârlığın farkına vardı. Hemen üç reyting kuruluşu hakkında bir komisyon oluşturup soruşturma açtı. Soruşturmanın konusu, müşteri tasarruflarını yok eden MF Global'in batışında Fitch, Moody's ve S&P'nin rolünün araştırılıp, bu notçu şirketlerin cezalandırılması. Anlayacağınız Fitch ve diğerleri yine suçüstü yakalandı.
Fitch geçen hafta da bizim gündemimizdeydi. Durup dururken Türkiye'nin BB olan notunu pozitiften durağana çevirdi. Gerekçesi ise hiç mi hiç doğru değildi. Çünkü Türkiye'de cari açık kamu kesiminden kaynaklanmıyor, enflasyon tüm dünyada hedefin üstünde seyrediyor ve Fitch'in ileri sürdüğü gibi Türkiye'de bir politik risk yok.
Bütün bunları Fitch'in kendisi de biliyordur ama... Nedense Türkiye'de bazıları Fitch'in bu açıklamasının doğru olduğunu ileri sürdü. O zaman onlara da şu sorulmalı. Türkiye'nin notu BB mi olmalı? Eğer evet diyorsanız, aslında şunu söylemiş oluyorsunuz. "Türkiye, Mısır ve batmış İzlanda'yla aynı seviyede. Notu BBB olan Tunus'un altında" diyorsunuz. Türkiye için böyle bir derece asla kabul edilemez. Türkiye en az Polonya'nın bulunduğu A seviyesinde olmalı. Çünkü Polonya'nın performansı Türkiye'nin de altında.
MF Global'de suçüstü yakalanan Fitch'in Türkiye notunu ve gerekçelerini, Türkiye'nin gerçeklerine rağmen destekleyenlerin bu durumda tek bir amacı olmalı. O da şu: "Türkiye yüksek faiz ödesin ve yabancı yatırımcı gelmesin. Böylece refah seviyemiz düşşün, faizden kolay para kazanmaya devam edilsin. Ben de lobiye destek çıktığım için komisyonumu alayım!