Neden Batılı ülkelerin hepsi zengin de dünyada diğer ülkeler fakir? Bunun nedenini araştıran Peru'lu ünlü iktisatçı Hernando De Soto, fakir ülkelerde gayrimenkullerin tapusuz kullanımının gelişmeyi engellediğini ileri sürüyor. Tapu olamayınca ne mi oluyor?
Tapu olmayınca kredi kullanmak için teminat bulunamıyor. Oysa ABD'de işletmelerin ilk sermayelerini, bireylerin konutlarını teminat olarak gösterip aldıkları krediler oluşturuyor. İşte bu nedenle De Soto, gelişmekte olan ülkelerde tapusuz kullanılan gayrimenkullere "ölü sermaye" adını veriyor. Gelişmenin sırrını da, bu ölü sermayenin yasal olarak tapulu hale getirilip ekonomiye kazandırılmasında buluyor.
Gelelim Türkiye'deki tapu sorununa… İstanbul' da çok sayıda binanın hatta lüks sitenin bile kat mülkiyeti tapusu yok. İşler arsa tapusuyla idare ediliyor. Pek çok bina imar izni alamıyor. Niye? Kapısı soldan açılacağına sağdan açılmış, penceresi güneyden açılacağına kuzeyden açılmış gibi mazeretler öne sürülüyor. Böylece tapusuz konutlar uzun yıllardır elden ele dolaşıyor.
Hatta Türkiye'nin pek çok bölgesinde binaların ve arazilerin de tapuları yok. Muhtarlık senediyle gayrimenkuller el değiştiriyor. Böylece ekonomiye katkı sağlayacak milyarlarca dolar değer ifade eden gayrimenkuller ölü sermaye olarak kalıyor.
Hernando De Soto ve ekibinin en son Mısır'da yaptığı araştırmaya göre, tapusuz kullanılan gayrimenkullerin değeri yaklaşık 400 milyar dolar tutuyor. Ve Mısır'da son yaşanan olayları, bu tapusuz ekonominin sürdürülmesinde ısrar edilmesine bağlıyor.Elitlerin, tapusuz gayrimenkullerin ellerrinden çıkmasına razı olmadıklarını ileri sürüyor.
Tekrar Türkiye'de tapu sorununa dönersek…Genel seçimlere yirmi günden az bir süre kalmışken hiç bir siyasi parti Türkiye'nin tapu sorununa değinmiyor. Halbuki Türkiye'de ailelerin yüzde 60.8'i kendi evlerinde oturuyor. Hepsi unutmuş sanki bu sorunu. Partilerin programlarında tapusuz gayrimenkullerin yani ölü sermayenin ekonomiye kazandırılması yer almıyor.
Oysa Ak Parti, CHP, MHP, BDP diğer partilerin ve bağımsız adayların muhakkak bu konuya el atıp artık tapusuz konut ve gayrimenkul kalmayacağını vatandaşa taahhüt etmeleri gerekir. Çünkü yapılıp tamamlanmış binanın kapısı soldan açılsa ne olur, sağdan açılsa ne olur. Önemli olan depreme dayanıklı mı? Yangın merdiveni var mı? Isı yalıtımı yapılmış mı?
Bu soruların olumlu cevabı varsa, verin tapuları, ölü sermaye canlansın ve ekonomi hareketlensin. Kısa sürede çözülmesi gereken ölü sermaye sorunu halledilip konutlar yasal olarak tapulu hale getirilemezse, bu ülkenin önünü görmesi çok zor olacak. Hele hele bütün partilerin üzerinde anlaştığı 2023 hedeflerini gerçekleştirecek kaynakları bulmak iyice imkansızlaşacak.
