Kredi derecelendirme kuruluşlarının verdikleri ülke notları küresel yatırımcıya yol gösterir. Ülkeye verilen not iyi ise, yatırımcı o ülkeye parasını endişelenmeden yatırır. Notla ilgili en küçük bir endişe ise yatırımcıyı başka alternatiflere yöneltir.
Ayrıca ülke notunun düşük olması, o ülkenin borçlanmasını da zorlaştırır ve piyasalardan daha yüksek faiz ödeyerek borç bulmasına neden olur. Dolayısıyla kredi derecelendirme kuruluşlarının verdikleri notlar yatırımcıyı yönlendirdiği için çok önemlidir ve objektif olmalıdır.
Aksi takdirde haksız kazançlara yol açtığı gibi, bir ülke halkının da yüksek faizli borçları geri ödeyebilmek için haksız yere yüksek vergi ödemesine neden olur.
Gelelim kredi derecelendirme kuruluşlarının verdiği notların objektif olup olmadığına...
Manzara hiç de iç açıcı değil. Kredi derecelendirme şirketlerinin notları objektif olacağına, tamamen sübjektif olarak veriliyor.
İşte size son bir örnek... Dün Moody's isimli kredi derecelendirme kuruluşu Tunus'un notunu düşürdü. Ama düşürdüğü seviye Türkiye notunun üzerinde.
Tunus alt üst olmuş, Devlet Başkanı Zeynel Abidin Bin Ali ülkeden kaçmış, hatta basında çıkan haberlere göre elini kolunu sallayıp Merkez Bankası'na girip 1.5 ton altını alarak beraberinde götürmüş. Tunus tam bir kaos içinde, sokak çatışmaları sürüyor.
Ortada hükümet yok ama kredi notu hâlâ Türkiye'den yüksek.
Anlayacağınız, Tunus bu haliyle borçlanmaya çıkarsa ve kredi notu dikkate alınırsa, küresel piyasalardan Türkiye'ye göre daha ucuza borçlanabilir. Çünkü Tunus Moody's'in indirdiği seviye Baa2 notuna göre yatırım yapılabilir orta derecede bir ülke olarak görünüyor. Halbuki Türkiye yine Moody's'in Ba2 notuyla belirsizlikler taşıyan bir ülke seviyesinde bekletiliyor.
Peki bu notlar nasıl olmuş da verilmiş?
Üstelik Tunus'un kambiyo rejimi sermaye hareketlerini kontrol ediyor ve Tunus dinarı konvertibl değil.
Bırakın Tunus'un içine düştüğü kaos ortamını, sadece kambiyo rejiminin sınırlı olması nedeniyle Tunus'un notunun Türkiye'nin üzerinde olmaması gerekiyor. Çünkü Türk parası konvertibl ve kambiyo rejimine göre sermaye hareketleri serbest. Yatırımcı Tunus'a parasını götürüp serbest olarak döviz alıp ülke dışına çıkaramaz.
Türkiye'de tam aksine yerli veya yabancı herkes döviz alıp internet üzerinden parasını istediği ülkeye transfer edebilir. Bundan daha büyük yatırımcı güvencesi olur mu? Olmaz.
Ama nedense kredi derecelendirme kuruluşları Türkiye'nin notunu bazı yerli arkadaşlarını da yanlarına alarak düşük tutmakta kararlılar. Çünkü amaçları daha çok faiz alıp, hak etmedikleri bu yüksek faizleri, Türk halkına yüksek vergi olarak ödetmek.
Türkiye'nin notunun niçin artmaması gerektiğini kanıtlamaya çalışan TOBB'un finanse ettiği TEPAV, acaba Türkiye-Tunus mukayesesine ne diyecek, merakla bekliyorum.
