Amerikan kaynaklı mali krizin ardından yaşanan ekonomik durgunluk, insanları perişan etti ama askeri harcamaları pek etkilemedi. Dünyada askeri harcamalar hızla yükseliyor.
Silah satışlarının artmasında, silah üreten ülkelerin , alıcı ülkelerde silah fabrikası kurup üretime geçmelerinin büyük rolü var. Çünkü bu yatırımlar o ülkelerin askeri harcamalarını azaltmalarını engelliyor.
Bu tür silah üretimi yatırımlarında Ortadoğu ülkeleri cazip görünüyor. Ayrıca Avrupa Birliği'ne yeni katılan eski sosyalist ülkelere de silah satışları hızla artıyor. Doğu Avrupa ülkelerinin 1998-2007 yılları arasında silah alımları yüzde 162 oranında yükseldi.
Anlayacağınız, silahlanma konusunda dünyada tablo hiç iç açıcı değil. Bir barış projesi olan Avrupa Birliği'ne üye ülkelerde bile silahlanma yarışı bütün hızıyla sürüyor. Küresel askeri harcama rakamlarına bakıldığında zaten durumun vahameti hemen görülüyor.
Dünya ekonomisi 2009'da yüzde 0.6 oranında küçülürken, askeri harcamalar 2009'da yüzde 6 oranında artarak 1 trilyon 531 milyar dolara ulaştı. Askeri harcamalar dünya toplam gelirinin yüzde 2.7'sine denk düşüyor.
Burada en kritik soru tabii ki şu. Peki en çok hangi ülkeler askeri harcama yapıyor?
Stockholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü (SIPRI) 2009 yılı verilerine göre, en çok askeri harcamayı 633.2 milyar dolarla ABD yapıyor. Ardından Çin 98.8 milyar dolarla ve İngiltere 69.2 milyar dolarla ilk üç sıraya giriyorlar. Türkiye, İsrail ve Yunanistan da askeri harcaması yüksek ülkeler arasında yer alıyorlar. Türkiye, 2009'da 19 milyar dolar, İsrail 14.3 milyar dolar, Yunanistan 13.9 milyar dolar silaha harcadı.
Hemen aklınıza "bu kadar askeri harcamaya gerek var mı?" sorusu gelebilir. Bu kadar askeri harcamaya tabii ki gerek yok. Silahlanma harcamaları istihdamı artırmıyor ve ekonomiye gelir yaratmıyor. Halbuki bu harcamalar eğitim ve sağlık alanlarına yapılsa hem o ülkede gelir dağılımı düzeliyor hem de insanların refahı artıyor.
Başbakan Tayyip Erdoğan, silah tüccarları ve savaş baronlarına çatmakta haklı. Çünkü gereksiz silah harcaması nedeniyle ekonomik kaynaklar israf oluyor.
O halde silah yerine harcamalar nereye yapılmalı? Uzun uzun saymaya gerek yok, tek bir örnek vermek yeterli. Bugün dünyada 400 milyon çocuk açlık çekiyor. Dünya Gıda Programı verilerine göre, bu çocukları doyurmak için her birine günde 0.25 dolar yani 25 cent yeterli. Düşünebiliyor musunuz, yılda 1 milyar 200 milyon dolar, çocuklara yiyecek için ayrılsa, 400 milyon aç çocuğun karnı doyacak.
Yılda 1 trilyon 531 milyar doları silah için verenler, yılda 1 milyar 200 milyon doları çocukları açlıktan kurtarmak için vermiyorlar. İşte böyle adaletsiz ve insafsız bir dünyada yaşıyoruz. Silah harcamaları karşısında sesimizi yükseltmiyoruz.