Her şeyden önce, Devlet Tiyatroları (DT) Genel Sanat Yönetmeni A. Necat Birecik ve İstanbul Devlet Tiyatrosu Müdürü Zafer Kayaokay'ı yürekten kutlarım.. Böylesine çarpıcı bir oyunu, hem de New York ile ayni tarihlerde başlamak üzere repertuara aldıkları için..
Amerikalı genç yazar Jennifer Haley'nin 85 dakika süren tek perdelik oyunu 2012'de ilk kez Los Angeles'ta sahnelendiğinde, ortalığı sallamış, müthiş olumlu eleştiriler almış, kapalı gişe oynamıştı. Bir yıl sonra, Avrupa'nın Tiyatro başkenti Londra'ya taşındı. Orada da deprem..
2015 geldiğinde New York, ünlü Broadway kollarını sıvadı.. Ayni tarihte de, İstanbul Devlet Tiyatrosu..
Böyle bir oyun, New York ile ayni tarihte ülkemizde başlıyor.. Kimsenin haberi yok.. Bu ülkede gazetecilik olsa, kültür ve magazin sayfalarına manşet olur, her gece saatlerce palavralarla kafa ağrıtan sözüm ona haber kanallarında, açık oturumlar düzenlenirdi..
Ben, bir programım son anda iptal edilince, "Tiyatro'ya gideyim" dedim.. Girdim, DT sitesine..
Oyun isimleri pek bir şey ifade etmedi. Ayrıntılarına baktım. Birinde Metin Belgin adını gördüm. Hem yönetmen, hem oyuncu olarak.
Metin Belgin imzası benim için garanti belgesidir. "Tamam bu" dedim, Yaso'ya.. Dedim ama, altında "Biletleri tükendi" yazıyor.. İstanbul halkı benden evvel duymuş. Oyun kapalı gişe gidiyor. Yaso aradı. Sağolsunlar, yer buldular.. Gittim..

***
Yıl 2050!.. İnternet iyice gelişmiş.. Yeni adı Nether.. (Bu oyunun da orijinal adı zaten.)
Nether'de istediğiniz sanal dünyayı, bugünün TV oyunları gibi yaratabiliyorsunuz.. Sizin kafanızdaki dünya oluyor bu..
Ne varki bu ileri internetin, oyun sitesini joy stick, ya da tuşlarla yönetmiyorsunuz. Bizzat o oyunun içine giriyor, o dünyanın bir parçası oluyorsunuz. İsterseniz orada mevcut tiplerden biri, ister bizzat kendiniz yani bir "Avatar" olarak.. Avatar, filmden hatırlayın.. İnsanın yeni ortama hemen uyum sağlayan, orada yaşayabilen sanal kopyası demek. Filmde dünyalılar, havası zehirli bir planete inmek zorunda kalınca, o gazı teneffüs ederek hayatta kalabilen kopyalarını yani avatarlarını yaratmışlardı.
Sims adında biri Hideaway/Kuytu adını koyduğu saklı bir cennet yaratmış.. Kuytu'ya giren Avatarınız, orada canınızın istediği her şeyi yapıyor. En iğrenç ve korkunçları dahil, tüm gizli, bastırılmış arzularınızın tatminine imkan veriyor, Kuytu, özetle...
Orada, yemyeşil bir orman içinde, geçmiş yıllardan kalmış bir villa.. Villada bir küçük kız.. Siteye giren, orada, o küçük kızla ne isterse yapıyor.. Çıkarken de kızı öldürüyor.. Bay Sims'in kendi avatarı da Papa adıyla, Kuytu'da..
Düşünebiliyor musunuz?.
Pedofili günümüzde en korkunç suç. Bugün internette çocuk seksi sitesi açmanın cezası, Amerika'da müebbed hapis. O siteye girmek bile ağır suç..
2050'de İnternet, Nether olarak bu kadar gelişince, tabii, Nether Suçlarını izlemek için de bir daire kurulmuş. O dairenin en gözde elemanlarından Dedektif Morris, Sims'in peşine düşüyor.
Sims "Ben suç işlemiyorum. İnsanları suça da teşvik etmiyorum. Tersine onların pis arzularını sanal alemde tatmin edip, dünyamızı rahat bırakmalarını sağlıyorum" diyor ki, bu günümüzdeki sanal pedofili tartışmalarının tezlerinden biri..
Morris, Sims'i tutuklayıp mahkemeye vermeye kararlı..
Sitenin müdavimlerinden 65 yaşlarında bir emekli öğretmeni yakalıyor.. "Yaptığın suç.. Siteye girdiğinde neler olduğuna dair şahitlik yapar, Sims'i tutuklamamı sağlarsan, seni serbest bırakırım" diye anlaşma teklif ediyor. Adamı ikna edemeyince, bu defa şubesinden bir genç polisi, takma kimlikle Kuytu'ya yolluyor ki, deliller toplasın..
Ötesi, sahneye konduğu günden beri büyük tartışmalar yaratan, ama en büyük alkışları da alan oyunda..
Şunu hemen söyleyeyim. Oyunda ne görüntü, ne konuşma olarak cinsellik yok.. Jennifer Haley'nin en büyük başarısı da bu zaten.. Böylesine netameli bir konuyu, sahnelenebilir bir konumda yazması, müthiş bir zeka..
Metin Belgin, İngiltere ve Amerika'daki teknik imkanlara sahip olmadığı için, döner sahne kullanıp, günümüz dünyasından cennete geçişi görsel olarak verememiş, ama ustaca rejisi ile ve özellikle kostümleri kullanarak, seyirciye o an, dünyada mı, Nether'de mi olduğunu anlatıyor. Kostümleri yapan Ceren Karahan'ı yürekten kutlarım bu arada..
Dedektif'te Simay Tuna, emekli öğretmende Ahmet Somers, Genç poliste Hakan Onat, Amerika ve İngiltere'de 9 yaşında çocukların oynadığı İris rolünde bizde ileri yaşına rağmen çocuk havasını bire bir veren Aslı Sarınç müthiş.
Metin Belgin gerek yönetmen, gerek baş oyuncu olarak olağanüstü..
Cehennem/ Nether, Yılın Oyunu.. Sanırım almadık ödül bırakmayacak..