Dünyaca ünlü The New York Times pazar sayılarının, dalında en uzman kabul edilen Seyahat/ Travel ekinde (19 Nisan) Dünyanın En Favori Caddeleri seçilmiş ve anlatılmıştı. Aralarında adını ilk defa duyduğum İstanbul İtfaiye Caddesi de vardı. Bizans ve İstanbul uzmanı Üstat Radi Dikici'den rica ettim. "Bu dünya favorisi caddeyi sen de bize anlat" diye.. Üç hafta süren yazı dizisi bugün bitiyor. Ona teşekkür ediyorum ama, yazının orijinalini merak eden okur sayısı da fazla.. Onların dileğine uyarak Susan Fowler'in "Hızla değişen İstanbul'dan bir dünya mesafesi uzaktaki İtfaiye Caddesi" başlığı ile manşete çıkan yazısını sunuyorum..
***
Büyük Roma İmparatorluğu'nun anıtsal kalıntıları Valens surlarının gölgesindeki İtfaiye Caddesi, müthiş bir hızla değişen, binaları yükselen ve trafiği düğümlenen İstanbul'a bir dünya mesafesi uzakta.
Onlarca yıl önce Güneydoğu Anadolu'ndan göçen çoğunluğu Kürt asıllı insanlar burada kasap dükkanları, baharatçılar ve kahveler açmaya başlayınca, Fatih bölgesinde beş blok uzunluğunda, genelde yayalar için sanki, bu cadde oluşmuş.
Yöreye niçin Kadın Pazarı dendiği kesin bilinmiyor. Bazılarına göre, Osmanlıların köle pazarı burdaymış. Bazılarına göreyse günümüz İstanbul kadınları burayı devamlı pazar yeri olarak kullanırlarmış.
Kadınlar cadde boyu dükkan ve tezgahlardan alış veriş ederken, erkekler de kahvelerde hayli demli çaylarını yudumluyorlar, bugün..
Yaşlılar, Hüsam Bey Tezgahçılar Camisi'nin etrafındaki banklarda da oturup gelen geçeni seyrediyorlar.
Cami civarındaki tezgahlarda mumbar dolması yapılan temizlenmiş kuzu bağırsağı satılıyor. Mumbar, tarçınlı pirinç ve kuzu kıymasından yapılıyor. Başka tezgahlarda kuru incir, Amerikan fıstığı ve yakut kırmızısı narlar görmek mümkün..
Caddenin surlara doğru taraftaki sonuna doğru çeşit çeşit ballar (Çam, kestane, yonca) satılıyor. Bazıları hala peteklerinin içinde..
Haliç'e doğru olan öbür uçta ise mallarını çuvallar içinde sergileyen ve renk cümbüşü yaratan baharatçılar var. İpe dizilmiş kuru patlıcan ve dolmalık biber de satanları var. Burada yarım düzineden fazla çeşit kırmızı biber bulabilirsiniz. Haşhaş tohumları, ekşi vişne tohumlarından yapılmış toz mahlep satılanlar arasında..
Cadde öğle yemekleri için harika bir yer. Civardaki iş yerlerinde çalışanlar Büryan Kebaba koşuyorlar. Kuyuda ağır ağır pişirilmiş kuzu eti kalın, yuvarlak pidelerle servis ediliyor. Yanında ekşi sumak ve özenle kurutulmuş kekik dahil bir yığın baharıyla.. Hepsinin üstüne de yoğurttan yapılmış, köpüklü ve tuzlu ayran kasesi uzun saplı bir kaşıkla sunuluyor.
En sonunda, kendinizi bakır tabakta önünüze konan künefeye hazırlayın. Özel peyniri ve şurubu ile, çıtır olana ve altın sarısı renge bürünene kadar fırınlanan bir güzel tatlı bu..