Serpil'in Tuzla'daki yazlık evinin önünde bir teras var. Bu terasta kahvaltı yaptıktan sonra, bahçeye bakan şezlonga uzanıp puromu yakmak en büyük keyfim.. Çünkü tam karşımdaki ağaçta, birbirlerini kovalayan kertenkeleler var. Onların oyunlarını seyretmek bana, çocukluğumu, yaz tatillerinde gittiğim köyümü hatırlatıyor..
Kertenkeleyi ilk orada görmüştüm..
Bazılarının kuyrukları kopuktu. Babam, kertenkelelerin kaçarken bir yere sıkıştılar mı, kuyruklarını bırakıp kaçtıklarını anlattı. Çok kolay koparmış o kuyruk ve sonra tekrar çıkarmış..
Serpil'in ağacında da kuyruğu kopuk bir kertenkele vardı..
Geçen hafta baktım, kertenkeleler artmış. "İyi bakıyorsun galiba" dedim.. "Hıncal Ağbi öyle arttılar ki, evin içinde yığınla dolaşıyorlar şimdi, ne yapacağımı şaşırdım" dedi.. "Gölü kurutmayacaktınız" dedim..
Tuzla'da bir göl vardı, göçmen kuşların uğrak yeri.. Uzun yolculuklarının suyunu burdan temin ederlerdi. Özellikle de leylekler, sürüler halinde gelir, yüzlerce konarlardı..
O golü, kim niye kuruttu bilmem.. Ama göl kuruyunca leylekler kayboldu. Tuzla'da leylek görülmez olunca, kertenkele nüfusu da hızla arttı. Leyleklerin gıdası, başta kertenkele ve yılan, sürüngenler çünkü.. "Çok haklısın" dedi, Serpil..
Döndüm geldim.. Pazartesi günü gazeteleri okuyorum..
İzmir Ekspres gazetesinde bir haber..
Balıkesir Anakent Belediyesi Edremit Körfezi'ndeki yaklaşık 2 milyon zeytin ağacını uçakla ilaçlamaya başlamış, büyük zarar veren zeytin sinekleriyle mücadele için. Uzmanlar ilaçlamanın ancak yüzde 30 başarılı olacağını söylüyorlar. Ama havadan ilaçlama, yöredeki başka canlılara büyük zarar veriyormuş ayni zamanda.. Nesli tükenmekte olan canlılar için özellikle, cinayet gibi.. Bunların arasında faydalı böcekler de var. Rüzgarla dağılarak havayı ve suyu kirletmesi de cabası..
Peki nerden çıkmış bu zeytin sinekleri?.
Havran Barajı yüzünden..
Barajla zeytin sineğinin alakası mı?.
Efendim, baraj su biriktirip göl oluşturunca, buradaki büyük mağara gölün altında kalmış. Bu mağara, yaklaşık 20 bin yarasaya gündüzleri ev sahipliği yapıyor. Barajı inşa ederken, bu yarasalar için bir mağara yapmışlar, yarasaları oraya sevketmişler ama, olmamış.
20 bin yarasa bir gün sırra kadem basmış..
Yarasalar kaybolunca, onların tek gıdası zeytin sinekleri milyonla artmışlar ve ülkenin en güzel zeytinyağlarını üreten Edremit'in başı derde girmiş..
Yani.. Doğanın dengesi o kadar önemli ki.. Bir bozdunuz mu, bir daha düzeltmeniz kolay olmuyor!..