Topkap ı Sarayı'ndaki Enderun Okulu önemli.. Sarayı, İstanbul'u, giderek ülkeyi yönetecek insanlar, daha bebekliklerinde buraya alınıp yetiştiriliyorlar..
Tahmin ettiniz.. Devşirme bebekler bunlar.. Balkanlar'dan toplanıp getiriliyorlar. İyileri seçilip Enderun'a alınıyor.. Kalanlar yeniçeri ocağına..
Peki bir yaşında, iki yaşında, konuşmayı bile bilmeyen bebeğin iyisi, kötüsü nasıl anlaşılıyor?. Karpuz değil ki bu, tıklayarak seçesin..
Turnacıbaşı diye bir adam var. Uzman.. Ne uzmanı?.
İlmi Sima!.. Yani "Yüz Bilimi.."
Turnacıbaşı, adam olacak çocuğu, şeyinden değil, yüzünden anlayıp seçiyor.. Seçtiklerinden biri, Saray'da yükselir, vezir, sadrazam olursa, Turnacıbaşı için "Bu defa turnayı gözünden vurdu" deniyor.. Ünlü laf, ordan geliyormuş meğer, iyi mi?.
Levent Erden'in "İstanbul Kafası" dizisinde, Topkapı Sarayı Müzesi Başkanı Doç. Dr. Haluk Dursun ile yaptığı dünya tatlısı sohbette dinledim..
İlmi Sima!..
Yüz Bilimi varmış yani, Osmanlı'da.. Bütün dünya ceza hukuklarında Lombroso Teorisi okutulur. Biz de Mekteb-i Mülkiye'de okuduk. Onu da Osmanlı kurmuş, Atatürk Siyasal Bilgiler Okulu yapmıştı.. Lombroso insanların tiplerine bakıp suçlu olup olmadıklarının anlaşılabileceğini düşünürdü.
Peki Osmanlı'nın İlmi Siması niye evrensel olmamış?. Diyeceksiniz ki "Neyimiz olmuş ki?.."
Şimdi bu Enderun'da en iyi hocalar ders veriyor, doğal olarak.. En iyilerin en iyileri de İftar Sonrası dersi verirlermiş.. "Huzur Dersi" denirmiş bu Ramazan Derslerine.. Verenlere de "Huzur Müderrisi!.."
Niye?. Çünkü bu dersler Huzur'da verilirmiş. Yani, Ramazan Derslerine Padişah da katılır, dinler, isterse soru da sorarmış. Ama padişaha bir şey sormak, söylemek, tabii yasak..
Huzur Derslerinin başında İlmi Siyaset ve Ahkamı Şehriye, yani Şehir, yani ülke yönetimi gelirmiş.. Osmanlı'nın en büyük alimleri, "Kızım sana söylüyorum, padişahım sen anla" üzerinden, siyaset ve yönetim dersleri verirlermiş Padişahlara, iyi mi?.
Bu arada Padişahın alınabileceği bir şey söylemeleri gerektiğinde lafa "Haşa huzurdan" diyerek girerlermiş.. Yani "Padişahım seninle alakası yok.." Oysa hem de nasıl alakası var!..