Anneme göre ilaçlar ve çamaşır makinesi, bana göre internet ve uçak.. Rahmetli anneanneme sorsam kesinlikle 'gözlük' cevabını verirdi..
Bilimle yakinen ilgisi olmayan bu üç kuşakla hemfikir düşünürlerin olduğunu görmek sevindirici..
Cevaplar tamam da soru ne diyebilirsiniz.. Haklısınız.. Gelin, sizlere bahsedeceğim kitabı okuyan, yazılım devi Microsoft'un kurucusu Bill Gates' e kulak verelim:
"Yazar ve yazar temsilcisi John Brockman, 'Son 2000 yılın en önemli buluşu nedir' sorusunu ortaya attı. 100'den fazla önde gelen düşünürden akıl dolu ve şaşırtıcı yanıtlar aldı. Onları okumak bana, ne kadar muhteşem bir dünyada yaşadığımızı hatırlatıyor."
Yaz sezonunun en gözde bikinileri ile kış aylarının en popüler çizmelerini gazetelerden takip ettik ama 'Son 2000 Yılın En Büyük Buluşları' (Pegasus Yayınları) da nereden çıktı?
Hemen anlatayım.. Kitabın doğuşu aslında internette oluyor.. Şöyle ki.. Editör Brockman, düşünürlerin, bilim insanlarının çalışmalarını, fikirlerini paylaşabilecekleri, hatta tartışabilecekleri bir internet sitesi kuruyor.
(www.edge.org) Burada "Son 2000 yılın en büyük buluşu nedir ve neden" içerikli bir elektronik posta gönderiyor adres listesine..
Gelen değişik ve eğlendirici cevaplar Newsweek, Wall Street Journal, Daily Telegraph gibi yayın organlarının da hayli ilgisini çekiyor. Seçilen 109 düşünürün cevapları bir kitap haline getiriliyor.
Şimdi bazı 'en' lere bir bakalım isterseniz..
London Schools of Economics'te teorik psikolog olan Nicholas Humphrey, 'Gözlüğüm olmasa ne yapardım' diyen anneanneme katılan bir bilim adamı mesela.. Ona göre; en önemli buluş 'gözlük' .. Okuyan ve iş yapan herkesin aktif yaşamını etkin olarak iki katına çıkardığı ve böylece dünyayı 40 yaşının altındakiler tarafından yönetilmekten kurtardığı için.. Farklı bir yaklaşım değil mi?
Buluşların sadece teknolojiyi değil kavramları da içerdiğini belirten Milton Keynes Açık Üniversitesi biyoloji profesörü Steven Rose ise; "En önemli buluş demokrasi ve sosyal adalet " diyor. Ardından da gerekçesini ekliyor. "Bu kavramlar, sınıf, ırk, cinsiyet baskısından kurtulmuş bir toplum yaratabilme olasılığına olan inançtır."
Düşünürler, matbaa, internet, ilaç gibi yaşamsal buluşların yanı sıra laiklik, bilimsel metot, felsefi kuşkuculuk gibi düşünsel tercihlerini de anlatıyor. Belirtelim.. İçlerinde soruyu geniş kapsamlı bulan, hatta karar vermekte zorlananlar da yok değil..
Buluşlarla ilgili kitapları okumayı severim, anlayabildiğim sürece.. Çoğu zaman bu tarz eserler, içerdikleri bilimsel terimler itibariyle maalesef zor anlaşılır. Açıkçası ben, dünyayı şekillendiren icatları bilim adamlarının gözünden, sade, kimi zaman da esprili bir anlatımla okumaktan keyif aldım. Adeta 'hap' şeklindeki özet ve net bilgiler öğretici, merak uyandırıcı..
begumerdemli@hotmail.com