Yıllardır Türk-Amerikan ilişkileri üzerine calışır, makale, kitap yazarım. Temel tezlerimden biri hep şu olmuştur: Türkiye ABD açısından çok önemli bir ülkedir. Ancak Ankara kriz dönemleri hariç hiçbir zaman Amerikan dış politikasında "merkezi" bir rol oynamamıştır. Yani Türkiye hep ihmal edilen bir müttefik olmuştur. Bu tezi en son olarak "Winning Turkey" ( Türkiye'yi Kazanmak ) adlı kitabımızda, Obama yönetiminde Avrupa ve Avrasya'dan sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı olmaya hazırlanan, Brookings'den meslektaşım Philip Gordon ile beraber dile getirdik.
Obama iktidara geleli daha sadece 6 hafta oldu. Ve bu hafta sonu, Başkan Barack Hüseyin Obama'nın önümüzdeki ay Türkiye'yi ziyaret edeceği açıklandı . Hem de bu açıklama bizzat Ankara'da temaslarda bulunan ABD Dışişleri Bakanı Hillary Cinton tarafından yapıldı. Bu durum sizce ne gösteriyor? Hemen cevaplayalım: artık Washington'da "Türkiye'yi Kazanmak" açısından yeni bir döneme girildi. Türkiye artık Washington'un dış politika gündemine en üst perdeden girmiş durumda . Hiç şüpheniz olmasın. Bu ziyareti gerekli kılan en temel unsur Türkiye'nin artık ihmal edilemeyecek kadar önemli bir bölgesel aktör haline gelmiş olmasıdır.
Tarihinde ilk kez Türkiye sadece jeostratejik önemi nedeniyle değil, siyasi kimliği ve ne yaptığı sayesinde değer kazanıyor. Yani Türkiye bu sefer "nerede" olduğu için değil "kim" olduğu ve "ne yaptığı" için değer kazanıyor. Bunda Türkiye'nin Suriye-İsrail arasındaki arabuluculuğu, İran, Irak ve Afganistan konusundaki çabaları, Medeniyetler İttifakı projesi ve evet, Hamas 'la kurulan ilişki ve Başbakan'ın Davos çıkışı gibi unsurların büyük rolü var.
Türkiye artık ciddiye alınıyor
Başbakan Erdoğan'a sabırsız veya fevri olduğu için çok kızan var Washington'da. Ama Sezar'ın hakkı Sezar'a: Türkiye'nin yükselen profilinde Başbakan'ın, Abdullah Gül'ün ve Ahmet Davutoğlu'nun ortaya koyduğu vizyon ve performansın büyük rolü var. Türkiye Washington'da hep takdir edilmiyor. Hatta bazı davranışları, özellikle hükümetin Sudan konusunda söyledikleri çok yadırganıyor. Ancak her şeye rağmen şurası kesin: Türkiye artık ciddiye alınıyor . Amerikan yönetimleri artık Türkiye'yi çantada keklik olarak göremiyor. Obama'nın ziyareri işte bu ciddiye alınmanın sonucu. Bush yönetimi bu ciddiye alma işini bir türlü becerememişti. Şimdi Obama ile yeni ve çok daha sağlıklı bir döneme giriyoruz.
Neden mi? Çünkü Obama ve ekibi Türkiye'yi anlıyor. Başta Obama anlıyor. Çünkü tıpkı Türkiye gibi, Obama'da Irak savaşına karşı çıktı . Çünkü tıpkı Türkiye gibi, Obama'da İran ve Suriye ile ciddi diyalog kurma taraftarı. Çünkü tıpkı Türkiye gibi Barack Hüseyin Obama da İslam dünyası ve Batı arasında bir köprü . Obama Türkiye'ye geldiğinde bütün bu semboller daha da önem kazanacak. Boşuna değil Obama'nın ziyaret edeceği ilk Müslüman ülke olarak İslam dünyasının en laik, en demokrat ve en Batılı ülkesini seçiyor olması. NATO ve AB içinde Türkiye kadar bütün bu önemli sembolleri bir araya getiren başka bir ülke yok.
Ermeni meselesi boyutu
Peki ya Ermeni meselesi ? Obama'nın ziyaretinin bu konuyla hiç mi alakası yok? Tabii ki var . 24 Nisan'a çok az süre kala Türkiye'ye gelecek olan Obama artık soykırım meselesinin ilişkilerin önünü tıkamasını istemiyor . Bu nedenle Türkiye ve Ermenistan'a "artık anlaşın ve anlaştığınızı dünyaya duyurun" mesajı verecektir. Sorunlara cepheden giren ve son derece etkileyici bir hatip olan Obama mutlaka bu konuda tarihi bir konuşma yapacaktır. Türkiye'ye verilen önem karşılığında "tarihi" bir jest yapmak AK Parti'nin elinde. Türkiye bu fırsatı kaçırmamalı. Zaman artık Ermenistan ile tarihi bir anlaşma imzalama zamanı.