Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı (Pentagon), Türkiye'yi F-35 Müşterek Taarruz Uçağı (Joint Strike Fighter) Programı'ndan çıkardığını Ankara'ya resmen bildirdi. Bu, ABD ile Türkiye arasında uzun süredir devam eden F-35 krizinin şimdiye kadar yükseldiği en yüksek 'irtifa' ve buradan dönüş yok gibi görünüyor.
ABD'nin 26 Ocak 2007'de dokuz ülkenin imzaladığı Ortak Mutabakat Zabtı'nı kendi kafasına göre feshetmesinin ve Türkiye haricindeki yedi ortak ülkeyle (İngiltere, İtalya, Hollanda, Avustralya, Danimarka, Kanada ve Norveç) yeni zabıt imzalamasının uluslararası hukuka aykırılığı izahtan vareste, ancak bu yazının konusu o değil. Türkiye'nin F-35 programından çıkarılmasının Rusya'dan S-400 alımı başta olmak üzere çeşitli askeri sebepler kadar önemli siyasi, stratejik sebeplerinin olması da yine bu yazının konusu değil.
Bu yazının konusu Türkiye'nin, söz konusu karardan sonra nasıl bir strateji izleyeceği. Aslında böyle bir strateji zaten hali hazırda uygulanıyor. Türkiye, savunma sanayiinde özellikle İHA ve SİHA üretiminde dünyanın önde gelen ülkeleri arasına girmeyi kısa sürede başardı. Hatta SİHA teknolojisinin geldiği nokta, bu araçların son modellerinin kısmen savaş jeti fonksiyonu görebilecek seviyede organize edildiğini gösteriyor.
F-16 MUADİLİ OLARAK KULLANILABİLİYOR
Bayraktar TB2 SİHA'sı bunun en iyi örneklerinden biri. Bayraktar TB2 tipi SİHA'lar hali hazırda aktif olarak terörle mücadelede F-16 muadili olarak kullanılabiliyor. Çünkü azami dört adet de olsa MAM-L mühimmatı ile uçuş gerçekleştirebiliyor. Ancak dört adet MAM-L, terörle mücadele için yeterli olsa da muharebelerde yetersiz kalabiliyor. Bununla birlikte TB2'nin Türkiye'nin ilk insansız savaş jetinin, yani Muharip İnsansız Uçak Sistemi'nin (MİUS) atalarından biri olduğunu şimdiden öne sürebiliriz.
MİUS İÇİN BİRAZ DAHA ZAMANA İHTİYAÇ VAR
Bir diğer örnek Aksungur. Bu SİHA da, TEBER-82 Lazer Güdüm Kiti entegre edilmiş Mark-82 mühimmatını başarıyla ateşleyebiliyor. Bu serideki genel maksat bombaları Türkiye'de sadece F-16'lar tarafından kullanılabiliyor. Aksungur bu mühimmatı ateşleyen Türkiye'deki ilk SİHA oldu.
SİHA'ların savaş uçaklarına en yakın modellerinde durum böyle. Ancak Muharip İnsansız Uçak Sistemi (MİUS) için biraz daha zamana ihtiyacımız var.
F-35'İN ANAHTARI BİZDE OLMAYACAKTI
Baykar Teknik Müdürü Selçuk Bayraktar, ABD'nin Türkiye'yi F-35 programından çıkarması üzerine Instagram hesabından önemli açıklamalarda bulundu. Bayraktar, "Baykar olarak son 4-5 yıldır projesini yürüttüğümüz Akıncı platformumuzun da olgunlaşmasıyla birlikte, son dönemde Milli İnsansız Savaş Uçağı projemize de hız verdik. Hedefimiz, 2023'te bu platformumuzun prototipinin ilk uçuşunu gerçekleştirmek" dedi.
Bayraktar, F-35'lerin verilmiyor olmasının bugün için dezavantaj olarak görülse de gelecekte milli savunma sanayii için hayırlı olabileceğini söyledi.
Bayraktar'ın, "Evin anahtarı bizde olmayacaktı" anlamına gelen şu açıklamaları önemli:
"Yurt dışından tedarik edeceğimiz yazılımına tümüyle vakıf olamadığımız dijital bilgisayarların yönettiği, pilotun bastığı tetiğin ne yapıp yapmayacağına karar veren yabancı görev bilgisayarı ve yazılımı olan böylesine bir sistem, bizi bağımsız kullanım açısından ciddi kısıtlamalara maruz bırakabilir. Bunun yanında tedarik, işletme, bakım maliyetleri düşünüldüğünde yıllara sari on milyarlarca dolarlık bir projeden bahsediyoruz. Evet, bugün itibarıyla o kapasiteye sahip bir uçak geliştirmemiz belki 15-20 yıl sürecektir. Geliştirilecek milli platformun tedarik, işletme, bakım ve idame maliyetleri her halükarda F-35'ten daha az olacaktır."
'LOYAL WINGMAN' TEST UÇUŞUNU YAPTI
İnsansız savaş uçağı projelerinin dünyadaki durumuna bir bakalım. Boeing'in ürettiği Loyal Wingman (Teknik anlamlarının ötesinde 'Sadık Yoldaş' anlamına da geliyor) adlı insansız savaş uçağı ilk test uçuşunu daha geçen ay gerçekleştirdi.
Bu proje, Boeing Avustralya ile Avustralya Kraliyet Hava Kuvvetleri tarafından geliştirildi. Bu test uçuşuyla ilgili açıklamada uçağın insanlı ve insansız hava araçları ile kol uçuşu ve takım görevi yapmak üzere yapay zekâ kullanacağı da belirtildi. Şu aşamada dünyada en öne çıkan insansız savaş uçağı projesi bu.
Hali hazırda üretilmekte olan savaş uçakları, F-35 de dâhil son nesil savaş uçakları, yani bir sonraki nesil uçaklar insansız olacak.
Türkiye'nin temel stratejisi de bu alana yoğunlaşmak. Kötü komşu ev sahibi yapar misali bu ambargonun da Türkiye'ye yarayacağını görmek için kâhin olmaya gerek yok. Türkiye, İHA, SİHA teknolojisinde olduğu gibi insansız savaş uçaklarında da dünyanın lider ülkelerinden biri olabilir.