1792 yılından bu yana her dört yılda bir Kasım ayının ilk salı günü yapılan Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerinin 59.'suna tam 63 gün kaldı.
Seçimin iki adayı -mevcut Başkan Cumhuriyetçi Donald Trump ile rakibi Demokrat Joe Biden- ilk seçim münazarasını dün gerçekleştirdi.
Ne var ki bu münazarada Biden'ın -tabii ki şayet seçilirse- dış politika stratejisine dair hemen hiçbir şey söylemedi. (Trump'ın dış politikasını dört yıldır deneyimle biliyoruz.) Zira Biden, Trump'a meşhur Rusçuluk tezviratından yola çıkarak "Putin'in finosu" gibi aşağılayıcı ifadelerle saldırmaktan başka bir şey söylemedi dış politika konusunda.
Bugün sabah.com.tr'deki köşemde bu boşluğu doldurmak için Biden'ın dış politika timi ve seçilirse izleyeceği müstakbel dış politika hakkında yazdım. Yazıyı hazırlarken Al Monitor'de 20 Nisan 2020'de yayınlanan 'Joe Biden'ın dış politika danışmanlarıyla tanışın' başlıklı yazıdan yararlandığımı, 'alıntı ahlakı' gereği peşin peşin belirteyim.
Biden; Rusya ve Çin stratejisi, Türkiye ile ilişkiler, İran'la nükleer anlaşmanın yeniden ele alınması, ABD-Suudi Arabistan ilişkileri (Biden Suudi Arabistan'a 'parya devleti' diyor.) ve Batı Şeria'daki İsrail işgali gibi pek çok dış politik konuda Trump'tan ayrılıyor.
Joe Biden başkan olursa Ortadoğu'da köklü bir dış politika değişimi bekleniyor. Demokratlar, ABD'nin bölgedeki askeri angajmanlarının gerekli olup olmadığını sorguluyorlar. Aynı şeyi Trump da söylüyor gerçi.
Biden ekibi Trump'tan farklı olarak Avrupa ile daha yakın çalışmaya eğilimli. Özellikle Çin'e karşı ekonomik ve siyasi mücadele konusunda…
İKİ BİN KİŞİLİK DEV EKİP
Biden'ın dış politika ekibinin epey kalabalık olduğunu belirtelim. Öyle ki, gayriresmi dış politika ve ulusal güvenlik kadrosunun toplamı 2 bin kişiyi buluyor. Başkan seçilirse, bu dev kadronunun tamamıyla çalışamaz elbette, ama bunun dörtte biriyle çalışsa bile hantallıktan kaçınması zor.
İki bin kişilik ekip; ulusal güvenlik, savunma, istihbarat, anavatan güvenliği gibi konularda uzmanlaşmış 20 ayrı grupta çalışıyor. Gelelim ekipteki önemli isimlere:
Jake Sullivan: Biden kabinesinde dışişleri bakanlığına en yakın isimlerden biri. Biden Başkan Yardımcısı iken onun başyardımcısıydı. Hillary Clinton'ın dışişleri bakanlığı döneminde onunla da çalıştı. Ve 2016'da Clinton'ın başkanlık kampanyasında dış politika başdanışmanlığı da yaptı.
Sullivan, Biden'ın olası dış politikasını şu mottolarla özetliyor:
- Dış politika anavatanda başlar.
- İçeride güçlü olmadan başarı yok.
- Amerika'nın imajı düzeltilmeli.
- Stratejik ittifaklara odaklanılmalı.
- Değişim bir gecede olmaz.
- Sonsuz savaşlar sonlandırılmalı.
EN ETKİLİ 'THİNK TANK'TEN MUSEVİ UZMAN
Joe Biden'ın dış politika ekibindeki önemli isimlerden biri de Daniel Benaim. Soyadından anlayacağınız üzere Musevi kökenli Benaim, 2015'e kadar Biden'ın Orta Doğu konusunda danışmanlık yaptı. Beyaz Saray, Dışişleri Bakanlığı ve ABD Senatosu için dış politika metinleri yazmış bir isim. ABD'nin en etkili düşünce kuruluşu (think tank) Council on Foreign Relations'ta (CFR) çalıştı.
Benaim, eğer Biden seçilirse Pentagon, Dışişleri Bakanlığı ve istihbarat topluluğu ile ilgili çalışmalarda üst düzey bir pozisyon alacak. Benaim; Uzak Doğu Asya uzmanı Ely Ratner ile birlikte Biden'a kampanyasında destek veriyor.
Ratner, Center for a New American Security adlı düşünce kuruluşunda Başkanvekili. 2015-2017 arasında Biden'ın ulusal güvenlik danışmanı olarak çalıştı.
Biden'ın Avrupa timinde 100 kişi var. Bu ekipte bulunan önemli isimlerden biri, Obama yönetiminde çalışan Julie Smith. Smith, 2012-2013 arasında ABD Başkan Yardımcısı'nın Ulusal Güvenlik Danışmanı olarak görev yaptı. Şu anda Foreing Policy'de 'Gölge Hükümet' başlıklı yazılar yazıyor. Ekipteki bir diğer önemli isim, Michael Carpenter. Carpenter, Penn Biden Center'da Diplomasi ve Küresel Angajmanlar konusunda direktör. Daha önce Rusya, Ukrayna, Avrasya bölgeleri konusunda Biden'a danışmanlık yapmış bir isim.
Rosa Brooks da Biden'ın dış politika ekibindeki önemli isimlerden biri. Pentagon'a danışmanlık yaptı geçmişte. Biden'ın diplomasi ekibindeki isimlerden Christine Wormuth da savunma politikaları konusunda uzman bir isim. Wormuth etkili düşünce kuruluşlarından RAND Corporation'da Uluslararası Güvenlik ve Savunma Politikaları Merkezi'nin direktörü.
Bunlar haricinde Antony Blinken, Avril Haines ve Brian McKeon, Michael Carpenter ve Spencer Boyer, Biden seçilirse onun ulusal güvenlik ekibinde 'beyin fonksiyonu' görecek kişiler.
'KÜRESELCİLER'İN YOL HARİTASINI İZLEYECEK
Toparlarsak… Önemli isimlerini tanıttığımız bu diplomasi timinin üyelerinin çizgisine bakarsak Biden seçilirse nasıl bir dış politika izleyeceği sorusunun cevabına da aşağı yukarı erişmiş oluyoruz.
Biden, genel olarak çevresine küreselci, liberal ya da solcu dış politika danışmalarını toplamış. Bunların çoğu da Türkiye'ye ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a karşı. Ama Biden başkan olursa "Taç giyen baş akıllanır" ilkesi gereği Türkiye ve Erdoğan karşıtı strateji izlemekte sanıldığı kadar fütursuz davranamayacaktır.