Geçtiğimiz hafta başlayan manipülatif sebepleri de olan finansal saldırı karşısında girişim ekosistemi daha fazla yatırım ve ihracat konusunda sosyal medyada mesajlar paylaştı. Kurdaki dalgalanmalardan etlkilenmek istemeyen girişimler yeni yetenekler kazanmak zorunda. Twitter üzerinden paylaşılan mesajlarda girişim ekosistemini kaldıraç olarak kullanmanın ülkede daha fazla katma değer üretilmesini sağlayacağının altı çizildi. Tüm girişimlerin küresel hedefler çizerek ihracat odaklı çözümler geliştirmesinin önemine vurgu yapıldı. Yapılan protestoların aklı başında çözümlere vurgu yapması da çok önemli. Mesajlardaki ortak vurgu: girişim ekosistemine daha çok yatırım ve ihracat odaklı büyüme oldu.
DERS ÇIKARMAK ŞART
Girişimciler bu zorlu süreçten çıkması, Türkiye'de daha fazla istihdam ve çözüm yaratılması için önem taşıyor. Girişim ekosisteminin deneyimli mentoru ve melek yatırımcısı Ömer abi (Ömer Erkmen) girişimcilere şöyle yol gösteriyor: "Sürecin zorlu oluşu neye dayanıyor? Bence belirsizliğe. Yeni nesil girişimcilik belirsizlik ile mücadele demek. Girişimler yeni nesil olmaya daha fazla özen gösterirse bu süreçten başarıyla çıkarlar. Yeni nesil, ne demek? Çabuk ve sık çuvallayıp bunlardan ders çıkaran demek." Zorlu dönemlerde girişim ekosistemini kaldıraç etkisini kullanmanın mümkün olduğuna dikkat çeken Ömer Erkmen, özel veya kamu kurumlarında karar veren noktada becerikli kişiler olmazsa kaldıraç etkisinin azalacağı konusunda uyarıyor. Erkmen konuyu şöyle açıkladı: "Zaten yeni yönetim düzeninde bu niyet var. Risk ise şurada: yeni nesil girişimciler ya da başka bir deyişle belirsizlik ile mücadele etme becerileri yüksek kişiler yeni düzende karar noktalarına gelemez ve statüko hâkim olursa kaldıraç etkisi azalır. Örnek vermek gerekirse, devlet destekleri süregelen yapı ile verilmeye devam ederse kaldıraç etkisi azalır. Çünkü destek yeni nesil değil mevcut sistem bakış açısı ile kullanılır ve etkisi sınırlı kalabilir.
GİRİŞİMLERE UYARI GELDİ
Yatırımcı Cem Baytok da yaptığı değerlendirmede girişimi dışarı taşımanın tek başına yeterli olmadığına vurgu yaparken, müşteri ve gelir kalemlerine dikkat çekti. Baytok'un Twitter üzerinden paylaştığı mesaj şöyle: "Değerli startup kurucusu dostlarım, bugünlerde şirket merkezinizi Avrupa veya ABD ye taşımanız, şirketinizi daha değerli veya daha yatırım yapılabilir kılmaz. Sizi daha değerli yapacak olan, müşterileriniz ve gelir kalemlerinizin kur riskinden arınmış olmasıdır."
YATIRIMCI AZALMASIN
Girişim ekosistemini yakından takip eden Startups.Watch kurucusu Serkan Ünsal şu açıklamayı yaptı: "Öncelikle şunu belirtmek lazım, yatırımcılar kriz dinlemiyor, girişimlere yatırmaları gereken bir fon var ve bunun da bir süresi var. O nedenle yatırımcı olduğu sürece girişimlere yatırım azalmayacak. Yeter ki yatırımcı sayısı azalmasın. Geçen sene süresi biten 3 yatırım fonu vardı fakat onlar şu anda yeni fonlarını kurmak üzereler. Bunun yanı sıra yeni kurumsal fonlar da geldi. O yüzden yatırım anlamında bir sıkıntı yok. Yatırımcıların derdi zaten global düşünen girişim sayısının az olmasıydı. Bu kriz nedeniyle girişimciler ülkeye döviz getirmeye daha mecburlar. Yoksa hem yatırım alamayacaklar hem de batacaklar.Kısa vadede ne yapılacağına gelirsek, ilk yapılacak iş döviz bazlı giderleri Türk Lirası giderlerle değiştirmek olmalı. Sunucu barındırma bu konuların en başında geliyor ve bu konuda Türkiye'de güzel örnekler de var."
İŞİNE ODAKLAN KÜRESEL HEDEFLER KOY
Her koşulda işine odaklanmanın önemine dikkat çeken ödeme teknolojilerinde uzman finans teknolojisi girişimi Iyzico'nun kurucu ortağı Barbaros Özbuğutlu, paylaştığı mesajlarda sadece işine odaklanmanın ve yurtdışında büyüme stratejisinin kendilerini pozitif olarak etkilediğine vurgu yaptı. Finans teknolojisi şirketlerinin kaydettiği gelişmeye dikkat çeken Özbuğutlu, bir sonraki mesajında fintek girimlerinin başarısını şöyle vurguladı: "Almanya'da Wirecard (1999'da kurulmuş) artık Deutschebank'tan daha degerli. PayPal tek başına borsaya kota tüm Alman bankalarından daha değerli."
"İHRACAT HEDEFİYLE GÜÇLÜ ÇIKARIZ"
Bu dönemde pek çok girişimcinin yurtdışında iş yapmayı öğreneceğini belirten Onedio kurucusu Kaan Kayabalı Twitter üzerinden paylaştığı mesajda ihracata dikkat çekerek şunları söyledi: "Startup ekosistemi bu dönemden güçlenerek çıkacaktır. Daha çok girişimci ihracatı düşünecek, daha çok girişimci ürünlerini ve hizmetlerini yurtdışına açacak, daha çok girişim global olacak. Kim bilir, belki kriz sayesinde 2-3 sene sonra milyar dolar değere sahip (Unicorn) girişimlerimiz olacak."
ÇÖPE GİTMESİN İSTİHDAM OLSUN
212 girişim sermayesi yatırımcısı Ali Karabey daha akıllıca şöyle tepki vermeyi öneriyor: Çöpe dolar atmak yerine bozdurup girişim ekosistemine yatırım olarak kullanılmasını ve kendisinin de aynı miktarda yatırım yapacağını söylüyor. Karabey'in mesajı şöyle: "Dolarları yakmak, burnunuzu silip atmak yerine, bir hesap açalım bozdurup oraya yatırın, girişimcilere sermaye verelim. Çöp değil istihdam olsun. Hadi size bir söz - biriken para kadar ben de ekleyeceğim üzerine. Nasıl?" Ali Karabey daha sonra yaptığı açıklamada gelen yatırımları İTÜ Çekirdek girişim hızlandırma progamı için kullanılacağını açıkladı.