Türkiye geçtiğimiz hafta nefes kesen frekans ihalesine tanık oldu. Sadece 4.5G değil, teknoloji bağımsız frekans ihalesinin düzenlenemesi beklenenin üstünde rakamın ortaya çıkmasına sebep oldu. Ancak frekans ihalesi mobil genişbant için yeterli değil. Fiber kablolarla bağlanmayan baz istasyonları köksüz ağaç gibi kalacak. Türkiye 3'üncü köprü, 3'üncü havalimanından çok fiber yatırımı için seferber olmalı. Önümüzdeki dönemde Türkiye'nin daha çok yatırım almasını, gayrimenkul yatırımlarının değerlenmesini sağlayacak. Bunun için belediyelerin su, elektrik dışında fiber olmadan bina ruhsatı vermeyecek kadar konuyu sahiplenmesi gerekiyor. Belediyeler şu anda operatörlere güçlük çıkarırken kendi geleceğini, Türkiye'nin geleceğini karanlığa itiyor. Şimdi fiber ağlarla Türkiye'yi örme zamanı. Çünkü fiber yatırımı 3.3 milyar euro frekans yatırımı yapan operatörlerin katkısıyla tamamlanamayacak kadar büyük bir proje. Yoksa milyarlarca euroluk frekans yatırımının hiçbir anlamı kalmayacak ve internette darboğazlarla boğuşmak zorunda kalacağız.
EŞZAMANLI İÇERİK YATIRIMI
Eğer güçlü bir fiber altyapısına sahip olabilirsek ve hukuksal düzenlemeleri de eksiksiz yaparsak, Google, YouTube, Facebook gibi internet devlerini Türkiye'ye yatırım için ikna edebiliriz. Bu sayede içerik için ödediğimiz yurtdışı trafik ücretlerini düşürdüğümüz gibi olası internet dar boğazını da kolay atlatabiliriz. Yine fiber yatırımıyla eş zamanlı olarak Türkiye'de içerik üretimine destek olacak teşvikleri de yapmak zorundayız. Yerli video paylaşım, sosyal ağ ve içerik siteleri üvey evlat gibi. İnsanları korkutmak yerine eğitime destek olacak projelere ihtiyacımız olacak.
TEKNOLOJİ BAĞIMSIZ
İhalede kullanılan "teknoloji bağımsız" sözcüğü çok önemsiz gibi görünebilir. Ancak bugün olanakları kısıtlı diye gördüğünüz bir frekans yarın geliştirilen yeni teknolojilerle önemli avantaj sağlayabilir. Kısıtlı diye gördüğünüz bant genişliği elmas madenine dönüşebilir. Düzenlenen frekans ihalesinde geniş ve dar alanda frekans paylaşımını sağladı. 900 ve 800 MHz frekansları mobil sinyallerin geniş alana yayılmasını sağlıyor. Bu kırsal alanda ve kara yollarında kesintisiz konuşmak anlamını taşıyor. Şimdi buna mobil internetin de kesintisiz kullanılması da eklendi. Hatta 700 MHz üzerinde çalışma yapan ülkeler de var.
BANT REKABETİ
1800, 2100 ve 2600 MHz frekansları da şehirde bina içinde dolaşırken kesintisiz iletişim için önem taşıyor. İhalede en büyük rekabet bu frekanslarda yaşandı. Çünkü bu frekanslarda farklı bant genişlikleri ihalede heyecanın ve rekabetin artmasına sebep oldu. Şehirde beton duvarlar, gökdelenler, metrolar, tüneller her yerde farklı engeller frekansların geçmesini engelliyor. 2600 MHz frekans geçişlerinin daha etkili olmasını sağlayacak. Ancak bunun dışında da belediyelerin bu konuda operatörleri gelir kapısı olarak görmek yerine işbirliği alanı olarak görmeli. Üstelik bazı etkinliklerde, doğal afet ve trafik sıkışıklıklarında sinyale erişimi kolaylaştıracak modeller üzerinde çalışmak gerekiyor.
2018'DE 1 MİLYAR KİŞİ 4.5G ŞEBEKESİNDE
Türkiye'de 1 Nisan 2016'da başlayacak 4.5G hizmetini şu an 100 milyondan fazla kişi kullanıyor. Yaklaşık 3 yıl sonra 4.5G şebekesini 1 milyar abone kullanacak. Geçtiğimiz hafta düzenlenen 4.5G ve lisans ihalelerinde 3.3 milyar liralık bir rakamın ortaya çıkması herkesi şaşırttı. Oysa lisans bedelleri sadece buz dağının üstü. Genişbant mobil internet kullanıcılarının sayısı hızla artıyor. 2015 yılı başında dünyada 49 ticari şebeke 4.5G (LTE-Advanced) kurulmuş durumda. Bu şebekelere bağlı 100 milyondan fazla abone bulunuyor. Tahminler 2018 yılında 4.5G şebekesine bağlı kullanıcıların sayısı 1 milyarı bulacak. Şu anda kullanımın en yoğun olduğu bölge 7.8 ile Kuzey Amerika'nın elinde.
EN ÇOK 1800 MHZ FREKANSI KULLANILIYOR
Türkiye'de beklenenden çok yüksek bedelle dağıtılan lisansların arkasında önemli kullanıcı potansiyeli var. 1 Nisan 2016'da başlayacak hizmet için ilk adım lisans ihalesiyle atıldı. 5 farklı frekansta teknoloji bağımsız ihale düzenlenmesi ihalede beklenenin üstünde rakamlara ulaşılmasını sağladı. Elinde bant genişliği bulunan Turkcell, yüksek kullanıcı sayısı ve iddialı durumunu sürdürmek için yatırıma devam etti. Eğer frekans yatırımlarını doğru yaparsa büyük avantaj elde edecek. Ancak bant genişliği kısıtlı olsa da teknoloji bağımsız her bir bant genişliği gelecek yeni teknolojilerle önemli bir değere dönüşebilir. GSM Birliği rakamlarına göre 4.5G konusunda yaygın kullanılan frekans. Avea elindeki frekanslar yüzünden bu frekansa fazla asılmadı. Üstelik Türk Telekom Grubu'nun fiber altyapı avantajı da önemli rahatlık sağlıyor. Vodafone ise grubun uluslararası tecrübesine güvenerek 800 MHz dışında diğer frekanslara konusunda ısrarcı olmadı. Bakalım önüzdeki yıllarda yeni teknolojiler rekabeti nasıl şekillendirecek?