Koronavirüs tehdidi, virüsün parça tedariğinde yol açtığı sıkıntı ve siparişlerin iptal edilmeye başlanması gibi gerekçelerle fabrikalar şalter indirmeye başladı. Ford Otosan, Toyota, Honda, Mercedes- Benz ve MAN üretimlerini durdurma kararı aldı. Böylece Türkiye otomotiv sanayisinde üretim neredeyse durma noktasına geldi. Oyak Renault, Tofaş ve Hyundai Assan ise üretime devam ediyor.
YÜZDE 52 İŞİ BIRAKTI
Otomotiv Sanayi Derneği verilerine göre, otomotiv ana sanayinde çalışan sayısı 50 bin. Üretime ara veren firmalarda çalışan sayısı ise 26 bin 547 kişi. Buna göre otomotiv sanayisinde çalışanların yüzde 52'si işi bırakmak zorunda kaldı. Geri kalan 23 bin 557 kişi ise mesaiye devam ediyor. Yaklaşık 10 bin yan sanayi çalışanıyla birlikte, koronavirüs nedeniyle iş bıkaranların sayısı 36 bini buluyor. Ford Otosan, Gölcük, Yeniköy ve Eskişehir'deki üç fabrikasında üretim yapıyor. Gölcük fabrikasında Transit ve Custom, Yeniköy fabrikasında Courier modelleri, Eskişehir'de ise kamyon ve çekicileri ile motor ve motor sistemleri üretiliyor. Şirkette 8 bin 290'ı mavi yakalı olmak üzere toplam 10 bin 899 kişi çalışıyor. Honda Türkiye Şekerpınar Fabrikası'nda Honda Civic Sedan modelini üretiyor. Şirkette çalışan sayısı 1.235. Bu sayının 918'i mavi yakalı. Toyota Türkiye Sakarya tesislerinde Corolla Sedan ve C-RV modellerinin üretimini gerçekleştiriyor. Toyota Türkiye'de 4 bin 894 mavi yakalı olmak üzere toplam 5 bin 244 kişi çalışıyor. Mercedes-Benz Türkiye, İstanbul Hoşdere fabrikasında otobüs ve Aksaray fabrikasında ise kamyon üretiyor. İki fabrikada çalışan mavi yakalı sayısı 4 bin 600 kişi. Mercedes- Benz Türkiye'nin beyaz yakalı çalışanlarla birlikte toplam istihdamı 6 bin 298. Ankara'daki tesisinde otobüs üreten MAN'da 2 bin 416'sı mavi yakalı olmak üzere 2 bin 871 kişi çalışıyor.
AVRUPA SİPARİŞLERİ İPTAL EDİYOR
OTOMOTIV Sanayi Derneği'nin (OSD) Yönetim Kurulu Başkanı Haydar Yenigün, tüm dünyayı etkileyen koronavirüs salgınının Türkiye otomotiv sektörünü de olumsuz etkilemeye başladığını söyledi. Yenigün, şöyle devam etti: "Hızla yayılan salgının merkez üssü son günlerde Avrupa oldu. İhracatının yüzde 80'den fazlasını AB ülkelerine gerçekleştiren otomotiv sanayimizde, üç nedenden dolayı üretimde ciddi aksaklık ve kayıplar yaşanmaya başladı. AB pazarlarındaki ani düşüş bazı ülkelerden ekonomik gerekçelerle sipariş iptalleri geldi. Sınır geçişleri ve limanlarda yaşanan kesinti ve yavaşlamalar sebebiyle lojistik süreçlerinin sürdürülmesine ilişkin problemler söz konusu. Ayrıca Avrupa'da birçok fabrikanın üretimini durdurması ile birlikte parça tedariğinde yaşanan zorluklar var. Bu durum sanayimizin üretimi ve ihracatını olumsuz etkileyecek."
YAN SANAYİDE 10 BİN KİŞİ İZİNDE
ANA sanayide üretimin durması, otomotiv yan sanayini de etkiledi. Hem Türkiye'deki hem de Avrupa'daki fabrikalara parça üretimi yapan yan sanayi firmaları da şalter indirdi. TAYSAD Başkanı Alper Kanca, üretimin durmasıyla yan sanayi firmalarında zorunlu olarak izne çıkarılanların sayısının onbinlerce olduğu söyledi. Kanca, şöyle devam etti: "Üyelerimizin yüzde 15'i 20 Mart'tan itibaren iki haftalığına tüm şirket faaliyetlerini durdurdu. İşletmelerini kapattı. Yüzde 80'i, martın son haftasında düşük tempoda üretim planlıyor. Bu firmaların çoğu önümüzdeki haftayı bu şekilde geçirip durumu izleyerek, gelecek için bir strateji geliştirecek. Yüzde 5'i ise üretime devam eden ana sanayi firmalarına ve Uzakdoğu odaklı firmalara çalıştıkları için faaliyetlerine devam ediyor."
TÜRKİYE'DE 8 FABRİKADA ÜRETİM DURDU
TÜRKIYE'DE 5 firma, toplamda 8 fabrikasında üretimi durdurma kararı aldı. Ford Otosan Kocaeli ve Eskişehir fabrikalarında iki hafta boyunca şalterleri kapattı. Şirketin Gölcük Fabrikası'nda Custom hatlarında üretim 19 Mart'da durdu. Gölcük'teki Transit hatları ile Yeniköy ve Eskişehir Fabrikası'nda ise 21 Mart Cumartesi gün sonu itibariyle üretime ara verildi. Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye Sakarya'da bulunan fabrikada üretim faaliyetini 21 Mart ile 5 Nisan tarihleri arasında durdurdu. Honda Türkiye Şekerpınar'daki üretim operasyonlarını 23 Mart-6 Nisan tarihleri arasında askıya aldı. Mercedes-Benz Türkiye, İstanbul Hoşdere Otobüs Fabrikası'nda 23 Mart-5 Nisan tarihleri arasında üretime ara veridi. Şirketin Aksaray Kamyon Fabrikası'nda ise üretim 28 Mart-10 Nisan tarihleri arasında duracak. MAN ise Ankara'daki otobüs üretimini 23 Mart itibarıyla durdurdu.
İKİ HAFTALIK ÜRETİM KAYBI 27 BİN ARAÇ
FABRIKALARIN ara vermesiyle birlikte iki haftalık üretim kaybı yaklaşık 27 bin adedi geçecek. Beş firmanın 2019'da gerçekleştirdiği üretim adetlerinden yola çıkarak yapılan tahmine göre, en büyük kayıp Ford Otosan ve Toyota'da yaşanacak. Ford Otosan, bu dönemde 14 bin adet, Toyota 11 bin adet araç üretimi gerçekleştiremeyecek. Honda'nın üretim kaybı 1.500 araç, Mercedes-Benz'in kaybı 153 otobüs, 460 kamyon, MAN'ın üretim kaybı 112 otobüs olacak.
AVRUPA'DA 309 TESİS ŞALTER İNDİRDİ
AVRUPA'DA da koronavirüs nedeniyle otomotiv ana ve yan sanayinde üretim durdu. ACEA (Avrupa Otomobil Üreticileri Derneği) verilerine göre 309 fabrika şalteri indirdi. Çalışanlar zorunlu izne çıkarıldı. Avrupa'da 2.6 milyon kişi otomotiv sanayinde çalışıyor. Yan sanayi ile birlikte bu rakam 3.5 milyon kişiye çıkıyor. Otomotivde üretim, servis, yetkili satıcılarla birlikte, direkt ve endirekt çalışan sayısı ise 13.8 milyonu buluyor.
ABD VE AVRUPA'DA ZARAR 1.4 MİLYAR DOLAR
SADECE Avrupa'da değil ABD'de de üretim adeta durdu. Ford, General Motors, Chrysler başta olmak üzere BMW, Toyota, Hyundai, Nissan, Volkswagen, Subaru ve Tesla üretimlerini durdurdu. Yapılan tahminlere göre koronavirüs Avrupa ve ABD otomotiv sektörüne en az 1.4 milyar dolarlık zarara yol açacak.