Dünyanın hiçbir ülkesinde, terörle mücadele eden silahlı kuvvetlere ateşkes çağrısı yapılmaz, yapılamaz.
Ne yapılabilir? Silahlı kuvvetlerin operasyonlarına gerek bırakmayacak bir ortam hazırlanabilir.
Ortam ya da koşullar nasıl hazırlanabilir? Terör örgütünün eylemleri durdurmasının sağlanmasıyla. Örgüt silahlı saldırılarda bulunmazsa, dahası barışçı çözüm için silahsız bir dönemin başlamasını kabul ettiğini açıklarsa ve fiiliyatta bunu kanıtlarsa, silahlı kuvvetler de operasyonlarını durdurur.
O nedenle Diyarbakır'daki 99 sivil toplum örgütünün bildirisindeki "Her türlü operasyonlar durmalı, PKK eylemsizlik kararı almalı" çağrısında sıralama hatası var.
Hayır; önce PKK eylemsizlik kararı alacak, bu kararını fiilen kanıtlayacak, ondan sonra silahlı kuvvetler operasyonlarını durduracak.
Bu birinci konu.
İkincisi; dünyanın terörle mücadele eden tüm ülkelerinde iki çözümden biri olur: Ya başkaldıranın makul taleplerinin karşılanmasıyla önce ateşkes, ardından barış anlaşması imzalanır, ya da son terörist de etkisiz duruma getirilinceye kadar çatışmalar sürer.
İlkine Kuzey İrlanda iyi bir örnek oluşturuyor, ikincisine ise Sri Lanka.
Hint Okyanusu'ndaki bu ada ülkede şu sıralar Tamil Kaplanları örgütünün çökertilmesinin birinci yıldönümü kutlanıyor. Aslında "Çökertme" yerine "Ortadan kaldırma", hatta "Tümüyle imha etme" fiilini kullanmak, gerçeğin daha doğru ifadesi olur. Zira Tamil Kaplanları'ndan geriye hiçbir şey kalmadı. Liderinden sıradan militanına kadar tüm kadroları yok edildi.
Dahası, Sri Lanka hükümeti geçen yıl mayıs ayındaki topyekun taarruzdan önce örgüte yaptığı "Son şans" önerilerinin tümünü geri çekti. Rejimin yeni sloganı şöyle: "Only singhala and on Sri Lanka". Yani, "Sadece Singalalılar ve tek Sri Lanka". Açılımı: Tamil azınlık kaderine küssün, Sri Lanka "Tek devlet tek millettir."
Tamil Kaplanları'nın 35 yıllık silahlı mücadelesinden geriye sadece yıkılıp yakılmış bir bölge ve sefaletin en koyusuna gömülmüş milyonlarca insan kaldı.
Ve bu sonuç başta Pakistan ve Hindistan olmak üzere bölge ülkelerinin tümünde gizli bir sevinçle karşılandı. Zira Sri Lanka'da Tamil Kaplanları kendi toprak bütünlükleri için de tehdit oluşturuyor, kendi ülkelerindeki ayrılıkçı gruplara umut ve cesaret veriyordu.
Merkezi Brüksel'de bulunan "Uluslararası Kriz Grubu" adlı sivil toplum örgütü Sri Lanka için hazırladığı raporu şu cümleyle noktaladı: "Sri Lanka çözümünün terörle mücadelede bir modele dönüşmesinden kaygılanıyoruz." Haklı.
Biz Kuzey İrlanda modeli çözümden yanayız. O çözümün aşamalarını geçen hafta yazdık:
Önce terör örgütü silahlı saldırılarına son verecek. Ardından askeri operasyonlar duracak. Daha sonra uzlaşma görüşmeleri başlayacak. Görüşmeler olumlu sonuçlanınca anlaşmanın imzalanmasıyla birlikte örgüt silahsızlandığını ilan edecek.
Öyle iki tarafa eşzamanlı "Silahlar sussun" çağrısı yapmak ne gerçekçi, ne de doğru. Silahlı kuvvetler nasıl terör örgütüyle aynı kefeye konabilir?