Ayrılıkçı terörle yıllardır mücadele eden bir ülke vardı. Terör örgütü bir yandan silahlı ve bombalı saldırılarla kan döküyor, bir yandan da sıkı sıkıya denetlediği bir parti üstünden siyaset yapıyordu. Ülke yönetiminin sonunda sabrı taştı; önce siyasi partiler yasasını değiştirdi. Ardından da -evrensel hukuk ilkelerini göz ardı etme pahasına da olsa- yeni yasayı geriye dönük işleterek, terör örgütünün siyasal vitrini işlevini gören partiyi kapattı.
Kapatılan partinin siyasal kadroları yedekte bekletilen partiye geçtiler. O da derhal kapatıldı.
Siyasal kadrolar bu kez yeni bir parti kurmaya kalkıştılar. O da daha hayata geçmeden yasadışı ilan edildi.
Çünkü yeni siyasi partiler yasasında şöyle bir hüküm yer alıyordu:
"Anayasa Mahkemesi'nin kapatma kararı verdiği partinin kadroları derhal her türlü siyasal faaliyetlerini durdurmak zorundadırlar. Yasadışı ilan edilmiş ve kapatılmış bir partinin faaliyetlerini sürdürmek için yeni bir parti kurmak ya da var olan bir partiyi kullanmak da yasadışıdır. Kapatılmış bir partinin kadrolarının yer alacağı bir parti, eski partinin faaliyetlerinin sürdürülmesi niyetlerinin en açık ve somut delilidir. Ve başkaca bir delil aranmasına bile gerek kalmadan yeni veya el değiştirmiş partinin kapatılması için de yeterli kanıttır."
Kapatılan partinin ve aynı amaca hizmet için devreye sokulur sokulmaz yasaklanan diğer partinin yöneticileri konuyu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) taşıdılar. Dava 5 yıl sürdü. Sonunda AİHM şöyle bir karar verdi:
AİHM'nin koyduğu içtihat "
Düşünce ve ifade özgürlüğünün himayesi, toplantı ve örgütlenme özgürlüklerinin kullanılabilmesi için zorunludur. Çoğulculuğun olmadığı yerde demokrasiden söz edilemez. Demokrasi de düşünce ve ifade özgürlüğüyle beslenir. Dolayısıyla işlevleri ifade özgürlüğünün toplu kullanımı olan siyasi partiler Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) korumasını elbette talep edebilirler.
Ancak yöneticileri şiddeti teşvik eden, demokrasinin bir ya da birçok kuralını çiğneyecek siyasi proje öneren veya demokrasinin yıkımını hedefleyen bir parti AİHS korumasından yararlanamaz.
Dahası yöneticileri sözleriyle veya davranışlarıyla şiddete destek veren şiddetle ilişkili kişileri öven bir parti için AİHS koruması kesinlikle söz konusu olamaz."
AİHM, kararında bu kadarla da yetinmedi, yepyeni bir içtihat yarattı: "Siyasilerin terör örgütünün şiddet eylemleri karşısında sessiz ya da suskun kalmaları bile cezalandırılmaları için yeterlidir. Zira bu sessizlik ya da suskunluğun şiddete açıkça destek vermekten hiç farkı yoktur."
Sonuç? Elbette iki partinin taleplerinin reddine, kapatılmaları kararının AİHS hükümlerine uygun olduğuna oybirliğiyle karar verilmiştir."
İki partinin yöneticileri kararı, bir kez daha görüşülmesi talebiyle AİHM'nin bir üst kuruluna, yani "Büyük Daire"ye götürmeye kalktılar. Sonuç? Başvuruları geçen ay reddedildi. Ve olay kapandı.
Öyküde sözünü ettiğimiz ülke İspanya'ydı. Kapatılma kararını AİHM'ye götürenler ise Bask bölgesinin ayrılıkçı terör örgütü ETA'nın siyasal kolu olan "Batasuna" ve "Herri Batasuna" partileri.
Elbette bir siyasi partinin kapatılması demokrasi için trajedidir.
Elbette siyasi partilerin kapatılmasını hiçbir demokrat içine sindiremez.
Ne var ki, AİHM'nin yukarıda anlattığımız davada bir kez daha hatırlattığı veya vurguladığı gibi, "Demokrasilerin de kendilerini koruma hakları vardır."
DTP'nin Anayasa Mahkemesi'ndeki davadan mümkün olan en az hasarla çıkmasını içtenlikle diliyoruz.
DTP'li kadrolardan bir dileğimiz, hatta beklentimiz daha var: Siyasi hayatlarının yeni dönemi için projelerini oluştururken, AİHM'nin getirdiği içtihadı hep gözlerinin önünde bulundursunlar:
"Siyasilerin bir terör örgütünün şiddet eylemleri karşısında sessiz ya da suskun kalmaları bile cezalandırılmaları için yeterlidir. Zira bu sessizlik ya da suskunluğun şiddete açıkça destek vermekten hiç farkı yoktur."
