Geçen gece, ileri bir saatte General Charles de Gaulle'ün "Savaş Anıları"na dalmışken bahçeden gelen bir tıkırtıyla irkildik.
Kapıyı açtık; sürpriz! 4 kirpimiz sıraya dizilmişti. Kış uykusundan uyandıklarını haber veriyorlardı. Hepsini tek tek okşadık; sağlıkları yerindeydi, biraz daha büyümüşlerdi.
Tarifsiz huzur ve bir tatlı telaşla mutfağa koşup mamalarını hazırladık. İştahla tabağa saldırdılar. Onlar karınlarını doyururken yanlarına oturup uykuda oldukları dönemi özetledik. Dünyadan haberleri olması için.
"Siz kış uykusuna daldığınızda Lehman Brothers'ın göz göre göre batmasının tetiklediği tsunami dalgaları yeni yeni kıyıları dövmeye başlamıştı. IMF ve Dünya Bankası göreceli iyimserliklerini koruyorlar, küresel ekonomide büyüme bekliyorlardı. Sonra çeke çeke sıfıra getirdiler, şimdi ise son 70 yılda ilk kez olarak dünya ekonomisinin küçüleceğinden söz ediyorlar.
İşsizler ordusu
Siz ilk rüyanızı görmeye başladığınızda krizin sosyal bedeli 5 milyon işsizdi. Şimdi bu sayı 50 milyonu geçti, her gün en az 50 bin kişi işini yitiriyor. Yılın ikinci yarısında kriz işsizlerinin 100 milyonu geçeceği hesaplanıyor .
Sizin yuvanıza çekildiğiniz günlerde ABD'de açılan paketlerle krizin sosyal yansımalarının frenlenebileceği umuluyordu. Ama bugün dünyanın en zengin ülkesinde nüfusun neredeyse yarısı yoksulluk sınırının altına ha düştü ha düşecek. İnsanlar karınlarını doyurmak için boş arazilerde sebze yetiştiriyor, kümeslerde tavuk besliyorlar. Çorba ve sıcak yemek dağıtan yardım kuruluşlarının önündeki kuyruklar her gün daha da uzuyor.
Sizin ikinci rüyanıza geçtiğiniz günlerde hükümetler krizi iyi yönettiklerine inanıyorlardı. Bugün birçok ülkede hükümetler düştü, bazılarında rejimler çatırdıyor, Afrika ülkelerinin bazılarında ordular, bazılarında halk yönetimleri deviriyor, Latin Amerika'da liberal ekonomi kaleleri düşüyor.
Sizin uykunuzun derinleşmeye başladığı günlerde herkes 2009 sonunda işlerin düzeleceğini umuyordu. Bugün krizin isyanlara yol açmasından çekiniliyor; kimi ülkeler milis güçleri oluşturuyor, kimileri askeri birlikleri sokağın kontrolünde kullanıyor. Her iki evin birinin silahlı olduğu Avrupa'da ve her evde iki silahın bulunduğu ABD'de cinnet olaylarının çığırından çıkmasından korkuluyor.
Silahlanma ve cinnet
Siz uykudayken silahların azaltılması için eylem yapan sivil toplum örgütleri gözdeydi, bugün ise silahlanma yarışı başladı. Rusya kara ve deniz kuvvetlerinin silahlarını tepeden tırnağa yenileyeceğini, Fransa silah siparişlerini iki katına çıkaracağını açıkladı, Çin savunma bütçesini en az yüzde 15-20 artırdı. Soğuk Savaş'ın dönüşünden söz eden var, sıcak savaş tehlikesinin arttığını iddia eden var...
Özetle uykuya çekildiğiniz dönemden çok daha kötü ve tehlikeli oldu dünya..."
Yemeklerini bitirip başlarını kaldırdılar, "Türkiye'nin gündemini mi soruyorsunuz" dedik, "Bıraktığınız gibi..." Usulca yuvalarına yöneldiler.
İç çekerek General de Gaulle'ün anılarına döndük: "Siyasetteki iddia ve etkinlik, ekonomideki güç ve umutla doğru orantılıdır."
